همـه بـه دنبــال یـک وجـب خــاک
همـه بـه دنبــال یـک وجـب خــاک
هر سال با فرا رسیدن ماه مبارک رمضان سریال‌هایی با همین مناسبت از شبکه‌های مختلف سیما پخش که البته تصویربرداری آن از چند ماه قبل انجام می‌شود... سال‌های گذشته تولید این مجموعه‌ها با فاصله زمانی کمی تا فرا رسیدن ماه مبارک رمضان انجام می‌شد، که برای جلوگیری از تداخل ضبط و پخش گروه دست‌اندرکار مجبور بود قسمت‌های پایانی را سریعا تصویربرداری کند. اما دو سالی است که چند ماه قبل از آغاز ماه رمضان، این سریال‌ها ساخته می‌شود.
امسال هم به مانند سال‌های قبل، چهار سریال از چهار شبکه اول، دوم، سوم و شبکه تهران مقابل دوربین خواهد رفت... بخاطر پخش شبانه این مجموعه‌ها، نگاه عمومی به آن بیشتر و همچنین استقبال از آنها که پس از مراسم افطار پخش می‌شود بسیار زیاد است، در سال‌های گذشته، جلدهای خانواده سبز، بی‌‌ارتباط با مجموعه‌های ماه رمضان نبود که در زمان تصویربرداری دوربین ما به لوکیشن می‌رفت و گزارش‌هایی توسط همکاران ما تهیه می‌شد. اما امسال تصمیم گرفتیم، پیش از آغاز ماه رمضان به لوکیشن این مجموعه‌ها برویم که در ابتدا قرعه به نام شبکه سوم افتاد. سریالی به نام «یک وجب خاک»، شاید زمانی که این مجله را مطالعه می‌کنید،چند قسمتی از این مجموعه پخش شده باشد، اما از آن‌جا که این مجموعه سریالی پر بازیگر است و بازیگران بنام سینمایی و تلویزیونی در آن بازی می‌کنند، گزارشی پشت صحنه از آن برای شما تهیه کرده‌ایم، که امیدواریم مورد قبول واقع شود...
تغییر نام این مجموعه پر بازیگر که به کارگردانی، کارگردان بنام سینما علی عبدالعلی‌زاده هدایت و مقابل دوربین رفته است در ابتدا با نام «نقشی بر زندگی» به تصویر کشیده شد اما در ادامه راه، نام دیگری برای آن انتخاب شد. «یک وجب خاک»... مجموعه پربازیگر در این مجموعه بازیگران بنامی چون رضا بابک، مهتاج نجومی، آناهیتا همتی، برزوارجمند، یوسف تیموری، رضا توکلی، ابوالفضل پورعرب، رامتین خداپناهی، روشنک عجمیان، محسن قاضی‌مرادی، انوشیروان ارجمند، مهران رجبی، مهوش وقاری و داریوش اسدزاده، ایفای نقش می‌کنند. زیر پل ری تهران – شهریور ماه 1386 – گروه در خانه‌‌ای قدیمی در زیر پل ری پایین‌تر از چهار راه سیروس جمع شده‌اند، حوضچه‌ای زیبا وسط حیاط قدیمی به چشم می‌خورد که گلدانهای زیبایی در اطراف آن چیده شده است. علی عبدالعلی‌زاده به همراه دستیارانش کات می‌دهد. یوسف تیموری کنار «رضا بابک» نشسته است، می‌گوید: می‌خواهم در مورد موضوع مهمی با شما صحبت کنم، اما بابک می‌گوید: «ایاز جون فعلا حوصله ندارم، باشد برای یک وقت دیگر...» کات... دوباره از نو می‌گیریم و... تهیه کننده مجموعه «بهروز مفید» هم در حال دیدن تصاویر ضبط شده است، عبدالعلی‌زاده بسیار وسواس دارد، حتی حواسش به تار موی بازیگران هم است تا همه‌چیز طبیعی جلوه کند... صحنه بعد مربوط به برزو ارجمند است که باید با دختر بچه‌ای از اتاق بیرون بیاید... در گوشه‌ای دیگر از حیاط قدیمی، مهتاج نجومی، که پارسال هم در مجموعه زیر زمین او را دیده بودیم با آناهیتا همتی و روشنک عجمیان در حال صحبت است. 
در این خانه قدیمی چه خبر است؟ این مجموعه، داستان دو خانواده را به تصویر می‌کشد، خانواده افشاری و خانواده همسایه‌شان عزتی که دایی بچه‌هاست رضا بابک در نقش صادق افشاری، پدر خانواده است و مهتاج نجومی در نقش «عالم خانم» مادر خانواده، آناهیتا همتی در نقش مریم، برزو ارجمند در نقش حمید و روشنک عجمیان در نقش سوسن، فرزندان خانواده افشاری هستند. رامتین خداپناهی هم در نقش محسن صادقی داماد خانواده و شوهر سوسن به ایفای نقش می‌پردازد. همسایه دیوار به دیوار آنها خانواده عزتی هستند. یک پدر و پسر به نام پرویز و ایاز که نقش‌های‌شان را محسن قاضی مرادی و یوسف تیموری ایفا می‌کنند. در این قصه نقش‌های دیگری هم دخیل هستند پورعرب (بهمن)، توکلی (فرزاد)، انوشیروان ارجمند(در بندی)، مهران رجبی(کامرانی)، مهوش وقاری (ناهید ادیب)، عباس محبوب (چنگیز)، داریوش اسدزاده (ادیب الممالک تنکابنی)، محمود بهرامی (متانت) و...
گروه به استراحت می‌پردازند، یوسف تیموری پس از خوش و بشی با ما لوکیشن را ترک می‌کند چرا که تصویربرداری‌اش تمام شده. گروه دیگر در حیاط کار ندارند و خود را برای تصویربرداری در طبقه بالای خانه از اتاق، صادق افشاری آماده می‌کنند. پورعرب هم از راه رسیده است، یک لباس مشکی بر تن دارد، چرا که قسمت‌های مربوط به احیاء در حال تصویربرداری است... «فرشاد ارج» دستیار کارگردان و برنامه‌ریز، متن‌ها را به او و رضا بابک می‌دهد، آنها باید متن‌ها را تمرین کنند و بلافاصله ضبط را شروع کنند. بروزو در روی تختی در حیاط نشسته و خانواده سبز را ورق می‌زند... «افشین رضایی»، دستیار کارگردان هم بالای تراز ایستاده و به دکور نگاه می‌کند... شاید فکر کنید که این خانه از ابتدا بدین شکل بوده است، اما به هیچ عنوان این طور نیست، چرا که دکورهای این خانه درمراحل پیش از تولید، ساخته شده است... از درب ورودی که وارد خانه قدیمی می‌شوید، سمت چپ آن، خانه عزتی است و نمای مقابل آن خانه افشاری، اما در سریال همه فکر می‌کنند که دو خانه مجزا است. فرصت را مغتنم می‌شماریم و به سراغ عبدالعلی‌زاده کارگردان مجموعه می‌رویم... او بهترین فردی است که از کل داستان باخبر است، اما نمی‌تواند داستان را فاش کند، تنها گوشه‌هایی از آن را برایمان تعریف می‌کند. ابتدا از او می‌پرسیم چه شد که از سینما رو به تلویزیون آورید؟ می‌گوید: این طور نیست، در سال 74، گروه نجات را برای شبکه دوم کار کردم، سال 76 هم طنز دردسربزرگ را برای شبکه دوم کار کردم که عید 77 پخش شد، همچنین مجموعه «دانی و من» که در همان سال مقابل دوربین رفت، از آن سال دیگر کار تلویزیونی انجام ندادم و به سراغ فیلم سینمایی رفتم. تارزان و تارزن، سیزده گربه روی شیروانی که در آن فیلم بازیگرانی چون محمدرضا شریفی‌نیا، محمدرضا گلزار، مهناز افشار، حسام نواب صفوی بازی می‌کردند، سپس سر تو بدزد رفیق، از دیگر فیلم‌های سینمایی بود که کارگردانی کردم. کارگردان یک وجب خاک در مورد روایت این داستان می‌گوید: این مجموعه، قصه خانواده‌ای به نام افشاری است که پدر و مادر، دو خواهر و یک پسر اعضای آن را تشکیل می‌دهند و همسایه دیوار به دیوار آنان، دایی بچه‌ها است که به همراه پسرش، یوسف تیموری در آن خانه زندگی می‌کند. این خانواده یک قطعه زمین در جایی دورافتاده دارند که طی یک سری از اتفاقات، این قطعه زمین با افزایش قیمت عجیبی رو به رو می‌شود و این پول وارد زندگی آنان می‌شود. از طرفی خواهیم دید که تک تک این افراد در رابطه با این پول محک می‌خورند و ظرفیتشان مشخص می‌شود. نمک «یک وجب خاک» دایی و پسردایی هستند که پسر این خانواده یعنی ایاز از مریم خوشش می‌آید،از طرفی افرادی هستند که در بیرون از این خانواده چشم طمع به این پول دارند و به هر نحوی که شده می‌خواهند، این پول را از آن خود کنند که در این بین شاهد رخ دادن اتفاقات زیبایی خواهیم بود... البته باید اشاره کنم که به این‌خاطر نامش را یک وجب خاک گذاشتیم که این خاک قیمتی، همه را به دنبال خود می‌کشد... عبدالعلی‌زاده درادامه می‌گوید: «بیشتر قسمت‌های این مجموعه در همین خانه قدیمی به تصویر کشیده شده است، تعدادی از سکانس‌ها در بازار شهرک چشمه مقابل دوربین رفته، لوکیشن‌های دیگری هم در جاده ساوه فیلمبرداری شده است، این مجموعه از اوایل تیرماه مقابل دوربین رفت». مدیران انتخاب می‌کنند وی درادامه می‌گوید: مدیران تصمیم‌گیرنده تا دقیقه نود، به دنبال پیشنهاد بهتری از طرف نویسندگان و تهیه‌کنندگان و همچنین به دنبال طرح‌های بهتری می‌باشند. به همین خاطر می‌بینیم که اغلب مجموعه‌ها در ایام رمضان، مقابل دوربین رفته و متن‌ها، همچنان آماده نیست... معمولا مدیر شبکه و مدیر گروه فیلم و سریال از میان پیشنهادها بهترین‌ها را برای هر شبکه تعیین می‌کنند و سعی دارند که هر چه زودتر پیش‌تولید، انتخاب بازیگر و تصویربرداری انجام شود...عبدالعلی‌زاده اعتقاد دارد که سریال‌های مناسبتی ماه رمضان از حساسیت بالایی برخوردار است، اول به این خاطر که روزپخش است، ثانیا در ساعات پس از افطار خیلی‌ها به استراحت می‌پردازند و دوست دارند سرشان را با تماشای مجموعه‌های تلویزیونی گرم کنند و از طرفی چون هر روز در حال پخش است و بینندگان زیادی دارد، مسئولان شبکه سعی می‌کنند، وسواس بیشتری به خرج بدهند و بهترین کار را انتخاب کنند. شاید به همین خاطر است که مدیران تا جایی که فرصت دارند برای تصمیم‌گیری صبر می‌کنند تا از میان پیشنهادهای ارائه شده، بهترین را انتخاب کنند و هر شبکه‌ای هم برای خود سلیقه‌ای دارد، شبکه‌ای دوست دارد مجموعه‌های طنز را انتخاب کند، شبکه‌ای دیگر کارهای سنگین و... عبدالعلی‌زاده در مورد یک وجب خاک می‌گوید: امیدوارم بینندگان تلویزیونی از این کار مناسبتی، لذت ببرند. یک وجب خاک مثل زیر زمین شاید فکر کنید یک وجب خاک در ادامه زیر زمین است، اما این مجموعه تفاوت‌های زیادی با زیر زمین دارد. گر چه موضوع اصلی بر سر پول است اما تفاوت‌های عمده‌ای با زیر زمین دارد، ضمن این‌که بازیگران و نقش‌های‌شان هم امسال تفاوت دارد. فتحعلی اویسی، سروش صحت، بهاره رهنما که جزو بازیگران اصلی مجموعه زیرزمین بودند، امسال در این سریال حضور ندارند... اما لوکیشن‌ها که مربوط به یک خانه قدیمی است، تا حدی به زیرزمین شباهت دارد. 
ابوالفضل پورعرب حالا مقابل دوربین قرار گرفته، روبه‌روی او، رضا بابک نشسته است. پورعرب دیالوگ‌ها را می‌گوید و دوربین به دستور کارگردان توسط فیلم‌بردار بر روی یک ریل عقب و جلو می‌رود، این صحنه سکانس سختی بود و چند بار تکرار شد... پورعرب و بابک لباس مشکی پوشیده بودند و در مورد فروش گاوداری با یکدیگر صحبت می‌کردند. عبدالعلی‌زاده، آنقدر وسواس دارد که گریمور را صدا می‌زند تا تار موی «رضا بابک» را درست کند... بیشتر بدانیم روشنک عجمیان در چند ماه اخیر بسیار پرکار ظاهر شده است، او به عنوان مجری در جام‌جم ظاهر می‌شود و همچنین او را چندی پیش به همراه علیرضا خمسه، در مسابقه پلکان به عنوان مجری دیده بودیم، عجمیان می‌گوید: «چند ماه به طور شبانه‌روزی در این مجموعه کار کردیم، امیدواریم این مجموعه به دل مردم بنشیند و کاری دیدنی از آب در بیاید.» از طرفی محسن قاضی‌مرادی و مهوش وقاری با وجود این‌که زن و شوهر واقعی هستند، اما در این مجموعه، مقابل هم بازی ندارند و لوکیشن‌ها جداست، البته شاید در قسمت‌های پایانی در چند سکانس روبه‌روی هم ظاهر شوند. از دیگر بازیگران این مجموعه باید به آرش نوذری، ملیکا ناظری، سروین رفیعیان، ساقی‌زینتی و مریم خدا رحمی اشاره داشت. همچنین نویسنده یک وجب خاک، خشایار الوند است، ناظر کیفی آن علیرضا افخمی، صدابردار؛ بهروز عابدینی، منشی صحنه؛ آرزو نیک‌پور، تدوین برعهده رضا بهارانگیز، چهره‌پردازی برعهده آرمین اسماعیلی، طراح صحنه و لباس، سیدحسین علی‌نژاد و موسیقی این سریال برعهده حمیدرضا صدری است ضمن این‌که سپیده کامرانی مدیر روابط عمومی این مجموعه می‌باشد. پورعرب، توکلی و تیموری با دو چهره متفاوت در این سریال بازی می‌کنند. آناهیتا همتی که در چند سال اخیر، مریم امیرجلالی (شکوه‌خانم چارخونه) معمولا نقش مادرش را ایفا می‌کرد، این بار مهتاج نجومی را به عنوان مادر در کنار خود دارد، پارسال در مجموعه زیرزمین، بهاره رهنما دختر نجومی بود. محل فیلمبرداری، یکی از بافت‌های سنتی تهران قدیم است. سال گذشته برزو ارجمند در صاحبدلان بازی کرد، از همبازیان او در آن مجموعه تنها محسن قاضی‌مرادی، امسال با او همبازی است. یوسف تیموری مثل همیشه نقش پسرهای شیطان و پرشر و شور را بازی می‌کند، او در این نقش کاملا جا گرفته است، وی سابقه بازی با تمام بازیگرانی که در این مجموعه بازی می‌کنند را دارد. آخرین کاری که از محمود بهرامی دیده بودیم، مربوط می‌شد به مجموعه خانه به دوش که توسط رضا عطاران ساخته شده بود و نقش اصلی را سیروس گرجستانی بازی می‌کرد، گفتنی است، پس از چند سال حضور سیروس گرجستانی در سریال‌های ماه رمضان، امسال از او خبری نیست. خداوند به داریوش اسدزاده سلامتی بدهد، پس از مرحوم جعفر بزرگی، او از لحاظ سن و سال، پیشکسوت بازیگری در ایران است که در این مجموعه نقش ادیب الممالک را به خوبی ایفا می‌کند. مهران رجبی که همیشه در سال‌های اخیر در نقش‌های مثبت بازی می‌کرد، در یک وجب خاک، کمی متفاوت‌تر ظاهر شده و از آن قالب در آمده است.
مینی بیوگرافی آناهیتا همتی
آناهیتا همتی متولد سال 1352 در تهران می‌باشد و مدرک تحصیلی‌اش دیپلم است. بینندگان تلویزیونی سال‌هاست که با سیمای او آشنا هستند، وی در سال 74 با بازی در مجموعه تلویزیونی «دبیرستان خضرا» چهره شد. 
مهوش وقاری و محسن قاضی‌مرادی زن و شوهری هستند که تاکنون در مجموعه‌های زیادی ایفای نقش کرده‌اند. وقاری در سال 1333 در تهران به دنیا آمده و فارغ‌التحصیل رشته علوم سیاسی از دانشکده علوم سیاسی می‌باشد. قاضی مرادی متولد 1320 و فارغ‌التحصیل مدرسه عالی مدیریت تهران است که بازی در سینما را از سال 1351 با فیلم «حسن سیاه» آغاز کرده است.
رامتین خداپناهی یکی از بازیگران بااستعداد است. در سال 1350 به دنیا آمده و مدرک تحصیلی‌اش کارشناسی ارشد بازیگری تئاتر است. «فقط به‌خاطر تو» و «برای آخرین بار» که ماه رمضان دو سال گذشته از او به نمایش درآمد، بینندگان بسیاری را به خود جلب کرد.
یوسف تیموری بازیگر محبوب و جوان سینمای ایران را که دیگر همه می‌شناسیم. از او نقش‌های متفاوتی را در سریال‌های طنز دیدیم و خاطرات زیادی از او به یاد داریم.
برزو ارجمند فرزند انوشیروان و برادرزاده داریوش ارجمند در سال 1354 در مشهد به دنیا آمد. او جزو نسل دومی‌های خانواده ارجمند به مانند امیریل و امیرسام است. او لیسانس بازیگری و کارگردانی از دانشگاه آزاد تهران دارد و بیشتر در مجموعه‌های تلویزیونی ایفای نقش می‌کند.
مهتاج نجومی در سال 1328 به دنیا آمد و فوق دیپلم رشته کارگردانی از مدرسه عالی تلویزیون و سینما است. از سال 1345 فعالیت‌های هنری خود را آغاز کرد. در سال 1348 با بازی در فیلم «گاو» داریوش مهرجویی وارد حیطه هنر شد.
مینی بیوگرافی ابوالفضل پورعرب
ابوالفضل پورعرب، جزو اولین سوپر‌استار‌های سینمای ایران پس از انقلاب است. در سال 1340 به دنیا آمد و 
فارغ‌التحصیل بازیگری و کارگردانی تئاتر است.در سال 1369 با بازی در فیلم «عروس» بهروز افخمی چهره شد و تا به امروز هم در عرصه بازیگری فعالیت می‌کند. کارش را با سینما آغاز کرد، اما در سال‌های اخیر رو به مجموعه‌های تلویزیونی هم آورد. ماه رمضان سال گذشته، در مجموعه زیرزمین بازی کرد و امسال با یک وجب خاک، هر شب به تلویزیون می‌آید. دیگر کارهای تلویزیونی او مسافر، عروس و تنها‌ترین سردار است.
مهران رجبی در سال 1340 در کرج به دنیا آمد. کارشناس گرافیک از دانشگاه تهران و کارشناسی ارشد گرافیک از دانشگاه تربیت مدرس است. سریال دوران سرکشی کمال تبریزی از کارهای بسیار خوب وی بود...
«روشنک عجمیان» با مجموعه کوچه اقاقیا رو به هنر آورد. او در آن سریال در نقش دختر مرحوم منوچهر نوذری بازی می کرد.وی متولد سال 1355 است و مدرک تحصیلی‌اش فوق لیسانس تئاتر می‌باشد.
رضا توکلی، پارسال در مجموعه زیرزمین، شریک پورعرب و فتحعلی اویسی بود که سرشان کلاه گذاشته بود. باید ببینیم، امسال چه نقشی را برعهده می‌گیرد؟
رضا بابک، انوشیروان ارجمند و داریوش اسدزاده، سه تن از پیشکسوتان عرصه بازیگری هستند. آنها در هر فیلم و مجموعه‌ای که ایفای نقش کنند، مطمئن باشید که آن اثر دیدنی خواهد بود.
دکورهای داخل خانه بازسازی شده است.
از آن‌جا که بیشتر مراحل تصویربرداری داخل حیاط منزل قدیمی است، از اینرو افرادی به نوبت در کوچه می‌ایستند تا اگر از دور موتورسیکلت‌ها را دیدند، به آنها بگویند که موتور را خاموش کنند، چرا که چندین‌بار این اتفاق افتاد و مجموعه در اواسط ضبط بود و به‌خاطر صدای موتورسیکلت‌ها، تصویربرداری متوقف شد.
بیرونی این خانه، آجری است با دربی بزرگ که با رنگ‌های آبی، سورمه‌ای و نارنجی به زیبایی رنگ شده است، همچنین نمای داخل این ساختمان قدیمی به همین نحو بازسازی شده است.
گویا حیاط مجموعه «یک وجب خاک» هم مثل حیاط مجموعه «چهار خونه» است و تعدادی مرغ و خروس در آن دیده می‌شود.
به محض این‌که تصویربرداری در حیاط به پایان می‌رسد، یکی از اعضای گروه، گلدانهای دور حوض را آب می‌دهد تا تازگی‌شان حفظ شود.
پیش از پخش این مجموعه اهالی محل نمی‌دانستند که چه مجموعه‌ای در حال ضبط است، اما پس از پخش از تلویزیون در اولین پنجشنبه ماه رمضان، افراد زیادی از محل به در خانه آبی رنگ کوچه باریک جنوب شهر هجوم آوردند.
یوسف تیموری مثل همیشه می‌خندد، او بازیگری پرانرژی است، زمانی که سر صبحت را با او باز می‌کنی، روحیه می‌گیری.
برزو ارجمند که پارسال در مجموعه صاحبدلان بازی می‌کرد، می‌گفت: دیگر با مطبوعات گفتگو نمی‌کنم آنها فقط ما را به حاشیه می‌برند.
رضا بابک، هنوز همان رضا بابک همیشگی است، دوست‌داشتنی و مهربان... پیش از این‌که سر تکان دهی، «سلام» را زودتر به تو می‌گوید.
روزی که به لوکیشن رفتیم، نبود، حیف شد که نتوانستیم عکس او را برای روی جلد داشته باشیم. پورعرب هم زمانی آمد که یوسف تیموری، آناهیتا همتی و دیگر بازیگران خانم رفته بودند. اصولا در این گونه کارهای هنری عکس گرفتن به صورت دسته‌جمعی مشکل است، چرا که همه بازیگران با هم بازی ندارند، از اینرو شما باید از هر فرصت به دست آمده نهایت بهره را ببرید وگرنه...