به سوی سرنوشت , واکنش تندروها به خاطرات هاشمی رفسنجانی
واکنش تندروها به خاطرات هاشمی رفسنجانی
 |
| اشاره آقای هاشمی به نظر آیت الله خامنه ای در مورد شعار علیه آمریکا، واکنش برخی گروهها در داخل ایران را برانگیخته است |
کتاب تازه آقای هاشمی که روزنوشت های وی را سال ۱۳۶۳ خورشیدی (1984 میلادی) در بر می گیرد و با نام به سوی سرنوشت منتشر شده است، جزئیاتی از مواضع آیت الله خمینی بنیانگذار نظام اسلامی در ایران را برای نخستین بار فاش کرده است.
آقای هاشمی رفسنجانی در بخشی از کتاب خود از تصمیم آیت الله خمینی در ۱۷ دی ماه سال ۱۳۶۳ برای کناره گیری کامل از قدرت خبر داده است، مساله ای که قاعدتا با مادامالعمر بودن رهبری در نزد حامیان کنونی مطلقه بودن ولایت فقیه منافات دارد.
با این حال، آنچه واکنش محافل حامی دولت آقای احمدی نژاد بخصوص روزنامه کیهان را برانگیخته، اشاره آقای هاشمی به نظر مثبت آیت الله خمینی برای حذف شعار "مرگ بر آمریکا و مرگ بر شوروی" از شعارهای انقلابی در آن دوره است.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران در این باره در خاطرات خود گفته است که: "نماینده شوشتر هم آمد و پیشنهاد قطع شعار مرگ بر آمریکا و مرگ بر شوروی را می داد. گفتم به طور اصولی تصمیم گرفته ایم، امام هم موافقت کرده اند ولی منتظر فرصت هستیم."
 |  به نظر می رسد آقای هاشمی با اصرار بر نشر نظر موافق آیت الله خمینی برای حذف شعار "مرگ بر آمریکا"، خواسته نظر بنیانگذار جمهوری اسلامی را در مورد نوع رابطه با ایالات متحده، مغایر سیاستی کنونی دولت آقای احمدی نژاد در برابر آمریکا نشان دهد |
روزنامه کیهان طی سرمقاله روز شنبه خود ضمن ابراز احترام به آقای هاشمی، خاطره نقل شده از سوی وی را مغایر موضع گیریهای علنی و رسمی آیت الله خمینی و مفاد وصیتنامه وی قلمداد کرده و از رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام خواسته که نظر خود را "تصحیح" کند.
سایر سایتهای حامی دولت آقای احمدی نژاد اما با لحن تندی رئیس جمهور پیشین ایران را مورد حمله قرار داده و خواستار "برخورد" با آنچه "خاطرات غیر مستند" وی نامیده اند، شده اند.
هاشمی، نزدیک به آیت الله خمینی
آیت الله خمینی در وصیت نامه خود قید کرده است که "آنچه به من نسبت داده یا می شود مورد تصدیق نیست، مگر آنکه صدای من و یا خط و امضای من باشد با تصدیق کارشناسان یا در سیمای جمهوری اسلامی چیزی گفته باشم."
در واقع همین بخش از وصیت نامه آیت الله خمینی، نقل خاطراتی از وی را در باره مسائل مناقشه برانگیز سیاسی و اعتقادی در ایران بسیار دشوار کرده است و از همین رو، نهادی به نام 'موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی' تشکیل شده است تا صحت و سقم آنچه را که به نام وی منتشر میشود، تعیین کند.
| سایتهای حامی دولت آقای احمدی نژاد با لحنی تند رئیس جمهور پیشین ایران را مورد حمله قرار داده و خواستار "برخورد" با آنچه "خاطرات غیر مستند" وی نامیده اند، شده اند |
با این همه، تا کنون موسسه مذکور در صحت خاطراتی که مقامهای بلند پایه نظام و افراد نزدیک به آیت الله خمینی بویژه اکبر هاشمی رفسنجانی از وی نقل کرده اند، تردید نکرده است.
آقای هاشمی در طول دوران رهبری آیت الله خمینی، نزدیک ترین مشاور و معتمد بنیانگذار جمهوری اسلامی محسوب می شد و از همین رو، غیر مستند دانستن خاطرات وی که در همان سالها به صورت روزانه نوشته شده است، ممکن است گذشته نظام جمهوری اسلامی را با تردیدهای بسیاری مواجه کند.
در حقیقت، هنگامی که آقای هاشمی پس از فوت آیت الله خمینی به نقل از وی در جمع نمایندگان مجلس خبرگان اعلام کرد که نظر آیت الله خمینی برای جانشینی خود به آیت الله علی خامنه ای بوده است، هیچکدام از اعضای خبرگان در صحت گفته وی تردید نکردند و بر مبنای این نقل قول تصمیم گیری کردند.
تقابل بر سر خاطرات
به هر حال ابراز تردید در صحت خاطرات آقای هاشمی از سوی مخالفان سیاسی وی، کار آسانی نیست و آنها را با تناقض مواجه خواهد کرد.
مساله مهمتر در این میان اما، اقدام آقای هاشمی در ادامه نشر خاطرات خود و بویژه عدم حذف نکات مورد حساسیت جناح حامی آقای احمدی نژاد است.
|  |
| آقای هاشمی در طول دوران رهبری آیت الله خمینی، نزدیک ترین مشاور و معتمد بنیانگذار جمهوری اسلامی محسوب می شد |
در درجه نخست چنین به نظر می رسد که آقای هاشمی رفسنجانی با چاپ خاطرات خود خواسته است تا آنچه را که آقای احمدی نژاد و حامیان او در حوزه علمیه قم به عنوان خط مشی و اندیشه آیت الله خمینی مطرح می کنند، بی اعتبار سازد و چهره ای متفاوت از آنچه آنها به نام آیت الله مطرح می کنند از وی ترسیم کند.
به واقع نیز، آن دسته از مخالفان سیاسی آقای رفسنجانی که در شرایط امروز ایران خود را پیرو آیت الله خمینی مطرح می کنند، در زمان حیات او هیچگونه نزدیکی و نسبتی با او نداشتند و این نکته قاعدتا بر آقای رفسنجانی که نزدیکترین مشاور بنیانگذار نظام اسلامی بوده است، گران می آید.
در درجه دوم، به نظر می رسد که آقای هاشمی با اصرار بر نشر نظر موافق آیت الله خمینی برای حذف شعار "مرگ بر آمریکا"، خواسته است تا نظر بنیانگذار جمهوری اسلامی را در مورد نوع رابطه با ایالات متحده، کاملا مغایر سیاستی که اکنون دولت آقای احمدی نژاد در برابر آمریکا اتخاذ کرده است، نشان دهد.
دغدغه تنش تهران-واشنگتن
از مجموع اظهار نظرهای آقای رفسنجانی در روزهای اخیر می توان چنین استنباط کرد که وی از روند رو به افزایش تشنج در روابط تهران – واشنگتن نگران است و به سهم خود می کوشد تا مانع وخامت بیشتر اوضاع شود.
از همین رو، وی در خطبههای نماز جمعه هفته پیش تهران، خواستار مذاکره مستقیم بین ایران و آمریکا در هر سطح لازم برای حل همه اختلافهای بین دو طرف شد.
| اقدام آقای هاشمی انتقاد محافل تندرو را علیه وی شدت می بخشد، اما دست رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران نیز برای پاسخ به این انتقادها خالی به نظر نمی رسد |
مقامهای دولت آقای احمدی نژاد که پیش از این خود در برقراری تماس مستقیم با آمریکا، پیشقدم بوده اند، در برابر درخواست آقای رفسنجانی موضع گرفتند.
در هر صورت، آقای رفسنجانی با نقل خاطره خود از نظر موافق آیت الله خمینی برای حذف "شعار مرگ بر آمریکا"، تلاش کرده است تا دیدگاه عملگرایانه خود در برابر آمریکا، به دیدگاه آیت الله خمینی مستند کند.
این اقدام، به هر حال، انتقاد محافل تندرو را علیه وی شدت می بخشد، اما دست رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران نیز برای پاسخ به این انتقادها دستش خالی به نظر نمی رسد.
آقای هاشمی همانطور که در ماجرای بحثهای مربوط به عوامل پذیرش قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت برای پایان دادن به جنگ هشت ساله ایران و عراق نشان داد، ثابت کرد که در صورت لزوم اسناد مهمی برای خلع سلاح کردن مخالفان خود در داخل حکومت جمهوری اسلامی، در دست دارد.