نقل از روابط عمومی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، تلفن همراه، مانند هر فناوری دیگر، با ورود به ایران، واژگان خاص خود را نیز به همراه آورد، از آن جمله موبایل، اساماس، بلوتوث، اینفرارد، جیاسام، اماماس و غیره، از این میان، واژه اساماس (سرواژه عبارت (sms) short message service) به دلیل استفاده همه اقشار مردم و کاربرد فراوان آن در برنامههای مختلف صدا و سیما، رواج گسترده و سریعی یافت.
عدهای معتقدند این دسته واژگان از جنس واژههایی مثل پست و تلفن و بانک و تلویزیون و غیره است و نیاز به معادل فارسی ندارد. برخی نیز میگویند همچنان که ماشین با خودش کاربوراتور، ترمز، داشبورد و غیره را به همراه آورد، بنابراین طبیعی است که تلفن همراه نیز این اصطلاحات را همراه خود به زبان فارسی بیاورد.
در مقابل، هزاران نفر از طریق تلفن و نامه به سازمانهایی مانند صدا و سیما و فرهنگستان زبان و ادب فارسی، به کاربرد واژه فرنگی «اساماس» در صدا و سیما و مطبوعات اعتراض کردهاند و خواهان معادلیابی برای این واژه شدهاند.
فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز بنا به وظیفه خود، این واژه را در دستور کار گروه واژهگزینی تخصصی مخابرات قرار داد و پیشنهادهای گروه را همراه با پیشنهادهای رسیده، در خردادماه سال جاری، در جلسه شورای واژهگزینی طرح کرد. پیشنهادهای متخصصان همراه با نظر مردم - که علیرغم تعداد زیاد، از تنوع محدودی برخوردار بود و از شش مورد فراتر نرفت - به شرح زیر بود:
پیشنهاد اول: پیام (که به نظر عدهای، ذاتا کوتاه است و نیازی به ذکر کلمه «کوتاه» در کنار آن نیست)؛
پیشنهاد دوم: پیام کوتاه (ترجمه تحتاللفظی short message)؛
پیشنهاد سوم: پیامک (پیام + پسوند ک تصغیر»؛
پیشنهاد چهارم: پیامه (پیام + پسوند ه اسمساز)؛
پیشنهاد پنجم: پک (سرواژه یا حروف اول پیام کوتاه)؛
پیشنهاد ششم: پکاف (حرف «پ» اول پیام و تلفظ حرف «ک» در الفبای فارسی، اول کوتاه).
پس از بحث و بررسی در شورای واژهگزینی زبان و ادب فارسی، در نهایت «پیام کوتاه» و صورت اختصاری آن «پیامک» در برابر «اساماس» به تصویب رسید.
توصیه میشود علاقهمندان به زبان فارسی با به کار بردن «پیام کوتاه» یا «پیامک» به جای «اساماس» سبب رواج آنها در زبان فارسی شوند.