خانه ها و عمارت های معروف تهران - سرای وثوق الدوله
خانه ها و عمارت های معروف تهران - سرای وثوق الدوله
سرای وثوق الدوله در ۱۲۱۱ شمسی، در زمان محمدشاه قاجار برای یکی از صاحب منصبان به نام میرزا محمد قوام‌الدوله آشتیانی ساخته شد. وی در دیوان محاسبات مالیات سمت داشته است. پسران قوام‌الدوله، حسن وثوق و احمد قوام هستند که بعدها تاثیرات مهمی در فضای سیاسی ایران ایجاد کردند.
 |   سرای وثوق الدوله در ۱۲۱۱ شمسی، در زمان محمدشاه قاجار برای یکی از صاحب منصبان به نام میرزا محمد قوام‌الدوله آشتیانی ساخته شد و پسران قوام‌الدوله، حسن وثوق و احمد قوام هستند که بعدها تاثیرات مهمی در فضای سیاسی ایران ایجاد کردند |
حسن وثوق در ۱۲۶۸ شمسی، جای پدر را گرفت و در دوره‌هایی وزیر فرهنگ، دارایی، خارجه و نخست‌وزیر بود. قرارداد ۱۹۱۹ با بریتانیا که منجر به سقوط کابینه او شد، مهمترین خاطره ای است که در حافظه تاریخی از او به جا مانده است. احمد قوام نیز بعدها برای چندین بار در لحظات سخت و دشوار از جمله زمان اشغال ایران در جنگ جهانی نخست وزیر ایران شد.
از خصوصیات سرای وثوق الدوله باید به نظم و تقارنی اشاره کرد که با آجر و چوب در نمای ساختمان به وجود آمده است. وجود هفت دری در این بنا از جمله مهمترین عوامل زیبایی آن محسوب می‌شود. هفت دری جزو عنصرهای معماری ایرانی و‌اسلامی است.
تزیینات بنا، آینه کاری و نقاشی گل و مرغ روی گچ و مقرنس کاری و گچ‌بری است، و کف اتاق‌ها با کاشی‌های ابرو باد پوشانده شده است. اتاق یا تالار آینه این مجموعه که در طبقه همکف و در قسمت شمالی خانه قرار دارد و از دیگر اتاق‌های جانبی بزرگتر است، مخصوص پذیرایی از میهمانان و سیاستمداران وقت بوده است، و از بخش اندرونی خانه مجزاست. در تزیینات این تالار به دلیل رفت و آمد رجال کشورهای غربی، از الگوهای غربی استفاده شده است. تصاویر زنان فرنگی به صورت کارت پستال در میان آینه‌کاری‌ها و موتیف‌های گچ‌بری نشان‌دهنده این مطلب است.
در این اتاق سه ارسی، هفت پنجره ارسی، سه در چوبی و چهار طاقچه وجود دارد. ارسی‌های اتاق دارای گره‌های کنده کاری شده و تزیینات چوبی ظریف و شیشه‌های رنگی است که روی آن‌ها توسط هنرمندان نقاشی شده‌است. بیشتر کارهای تزییناتی و به خصوص آینه کاریهای این اتاق و آوردن تصاویر زنان درکار، از زمان ناصرالدین شاه رایج شده است.
در مجاورات این خانه، حمام قوام‌الدوله قرار داشته که درگذشته از این خانه دری به حمام باز می‌شده است.
مرمت اساسی بنا در فاصله سال‌های ۱۳۴۵ و ۱۳۵۰ به دست استاد محمد کریم پیرنیا انجام گرفت و مرمت کاشی‌های قاجاری نیز تحت نظر استاد حبیبیان انجام شده است. سرای وثوق الدوله در خیابان چراغ برق (امیرکبیرفعلی) حد فاصل چهارراه سرچشمه و سه راه امین حضور، کوچه میرزا محمد وزیر قرار دارد.