اسباببازیهایش در دوران کودکی، قابلمه و بشقاب بوده و روی آنها نواختن پرکاشن را تمرین میکرده است. علیرضا میرعلینقی، آهنگساز و کارشناس موسیقی در کتاب صدسال موسیقی آورده است: «تکنیک موسیقی ایرانی به سامان احتشامی ختم شد.» سامان احتشامی، نوازندهء پیانیست ساعت 10 شب در دفتر کارش پذیرای ما شد تا گوش ما هم پس از گفتوگو پذیرای صدای پنجههای او روی پیانو باشد.از در و دیوار اتاقش، بوی موسیقی میآمد. از پیانوهای چسبیده به هم گرفته تا عکسها و یادگاریهای موسیقایی چرا پیانو را انتخاب کردید؟ از کودکی، هر جا پیانو میدیدم، نغمهها را به طور صحیح اجرا میکردم. مادرم برای خودش پیانو خرید و مرا با خودش به کلاس پیانو میبرد و این باعث شد تا من به پیانو علاقهمند شوم. بعدها هم به استاد معروفی معرفی شدم و تا زمان فوت، شاگرد ایشان بودم. این را هم بگویم که خانوادهام اجازه ندادند من به هنرستان موسیقی بروم این یک تناقض نیست؟ از طرفی به کلاس پیانو میبردند و از این طرف من را به کلاس پیانو نمیبردند که پیانیست شوم. خانوادهام دوست داشتند، دکتر شوم و در کنارش پیانو هم بزنم و در نهایت برخلاف میل آنها به دانشکدهء موسیقی رفتم یعنی خانوادهء شما نقشی در پیشرفت شما نداشتند؟ تنها نقش آنها، خرید پیانو بود. اگر سنتور میخریدند، من هم سنتور میزدم پیانو ساز گرانی است، حتما وضع مالی خانوادهء شما خوب بود نه، این خبرها نیست. ما فرش و مبل نداشتیم ولی پیانو در منزل ما بود. چون مادرم دوست داشت پیانو بزند ولی او نزد و من شدم پیانیست پیانو یک ساز غربی است. آیا میتوان با آن نغمههای ایرانی نواخت؟ اگر کسی ادعا کند که با پیانو فقط موسیقی ایرانی نواخته، دروغ میگوید. باید همهء اتودهای موسیقی فرنگی را بلد باشید تا بتوانید موسیقی کشورتان را بنوازید.اینکه میگویند سامان احتشامی فقط موسیقی ایرانی مینوازد، درست نیست. همیشه سعی میکنم با پیانو همه چیز بنوازم شاید دلیلش این است که همهء کارهایی که از شما منتشر شده مربوط به موسیقی ایرانی است ما در ایران زندگی میکنیم و تولیدات این کشور هم ایرانی است. اگر هم موسیقی پاپی در ایران تولید میشود، براساس لهجههای موسیقی ایرانی است. به همین خاطر پنجههایی که مردم از من میشنوند نغمههای ایرانی است. من تحصیلات موسیقی ایرانی ندارم بلکه سازهایی مثل تار و سهتار را نواخته و روی پیانو پیاده کردهام چرا به نواختن تار و سهتار ادامه ندادید؟ همهء سازها و زندگیم را فروختم و چسبیدم به پیانو یعنی همهء زندگی شما سازهایتان بود؟ بله، من بچهء درسخوانی نبودم 30 دارم سعی میکنم همهء آثار موسیقایی که برای پیانو تدریس میشود اجرا کنم، مثل چرنی 599، چرنی 299 و شاید تا سه، چهار سال بعد نواختن تمام ردیفهای آوازی محمود کریمی و ردیفهای سازی میرزا عبدالله را به کمک هنرجوهایم به عنوان «نغمههای موسیقی ایرانی» به اتمام برسانم نواختن موسیقی ایرانی با پیانو راحتتر است یا کلاسیک؟ ایرانی سختتر است. در ایران موسیقی مناطق نوشته نمیشود باید در همان منطقه حضور داشته باشی تا یاد بگیری. این جور موسیقیها سماعی و سینه به سینه است که کار را سختتر میکند تکنوازی را بیشتر دوست دارید یا همنوازی؟ تفاوتی برایم ندارند کلاویهء سیاه را بیشتر دوست دارید یا سفید؟ هر دو برایم یکی هستند و رنگ زیبایی دارند اگر قرار باشد در روز تولدتان قطعهای بنوازید، آن قطعه چیست؟ تولدت مبارک; اثر انوشیروان روحانی جنسیت در نوازندگی پیانو تاثیر دارد؟ نه، هم پسرها و هم دخترها با استعدادند در خلوت خود چه دستگاهی از موسیقی ایرانی را برای نواختن انتخاب میکنید؟ سهگاه و به ویژه بیات ترک که خیلی دوستش دارم و چه تصنیفی؟ آهنگهای مطربی و روحوضی را خیلی دوست دارم. آهنگهای ته چهارراه سیروس، مثل گلپریجون و هر آهنگی که خالص باشد و به دل همه بنشیند تا حالا شده از پیانو بدتان بیاید؟ نه، ولی گاهی اوقات خسته میشوم ولی صبح که بیدار میشوم، حالم خوب میشود. نوازندگی مثل قلب من است یعنی وقتی پیانو نزنید قلبتان هم نمیزند؟ شاید نزند ایراد کارتان در موسیقی چیست؟ حدود پنج، شش سال است که پیانوی کارهایم را آکوستیک ضبط نمیکنم و اینکه هنوز تکنیکم به حدی نرسیده که ارضا شوم. بعضی وقتها کلک میزنم چه کلکی؟ مثلا وقتی نمیتوانم چهار نت را پشت سرهم بنوازم، دو نت را جدا ضبط میکنم و دو نت دیگر را جدا و بعد آنها را به هم میچسبانم. تا حالا دیدید کسی مثل من صادق باشد؟ این جمله آخری را در مصاحبه چاپ میکنیم چاپ کنید و بنویسید هیچکس مثل سامان احتشامی صادق نیست خیلیجاها این سوال را از شما پرسیدهاند که چرا در عنوان بیشتر کارهایتان از واژهء «باغ» استفاده کردهاید. من جور دیگری میپرسم. آیا این عنوانها از روند خاصی پیروی میکنند؟ در کل از انتخاب عنوانها مثل باغ به باغ و ... منظور خاصی نداشتم، البته دید تجاری هم بیتاثیر نبوده. در نوار فروشیها کارهای من همیشه جلوی چشم است. چون کلمهء «باغ» در همهء آنها حضور دارد و به نوعی جذاب است و ممکن است کسی بخواهد از کارهای من مجموعهای تشکیل دهد. از طرف دیگر نوعی نماد است که همه سامان احتشامی را با آن بشناسند. در ضمن باغ به معنای رویاندن است نه روییدن و شبیه زندگی است صدایتان هم به نظر خوب میرسد؟ گاهی اوقات به جای خوانندههای زیادی خواندهام تا شیوهء صحیح خواندن را یاد بگیرند. این را هم بگویم که همهء بدبختیها به دوش آهنگساز است ولی آلبوم به اسم خواننده بیرون میآید تلخترین خاطره؟ یکبار در سن 18 سالگی، در تلویزیون ناظر ضبط بودم. از 9 صبح تا سه صبح روز بعد. یک آجر زیر دستگاه ضبط گذاشته بودند تا دستگاه خوب کار کند. اواخر ضبط بود که این آجر در رفت و تیغ ادیت، نوار متر 16 باندی من را پارهپاره کرد. آن جا بود که من بیصدا گریه میکردم به نظر شما نوع موسیقیهایی که در تلویزیون پخش میشود، از ارزش هنری برخوردار است؟ گاهی اوقات این اتفاق میافتد ولی هیچ برنامهای در تلویزیون پخش نمیشود که صرفا به موسیقی بپردازد. میآیند وافور و تزریق و چیزهایی از این دست را پخش میکنند ولی ساز موسیقایی را نه..دلیش را هم نمیدانم و سواد این را هم ندارم. دستوری است که داده شده و آنها هم اجرا میکنند آیا فیزیک بدنی در نوازندگی پیانو موثر است؟ فیزیک بدنی نه ولی سالم بودن انگشتان تاثیر دارد. مغز هم باید سالم باشد تا فرمان درستی بدهد. ممکن است فردی مثل من با 157 سانت قد بتواند پیانو بنوازد
|
|