آژانس نظارت کننده بر کیفیت مواد غذایی بریتانیا (Food Standard Agency)، در جدیدترین تحقیق خود در این زمینه سیصد کودک را - که در انتخابشان قاعده خاصی را دنبال نکرده بود - مورد مطالعه قرار داده است.
در جریان این تحقیق، محققان این سازمان دولتی متوجه شدند که این کودکان پس از نوشیدن نوشابه های حاوی مواد افزودنی عمدتا از روی تفکر رفتار نمی کنند و رفتارشان بیشتر غریزی است؛ آنها همچنین تمرکز فکری ضعیفی دارند.
محققان این سازمان اکنون به این نتیجه رسیده اند که کم یا حذف کردن مواد افزودنی از رژیم غذایی کودکان به ویژه کودکان بیش فعال برای آنها مفید خواهد بود.
اما کارشناسان تغذیه می گویند تغییر در داروهای مصرفی و نه رژیم غذایی، ممکن است منجر به بهبود علائم بیش فعالی در کودکانی شود که شدیدا بیش فعالند.
دکتر اندرو ویج، عالی رتبه ترین محقق آژانس نظارت بر کیفیت غذایی بریتانیا، گفت: "ما توصیه های قبلی خود را بازنگری کرده ایم و به مصرف کنندگان مواد غذایی می گوییم که اگر کودکی علائم بیش فعالی دارد حذف افزودنی ها مانند رنگ های غذایی از رژیم غذایی او ممکن است مفید باشد."
با این حال وی اضافه کرد که عوامل متفاوتی از جمله ژن ها، تولد زودرس، محیط زیست و نحوه پرورش کودک موجب بیش فعالی در او می شود.
گروه های بریتانیایی که برای ترویج غذای سالم فعالیت می کنند می گویند که هشدار جدید این سازمان کافی نیست و باید بیش از این بر زیان های مواد افزودنی تاکید می کرد.
"اما هاکریج"، از "انجمن خاک" (The Soil Association)، سازمان غیر دولتی که برای بهبود کیفیت مواد غذایی به طور گسترده در بریتانیا فعالیت می کند، می گوید که آژانس دولتی "اف اس ای" باید برای جلوگیری از گسترش بیماری بیش فعالی در کودکان نقش موثرتری را اتخاذ کند و سیاست های جدیدی را برای محدود کردن مواد افزودنی در خوراکی های تولید شده در این کشور معرفی کند.
"فدراسیون غذا و نوشیدنی در بریتانیا" (Food and Drink Federation)، که سخنگوی تولیدکنندگان مواد غذایی در این کشور است، توصیه تازه آژانس دولتی "اف اس ای" را پذیرفته اما می گوید که آزمایش هایی که توسط این سازمان صورت گرفته نشان نداده است که افزودنی ها به چه طریقی مورد استفاده قرار گرفته اند.
جولین هانت، یکی از مسئولان این فدراسیون گفت: "تولید کنندگان مواد غذایی در بریتانیا به خوبی می دانند که مصرف کنندگان چه نگرانی هایی در مورد افزودنی های غذایی و و نوشیدنی دارند. خیلی مهم است که به مصرف کنندگان مواد غذایی گفته شود که نتیجه تحقیق جدید دانشگاه ساتهمپتون به این معنی نیست که هر نوع افزودنی برای سلامت افراد خطرآفرین است."
کنترل رفتار
تحقیق جدید دولت بریتانیا در مورد تاثیرات مواد افزودنی غذاها بر کودکان و احتمال ایجاد اختلال بیش فعالی در آنها، اولین نمونه از این دست تحقیقات نبوده است.
اما در این تحقیق جدید، که دانشگاه ساتهمپتون مامور اجرای آن شده بود، از گروه های سنی مختلف استفاده شد که همه داوطلبان لزوما بیماری بیش فعالی نداشته اند.
در این مطالعه به کودکان معمولی سه ساله و هشت یا نه ساله سه نوشیدنی متفاوت داده شد که مقدار افزودنی ها (مثلا رنگ) آنها بیشتر یا برابر نوشیدنی های تجاری بود یا اصلا هیچگونه افزودنی در تهیه آن به کار نرفته بود.
میزان بیش فعالی این کودکان پیش و پس از مصرف نوشیدنی ها اندازه گرفته شد و نمودارهای به دست آمده نشان داد که نوشیدن نوشیدنی حاوی مقادیر بالایی از افزودنی ها در مقایسه با نوشیدنی عاری از افزودنی ها، "تاثیر نامطلوب چشمگیری" در رفتار و تمرکز فکری کودکان داشته است.
کودکان بزرگسال تر پس از نوشیدن نوشیدنی دوم (با میزان افزودنی مشابه نوشیدنی های تجاری) تاحدودی رفتارهای بیش فعال نشان دادند، هرچند که میزان این اختلالات در کودکان مختلف متفاوت بوده است.
پرفسور جیم استیونسون، که هدایت این تحقیق را برعهده داشته، در گزارشی در مجله علمی لانست آورده که این مطالعه نشان می دهد که آمیخته ای از رنگ های افزودنی در غذاها در کنار ماده نگهدارنده بنزوئات سدیم (که در تنقلات و بستنی ها استفاده می شود) با افزایش اختلال بیش فعالی در ارتباط است.
وی افزوده است: "با این حال والدین نباید نتتیجه گیری کنند که حذف این مواد از رژیم غذایی کودکانشان از ابتلا به بیش فعالی جلوگیری می کند. ما می دانیم که خیلی عوامل دیگر در ایجاد این اختلال نقش دارند اما لااقل عامل افزودنی ها را می توانیم از دایره عوامل کمک کننده حذف کنیم."
پرفسور استیونسون همچنین گفت که این امکان وجود ندارد که دقیقا بگوئیم کدام ماده در بین افزودنی ها عامل اصلی در ایجاد یا افزایش بیش فعالی است.
در بریتانیا، بیش فعالی بیشتر در میان پسرها دیده می شود و بین پنج تا ده درصد از کودکان در سن تحصیل تا حدی دچار این اختلال رفتاری هستند.
بیش فعالی می تواند موجب شود که کودکان در امر تحصیل با مشکل روبرو شوند و رفتارهای اخلال گرانه در مدرسه داشته باشند.