تصویر شخصی خود را بهبود بخشید
اصلاح تصویر شخصی ای که از وجود خود دارید، مانند اصلاح و بهبود بخشیدن به هر مهارت دیگر، نیازمند زمان و تمرین است. به وجود آوردن اعتماد به نفس بالا نیازمند ایجاد طرز تفکر مثبت (اما واقع گرایانه) نسبت به خود و جهان اطراف و همچنین قدرشناسی از ارزشهای شخصی خودمان است و اینکه بیاموزیم در رفتار خود نسبت به دیگران حس مسئولیت داشته باشیم. فراموش نکنید که اعتماد به نفس به معنای خود شیفتگی نیست، بلکه احترام به خویشتن و داشتن م
ناعت طبع است. اگر این کار را از درون به بیرون انجام دهیم (یعنی ابتدا به تعدیل طرز تفکر خود بپردازیم تا اینکه بخواهیم شرایط اطراف خود را تغییر دهیم) میتوانیم عزت نفس خود را تقویت کنیم. هدف مثبت اندیشی این است که برداشت مثبتی از وجود خود داشته باشیم، دیدگاهی صادقانه نسبت به خویش یافته، خود را بپذیریم و سدهای درونی مان را، که مانعی برای بهترین نمود وجود ما هستند از بین ببریم.
مثبت اندیشی
روشهای بسیاری برای تغییر افکار منفی و انتقاد از خود و تبدیل آن به افکار مثبت و واقعی وجود دارد که تمرکز بر تمام آنها کاری طاقت فرسا خواهد بود، اما شما میتوانید در یک زمان مشخص به تعداد اندکی از این روشها بپردازید و به خود یادآوری کنید که انجام این راهکارها شما را به سوی یک "خود" بهتر سوق خواهند داد.
ابتدا روشهای پیشنهادی را مطالعه کنید و آنهایی را که با روحیه شما سازگارترند انتخاب نمایید. آنها را بنویسید و به خود یادآوری کنید که هر بار دچار افکار منفی و انتقاد شدید از خود شدید، مکث نموده و طرز تفکر خود را تغییر دهید. در حالی که به تدریج با روشهای مختلف اندیشیدن به خود خو میگیرید (برای مثال می آموزید تقصیر اشتباه دیگران را به گردن نگیرید)، سعی کنید که یک راهکار جدید به فهرست خود اضافه کنید.
روشهایی مثبت اندیشی
در اینجا به روشهای متداولی که می تواند به شما در بوجود آوردن افکار مثبت کمک کند می پردازیم :
• از اغراق خودداری کنید : هنگامی که ندای درونتان در حال اغراق است، به خصوص زمانی که در حال بزرگ کردن جنبه های منفی چیزی است، آنرا تصحیح کنید. سعی کنید که از در نظر گرفتن حد نهایی هر موضوع و صادر کردن حکم کلی خودداری کنید و جملاتی نظیر " من همیشه این اشتباه را مرتکب میشوم" یا " من هرگز پیشرفت نمیکنم" را به کار نبرید.
• افکار منفی را در نطفه خفه کنید : گاهی متوقف کردن منفی اندیشی به همین سادگی است. دفعه بعد که توبیخ درونی خود را آغاز کردید، به خود بگویید "تمامش کن!" مانند این است که شاهد ناسزاگویی کسی به دیگری باشید، آیا سعی نمیکنید جلوی آنرا بگیرید؟ پس چرا این رفتار را از خودتان میپذیرید؟
• بر نکات مثبت تاکید کنید : به جای تمرکز بر اینکه درباره خصوصیات منفی خود چه نظری دارید، نقاط قوت و سرمایه مثبت خود را پر اهمیت جلوه دهید. شاید شما نفر اول امتحان نشوید، اما سعی و تلاشتان موجب میشود که رتبه ای بهتر از آنکه در نظر داشتید کسب کنید. شاید شما هنگام ارایه یک پروژه در دفتر کارتان عصبی و کمرو میشوید اما اگر با تمام سختی اش، پروژه را تعریف کردید، حسن کار شما این خواهد بود که رئیس و همکارانتان به دلیل اینکه برپا ایستاده و به توصیف برنامه کاری خود پرداخته اید، تحسینتان می کنند.
• اشتباهات خود را بپذیرید، شما یک انسان هستید : شاید هنگام ارایه گزارش خود در دفتر کار عصبی شده و کارتان را به خوبی انجام نداده اید، خوب مگر چه شده؟ با رئیس خود درباره موضوعی که مشکل پیدا کرده صحبت کنید، سعی کنید که مشکل را به زودی حل کنید و به پیش بروید. همه افراد کاستیهایی دارند. رئیس شما، همکارانتان، دوستان، خانواده، مامور پست، کارمندان دولت و ستاره سینمای محبوب شما، همه اشتباه میکنند. آنها خود را میبخشند، پس شما هم میتوانید خود را ببخشید.
• عیوب خود را بپذیرید : رسیدن به کمال، هدفی بسیار بلند مرتبه است- شما نباید نقطه آغاز و حتا نقطه پایان کارهای خود را بر مبنای آن استوار کنید. بلکه باید ایده آل شما این باشد که هر کاری را به بهترین شکلی که میتوانید انجام دهید. از نظر منطقی بیش از این کاری از دستتان ساخته نیست. ببینید که از یک روند خاص چه نتایجی به دست آورده اید و این دستاورد را در کجا میتوانید مورد استفاده قرار دهید. از صرف وقت برای اندیشیدن به اینکه "چه باید میشد" و "شما باید چه میکردید" خودداری کنید. به خود اجازه اشتباه کردن بدهید و خود را ببخشید. سعی کنید به جای انتقاد، به اشتباهات خود بخندید.
• تحکم به خود را کنار بگذارید : "باید، میبایست و میباید"...سعی کنید از پیش بینی دایمی رفتار خود و نکوهش خود برای کاری که "باید بهتر انجام میدادید" دست بردارید و از خود بیش از حد ممکن انتظار نداشته باشید. استانداردهایی که فقدان آنرا در دیگران پذیرفته اید، بر خود تحمیل نکنید. اینکه بخواهید کارها را خوب انجام دهید بسیار عالی است، اما اینکه انتظار کامل بودن از خود داشته باشید (که امری ناممکن است) و بعد خود را به این دلیل تنبیه کنید، ورود به چرخه ای شریرانه و آزارنده است. استفاده از جملاتی نظیر "میبایست چنین و چنان میکردم" راهی برای تنبیه کردن خود پس از انجام شدن کار، یعنی زمانی است که دیگر اما و اگر آوردن بی فایده خواهد بود.
• تشویق را جایگزین عیب جویی کنید : به جای غر زدن و دیدن نکات منفی در خودتان و دیگران، به تشویق و دلگرمی دادن بپردازید. به جای بر شمردن عیوب، به انتقاد سازنده روی بیاورید. به جای اینکه بگویید "من نمیتوانم کار درست را انجام دهم..." بگویید " دفعه بعد این کار را به شکل بهتری انجام خواهم داد". کوشش کنید که از خودتان و دیگران برای کاری که انجام داده اید تمجید کنید. "شاید کارمان تا آخر انجام نشد، اما تا اینجا بسیار خوب عمل کرده ایم"
• درباره مسائلی که از کنترل شما خارجند احساس گناه نکنید : هربار که اتفاق ناگواری می افتد یا مشکلی پیش می آید تقصیر شما نیست. عذرخواهی برای مسائل و به گردن گرفتن تقصیر میتواند خصوصیت خوبی باشد، اما این در صورتی است که اشتباه از طرف شما بوده و شما متنبه شده و قصد دارید آنرا اصلاح کنید. اما اینکه تصور کنید هر مشکل و اشتباهی که بروز میکند به نحوی به شما مربوط است، کاملا نادرست است.
• شما مسئول تمام امور نیستید : همانطور که هر چیزی تقصیر شما نیست، مسئولیت همه چیز هم بر گردن شما نخواهد بود. اینکه کسی یار و یاور دیگران باشد بسیار خوب است اما نباید این چنین تصور کنید که شما باید همه کاره باشید و هر کاری را برای دیگران انجام دهید. این کار برداشتن بار بیش از حد ظرفیتتان است و در عین حال اطرافیان شما را هم محدود خواهد کرد. بگذارید دیگران خود جوابگوی اعمال خود باشند. شما مسئول خوشی یا ناخوشی دیگران نیستید.
• شما باید مسئول احساسات خود باشید : درست همانطور که شما نمیتوانید دیگران را وادار به خوشی کنید، دیگران هم نمیتوانند شما را به شاد بودن وادارند. به همین ترتیب، آنها نباید شما را وادار کنند که خودتان را گناهکار بدانید یا حس بدی داشته باشید. شما به وجود آورنده احساسات خود و تصمیم گیرنده اصلی هستید. مردم و وقایع بیرونی میتوانند بر احساسات شما تاثیر بگذارند اما نباید آنها را تحمیل کنند.
• با خود به ملایمت برخورد کنید : معمولا افراد با خود به شکلی رفتار میکنند که این روش را ابدا برای دیگران به کار نمیبرند، و این کار را هم به سادگی و بدون ناراحتی انجام میدهند. آیا پیش آمده که خود را با کلماتی چون "احمق"، "زشت" یا "خرابکار" مورد حمله قرار دهید؟ آیا از این کلمات در توصیف با یک دوست استفاده میکنید؟ به خود یادآوری کنید که شما هم به اندازه دیگران سزاوار برخورداری از رفتاری شایسته هستید. گاهی برای خود کار خوبی انجام دهید - چه در افکار خود (از خود تعریف کنید) یا در عمل (برای خود هدیه ای خریداری کنید یا خود را به یک رستوران خوب دعوت کنید)
• به خود فرصت بدهید : شما لزوما نباید همه چیز دیگران باشید یا همه را از خود راضی نگه دارید. به خود اجازه بدهید که برای بهتر انجام دادن هر کاری خودتان تصمیم بگیرید. وقتی کاری را به خوبی انجام میدهید، خودتان از آن اظهار رضایت کنید و منتظر نشوید که دیگران از آن تعریف کنند.
• جنبه مثبت هر چیزی را در نظر بگیرید : شما میتوانید از هر نکته و رویداد برداشتی به میل خود انجام دهید، پس سعی کنید به جنبه های مثبت آنها بیاندیشید. اگر کسی بگوید "امروز خوشگل شدی" از خود نپرسید "مگر دیروز قیافه ام چه ایرادی داشت؟" تعریف و تمجیدها را با روی باز بپذیرید (از خود نپرسید که چرا از شما در موارد دیگر تمجید نشده و یا اینکه چرا این شخص قبلا از شما تعریف نمیکرده است). در مواردی که موضوعی موجب بروز یک مشکل موقتی برای شما شده است، آنرا به چشم سکویی برای عبرت گرفتن و سعود به مراحل بالاتر نگاه کنید.
• ببخشید و فراموش کنید : سعی کنید که خاطرات دردآور و احساسات ناگوار را به دنبال خود نکشید- این یک روش بسیار موفق در تقویت افکار منفی و ایجاد حال و هوای احساسی بد است. اگر شما گذشته خود را تحت فرمان خود در نیاورید، گذشته شما را کنترل خواهد کرد. اگر میتوانید خطاهای گذشته را ببخشایید و به جلو بروید.( فراموش نکنید که بخشیدن خودتان بخش مهمی از روند رسیدن به خود باوری است)
اگر بخشیدن و فراموش کردن برایتان مشکل است، این مشکل را از طریق گفتگو کردن با یک دوست خوب یا مشاور حل کنید، هر روشی که اتخاذ میکنید، مهم این است که در این حالت افسرده باقی نمانید. اینکه بخواهید مسائل را موشکافانه حل کنید خوب است اما نباید اجازه بدهید گذشته، عنان آینده شما را در دست بگیرد.
• بر آنچه "میتوانید" انجام دهید بیشتر تاکید کنید نه آنچه که نمیتوانید : از فکر کردن به "نمیتوانم" و لغات منفی دیگر اجتناب کنید. اگر چیزی را به اندازه کافی تکرار کنید، کم کم آنرا باور خواهید کرد، پس سعی کنید احکام مثبت صادر کنید! از کمک خواستن برای انجام کارها هراس نداشته باشید، اما به خود یادآوری کنید که هنگام انجام شدن یک کار، برای درک تواناییهای خود نیازی به تایید دیگران ندارید. بر آنچه میتوانید انجام دهید تمرکز کنید و تواناییها و جنبه های مثبتتان را به خود یادآوری نمایید.
استفاده منظم از یک یا دو مورد از راهکارهای ذکر شده میتواند تصویر شخصی و عزت نفس شما را بسیار بهبود بخشد. ایجاد این تغییرات درونی اعتماد به نفس شما را افزایش میدهد و آنگاه شما برای ایجاد تغییرات بیرونی و بهبود بخشیدن به زندگی خود آماده و علاقمند خواهید شد.