آیا کسی خریدار قطعات هواپیمای اف ۱۴ هست؟

آیا کسی خریدار قطعات هواپیمای اف 14 هست؟

به نظر دوستان و افراد خانواده، زمانی که رضا طبیب مهاجرت کرد، قصد داشت زندگی تازه ای را آغاز کند. وی فرزند یک قاضی ایرانی است، در پایگاه هوایی فرودگاه جان وین در اورنج کانتی کالیفرنیا، مسوول آموزش پرواز بود. به چهار زبان سخن می گوید و می تواند در موارد حساس مورد اعتماد باشد.

ماموران کشف موارد امور جنایی در پنتاگون، به این نتیجه رسیدند که طبیب توانایی دیگری هم دارد: به دست آوردن فناوری ممنوع و قطعات موشک های بالستیک و انتقال آنها به ایران. در هفتم ماه مه، یک قاضی فدرال در سانتا آنا، کالیفرنیا، طبیب 52 ساله را به دو سال زندان محکوم کرد. جرم وی، به دست آوردن قطعات فانتوم اف 14 و فرستادن آنها به ایران بود. در زمان قبل از انقلاب ایران، شاه ایران طرفدار غرب بود و ایران توانسته بود 80 هواپیمای اف 14 از آمریکا بخرد. امروز، ایران کشوری است که فقط می تواند هواپیمای دست دوم بخرد و آمریکا هرگونه فرستادن قطعات هواپیمای اف 14 به منطقه خاورمیانه را ممنوع کرده است.

مقامات قضایی می گویند طبیب دستیاران و همکارانی داشته که ارتباط لازم را داشته اند تا هزاران قطعات تام کت اف 14 را از یک منبع مناسب تهیه کنند: یک شرکت آمریکایی که با حراج اینترنتی و آنلاین، قطعات مجاز هواپیما را به فروش عمومی می رساند. وزارتخانه های دفاع و امنیت داخلی آمریکا، به دنبال پرونده های زیادی از این دست هستند که قطعات هواپیمایی و قطعات فناوری های حساس از دست خارج شده و به بیرون منتقل می شوند. در همین پرونده فروش قطعات اف 14 به ایران، ماموران تحقیق دو سوله پر از قطعات تام کت را درماه مارس گذشته در کالیفرنیا کشف کردند. یک شرکت واسطه ساخت فرودگاه برای نیروی دریایی آمریکا، سه هواپیما را به یک واسطه فروخته بود. چند موزه خصوصی این هواپیماها را خریداری کردند و یک هواپیما را هم شرکت فیلمسازی پارامونت برای مصارف سینمایی و فیلمبرداری خریده بود. در جریان کشف این پرونده ها، ماموران توانستند در نزدیکی محل سکونت واسطه های فروش هواپیما و قطعات آن، سوله ها و انبار های بزرگی را کشف کنند که منتظر خریدار خوب و مناسب بودند. هر چند احتیاط های لازم در قوانین فروش این گونه کالاها لحاظ شده ، اما فرار از ثبت مشخصات کامل خریدار و راه های دور زدن این قوانین، باعث شده این قطعات سر از بازار سیاه بین المللی درآورند. مقامات رسمی خبر دادند که بسیاری از این قطعات تحویل ایران ، چین و سوریه شده است.

روند تحقیق و بازرسی جدید که از سال 2005 شروع شده، سرنخ های زیادی در کالیفرنیا پیدا کرده است. زمانی که ماموران وزارت دفاع روی این سرنخ ها کار کردند، مقدار زیادی قطعات اف 14 پیدا کردند که مقدار زیادی از آن به ایران منتقل شده بود. اما مشکل این بود که تمامی این کالاهای کشف شده در ادامه پرونده هایی بود که دو سال پیش باید آنها کشف و ضبط می شدند. حتی خیلی از این قطعات هنوز برچسب های مخصوص پرونده های قبلی را برخود داشتند که سه نفر ازمقصران و متهمان آن پرونده ها دستگیر و به جرم انتقال این قطعات به ایران، محکوم شدند. ریک گوین، مامور ویژه پنتاگون خبر داد که این قطعات پس از بازگرداندن به پنتاگون، باردیگر خارج شده و به فروش رفته اند. وی خبر داد که واکنش وی در پایین ترین حالت،« بسیار قاطعانه» بوده است. هرسال، نیروهای نظامی آمریکا، میلیونها وسیله و کالای نظامی را از چرخه خارج می کند: قایق، کشتی، کامپیوتر، هواپیما و قطعات هواپیما. قطعاتی که به دلیل حساسیت زیاد کامل تخریب نشده اند و یا در اختیار سازمان های اطلاعاتی دیگر کشورها گذاشته شده اند، با نظارت یک واسطه دولتی در ای بی، ebay، به فروش می رسد. پنتاگون هر قطعه به فروش رسیده را با یک کد 13 رقمی دیجیتال ثبت می کند که نشان می دهد این قطعه قرار است نابود شود و یا به فروش برسد. قطعات حساس تری هم هستند که مجاز به فروش نیستند و خریداران باید در یک روند حقوقی و اداری این قطعات را خریداری کنند.

ترتیب بندی، کار اداری و فروش این قطعات از سوی دولت انجام می شود و نقد کردن این قطعات از سوی شرکتی دولتی دنبال می شود که در واشینگتن مستقر است. از سال 2001، تمامی این روند از سوی وزارت دفاع انجام می شود. سال گذشته، حدود 19 میلیون قطعه و کالای نظامی به فروش رسید و 613 هزار خریدار ثبت شده که بیشتر از سوی شرکت های کوچک بودند، این قطعات را خریداری کردند. در سه ماهه دوم سال 2007، حدود 49.3 میلیون دلار برای حضور در این نقدینه سازی در نظر گرفته شده و 350 شرکت برای حضور در حراج ثبت نام کرده اند. روند نقدسازی دولتی، کار اداری را به پنتاگون واگذار کرده است و با تمام اقدامات قانونی، تحقیق و کارهای ثبت، هنوز هم امکان توقف خطا و فساد به وجود نیامده است. تمامی بخش های تحقیق و بازرسی پنتاگون و کنگره، اعلام کردند که افراد به راحتی می توانند از پنتاگون، قطعات و کالاهای حساس نظامی بخرند.

در گزارشی که ماه جولای گذشته منتشر شد، چنین مشخص شد که افراد شرکت کننده در حراج های نظامی، نباید بتوانند در چند عملیات فروش شرکت کنند اما این کار انجام شده است. لباس های نظامی و ژاکت های ضد گلوله و فناوری موشک های بالستیک کنترل از راه دور و قطعات دیجیتالی و الکترونیکی هواپیماهای اف 14 همگی باید از رده خارج می شده و نباید در معرض فروش عام قرار می گرفته، که باز هم این کار متوقف نشده است.

2669 قطعه نظامی حساس

گزارش کمیته تحقیق، واسطه های قراردادی پنتاگون را مسوول این کار معرفی کرده و گفته:«هنوز هم قطعات نظامی حساس از سوی پنتاگون در اختیار عموم قرار می گیرد که این امکانات امنیت ملی را با مشکل مواجه می کند.» این گزارش تصریح کرده که مشکل فروش این قطعات این جاست که نمی شود تمامی خریداران و واسطه ها را شناسایی کرد و همین کار امکان خطا را بالا می برد. آخرین آمار فروش نشان می دهد که در روند نقدینه سازی قطعات نظامی و در فاصله نوامبر 2005 تا ژوئن 2006 حدود 79 خریدار توانسته اند 2669 قطعه حساس را خریداری کنند. تمامی شرکت های واسطه، هرگونه لغزش و خطا را در کرده اند و گفته اند که مرتکب عمل غیر قانونی نشده اند. در ارتباط با پرونده فروش قطعات هواپیمای اف 14، مجلس نمایندگان آمریکا در تاریخ 17 ماه مه، لایحه ای تصویب کرد که پنتاگون را از فروش قطعات اف 14 باز می داشت. قرار است این لایحه در نهم آوریل در مجلس سنا طرح شود و به پیوست این لایحه، نامه ران وایدن، نماینده دموکرات اورگون هم آمده که در آن گفته شده:«برای اطمینان از این که قطعات اف 14 به ایران نمی رسد، باید پنتاگون از فروش قطعات و کار با واسطه ها، ممنوع شود.» پنتاگون هم به نوبه خود از شرکت واسطه دولت که در واشینگتن است، تقاضا کرده که راه های بهتری برای نقدینه سازی قطعات نظامی و حساس پیدا کند. جولی دیویس، سخنگوی شرکت واسطه دولتی در واشینگتن، گفت که پنتاگون درخواست کرده که راهی بهتر برای حل این مشکل پیدا کنند. اما وی در همین حال می گوید که شرایط دیگر عوض شده و زمانی بود که همه چیز بر روی کاغذ ثبت می شد و امکان خطا بود اما حالا کامپیوتر ها هستند که آرشیو ها را کنترل می کنند و همه چیز هم قابل ثبت و ردیابی است و دیگر نمی توان به راه دیگری اندیشید. داون دردن، سخنگوی بخش لجستیک پنتاگون هم اعتراف کرده که امکان دسترسی به قطعات حساس نظامی به شکل محسوسی کم شده اما هنوز متوقف نشده است. کریستوفر شایز، نماینده جمهوریخواه کانکتیکات، از دیگر طرفداران لایحه مربوط به هواپیماهای اف 14 است و معتقد است که کارهای پنتاگون هنوز کافی نیست. وی می گوید:«هنوز راه طولانی درپیش است.» جان رایان، از ماموران سابق تحقیق پنتاگون، هم می گوید که کار کنترل پیشرفت خوبی داشته اما هنوز این امکان هست که قطعات حساس را بتوان به دست آدم های نادرست بیافتد..■

بیزینس ویک, 11/06/2007.