مشاهده برخورد و ادغام چهار کهکشان عظیم
مشاهده برخورد و ادغام چهار کهکشان عظیم
![]() |
| ادغام کهکشانی پدیده ای نسبتا عادی در کیهان است |
تیمی از منجمان آمریکایی با استفاده از تلسکوپ های فضایی اسپیتزر و چاندرا و همچنین تلسکوپ های زمینی این تصادم را رصد کردند.
انتظار می رود نتیجه نهایی این فرآیند پیدایش یک کهکشان خارق العاده عظیم - تا ده برابر راه شیری - باشد.
جزئیات این کشف در "نامه های نشریه اخترفیزیکی" چاپ شده است.
این رصد نادر تصویری بی سابقه از چگونگی شکل گیری عظیم ترین کهکشان های کیهان به دست می دهد.
برخورد یا ادغام کهکشان ها حادثه ای غیرعادی نیست. برخورد یک کهکشان بزرگ و چند کهکشان کوچکتر که "ادغام فرعی" خوانده می شود قبلا ثبت شده است.
اخترشناسان همچنین ادغام های "عمده" میان چند جفت کهکشان با ابعاد مشابه را مشاهده کرده اند.
اما تا به امروز هیچ ادغام عمده ای میان چند کهکشان بزرگ مشاهده نشده بود.
اولین مورد
کنت راینز از مرکز هاروارد-اسمیتسونین برای علوم اخترفیزیک در شهر کمبریج در آمریکا گفت: "این اولین موردی است که من از آن خبر دارم. تا به امروز، کسی برایم ننوشته که یک ادغام چهارطرفه پیدا کرده است."
دکتر راینز این تصادم را به برخورد "چهار کامیون ماسه به یکدیگر که شن ها را به هر طرف پرت می کند تشبیه کرد."
برخورد این چهار کهکشان در جریان مطالعه خوشه های عظیم کهکشانی شامل ده ها تا صدها کهکشان مشاهده شد.
تلسکوپ اسپیتزر یک توده غیرعادی بزرگ از نور که ناشی از تجمع چهار کهکشان بیضوی در خوشه CL0958+4702 در فاصله پنج میلیارد سال نوری از زمین بود را شناسایی کرد.
![]() | |
| این مطالعه از جمله با کمک تلسکوپ فضایی اسپیتزر انجام شد |
دکتر راینز به سایت خبری بی بی سی گفت: "کهکشان هایی که در قلب خوشه هایی از این دست قرار دارند بزرگترین کهکشان ها در سراسر کیهان هستند."
"وقتی فرآیند ادغام کامل شد، کهکشان عظیمی که در نهایت به جا می ماند یکی از بزرگترین کهکشان ها در جهان خواهد بود. این نشان می دهد که این کهکشان ها چگونه ایجاد می شوند."
کلیه کهکشان های حاضر در این برخورد جزو کهکشان های "بزرگ" طبقه بندی شده اند؛ سه عدد از آنها تقریبا به اندازه کهکشان راه شیری هستند و بزرگترین آنها تقریبا سه برابر راه شیری است.
تحلیل این توده نورانی - ناشی از ادغام - آشکار کرد که متشکل از میلیاردها ستاره است که در جریان تصادم به هر سو پرت شده و به حال خود رها شده اند. حدود نیمی از ستارگان این توده بعدا به داخل کهکشان ها بازخواهند گشت.
ستارگان کهن، ستارگان نو
به نظر می رسد کلیه ستارگان مورد مطالعه در این ادغام در سه میلیارد سال نخست پس از انفجار بزرگ شکل گرفته باشند. اما ادغام در حدود نه میلیارد سال پس از انفجار بزرگ روی داده است.
این نکته که کهکشان های بزرگ حاوی تعداد کثیری ستارگان کهن هستند زمانی برای یک نظریه محبوب درباره چگونگی تشکیل کهکشان ها - مدل سلسله مراتبی - مشکل ساز بود.
این مدل پیشنهاد می کند که ساختارهای کوچکتر طی ادغام های مکرر به ایجاد ساختارهای بزرگتر منجر می شود. براساس این مدل، بزرگترین کهکشان ها باید محل تولد ستارگان باشند و در نتیجه ستارگان آنها باید جوان باشد.
یکی از راه حل های این مشکل توسل به ایده ادغام های "غنی از گاز" یا "خالی از گاز" است. در ادغام های غنی از گاز، کهکشان ها آکنده از گازی است که احتراق آن باعث تشکیل ستارگان تازه می شود.
اما در ادغام های خالی از گاز، هیچ ستاره تازه ای شکل نمی گیرد.
به این ترتیب ادغام های خالی از گاز یکی از راه های تشکیل کهکشان های بزرگ بدون تشکیل ستارگان تازه است.
در واقع، رصدها با کمک اسپیتزر نشان می دهد که گاز عنصری ناموجود در ادغام چهار کهکشان مزبور است که احتمالا علت اینکه در آن فقط ستارگان کهن پیدا می شود را توضیح می دهد.
تیم محققان علاوه بر اسپیتزر، از رصدخانه فضایی اشعه ایکس چاندرا برای اندازه گیری جرم خوشه های عظیمی که این ادغام در آن اتفاق می افتد استفاده کرد.
در این مطالعه همچنین از رصدخانه های زمینی MMT و WIYN که هر دو در شهر توسان آریزونا قرار دارند استفاده شد.
![]() | |
| تلسکوپ اسپیتزر یک توده غیرعادی بزرگ از نور که ناشی از تجمع چهار کهکشان بیضوی در خوشه CL0958+4702 در فاصله پنج میلیارد سال نوری از زمین بود را شناسایی کرد |


