تمایل قانونگذاران ایرانی به بازگشت شیروخورشید

تمایل قانونگذاران ایرانی به بازگشت شیروخورشید

این دو مجسمه بیش از یک قرن پیش که نخستین مجلس قانونگذاری ایران برپا شد، بر سر در ساختمانی که میرزا حسن رشدیه در اختیار مجلس گذاشت نصب گردید

رئیس مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این درخواست گفته که اگر افکار عمومی، بازگرداندن این شیرها را "احیای شعائر قبل از انقلاب" محسوب نکند، هیئت رئیسه مجلس مخالفتی با نصب دوباره مجسمه شیرها نخواهد داشت.

به گفته وی، موافقت یا مخالفت افکار عمومی با چنین اقدامی قرار است با کمک رسانه ها و از طریق نظرسنجی مشخص شود.

این دو مجسمه بیش از یک قرن پیش که نخستین مجلس قانونگذاری ایران برپا شد، بر سردر ساختمانی که میرزا حسن رشدیه در اختیار مجلس گذاشت نصب گردید.

هر دو شیر، شمشیر به دست و خورشید در پشت داشتند، همانند نشان ملی ایران که پس از انقلاب و با روی کار آمدن نظام جمهوری اسلامی، از پرچم ایران و هر جای دیگری که استفاده می شد، محو گردید.

از این لحاظ، بازگشت شیروخورشید به سردر مجلس شورای ملی به نوعی بازگشت نشان ملی دوران شاهنشاهی تلقی می شود و در صورتی که نظرسنجیها، موافقت افکار عمومی را با آن نشان دهد، می تواند حذف این نشان از پرچم ایران را که 28 سال پیش با تأیید آیت الله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی صورت گرفت زیر سؤال ببرد.

حذف نشان شیروخورشید در فضای هیجانزده پس از انقلاب صورت گرفت که تلاش می شد کلیه نمادهایی که به نوعی نشان دهنده نظام 2500 ساله شاهنشاهی در ایران باشد محو گردند، تا آنجا که برخی از روحانیون حتی تا آستانه تخریب تخت جمشید و برخی دیگر از آثار باستانی ایران نیز پیش رفتند.

شیر و خورشید نیز همچون تخت جمشید اثری کهن است و به عمق تاریخ ایران باز می گردد.

قداست خورشید در ایران قدمتی چندهزار ساله دارد و به آیین مهرپرستی (میتراییسم) باز می گردد که به عنوان کیش ایرانیان پیش از گرویدن به آیین زردشت شناخته می شود و تصاویر شیر نیز در بسیاری از کهنترین آثار باستانی ایرانی به چشم می خورد.

نشان شیروخورشید شبیه آنچه بر پرچم پیش از انقلاب ایران نقش بسته بود، در نقوش کاشیکاری بازمانده از قرن هفتم هجری (سیزدهم میلادی) به چشم می خورد.

در مورد شیروخورشید، آنچه می تواند کار نظام اسلامی را برای آشتی با نمادی ملی گرایانه سهلتر کند، ریشه های اسلامی است که به این نشان ملی نسبت داده می شود

این نشان از زمان نادرشاه در قرن هیجدهم میلادی رسماً بر پرچم ایران که در آن زمان سه گوش بود جای گرفت و بعدها در زمان محمدشاه قاجار در نیمه قرن نوزدهم، شمشیر نیز به دست آن داده شد.

حذف نشانی با این سابقه مورد نارضایتی بسیاری از مورخان و چهره های فرهنگی ایران پس از انقلاب بوده و اکنون ابراز علاقه به بازگشت این نشان در میان قانونگذاران جمهوری اسلامی نیز حس می شود.

حکومت جمهوری اسلامی اگرچه در آغاز روی کارآمدنش در ایران کوشید با احساسات ملی گرایانه مقابله کند و اسلامگرایی را جانشین ملی گرایی کند اما روحیات ملی گرایانه در میان ایرانیان، بویژه جوانان رشد کرد و نظام حاکم نیز در مواردی که ناچار به تکیه بر توده مردم شد، ناگزیر به تشویق روحیات ملی گرایانه گردید.

از جمله در روزهای پایانی جنگ ایران و عراق که شرایطی بحرانی بر جبهه های جنگ حاکم شده بود، رادیو دولتی ایران در فراخوان مردمی برای پیوستن به صفوف رزمندگان، سرود ملی گرایانه ای ایران را پس از سالها پخش کرد و در سالهای اخیر نیز که فعالیت اتمی ایران، این کشور را دچار رویارویی شدیدی با قدرتهای جهانی کرده و هر از گاهی احتمال حمله به ایران مطرح می شود، مقامات ایرانی بر خلاف گذشته که تاریخ ایران کهن را یکسره تحت عنوان "ستمشاهی" نفی می کردند، پیوسته بر عظمت و اقتدار ایران باستان تکیه می کنند.

ابراز تمایل نمایندگان مجلس به بازگشت شیر و خورشید بر سردر مجلس شورای ملی، اگرچه می تواند ریشه در احساسات و خواست قلبی آنان به عنوان شهروندان ایرانی داشته باشد، شاید بتوان آن را تلاشی برای جلب حمایت مردمی از طریق اقناع بخش کوچکی از خواسته های ملی گرایانه آنان نیز تلقی کرد.

در مورد شیروخورشید، آنچه می تواند کار نظام اسلامی را برای آشتی با نمادی ملی گرایانه سهلتر کند، ریشه های اسلامی است که به این نشان ملی نسبت داده می شود.

در برخی از تعابیری که از نشان شیروخورشید صورت می گیرد، از آن با عنوان نمادی شیعی تلقی می گردد، به این ترتیب که شیر به حضرت علی، امام اول شیعیان اشاره دارد که "اسدالله" یا شیرخدا لقب داشت، خورشید نماد دین اسلام و نبوت پیامبر اسلام است و شمشیری که به دست شیر داده شده نیز اشاره به همان شمشیر معروف ذوالفقار است که به حضرت علی تعلق داشت.