چرا انگلیس فتیله ملوانان را پایین کشید؟

چرا انگلیس فتیله ملوانان را پایین کشید؟

پس از آنکه این نظامیان با سپری کردن 13 روز بازداشت در ایران راهی انگلیس شدند و با پوشیدن مجدد لباس های کماندویی خود، به رجز خوانی پرداختند، پیامی به سفارتخانه انگلیس واقع در خیابان فردوسی تهران فرستاده شد که اگر انگلیسی ها بخواهند این موج را ادامه دهند، ایران نیز آن فیلم را در اختیار شبکه های خبری قرار می دهد. قطعاً انتشار این فیلم، لطمه حیثیتی بزرگی به ارتش بریتانیا محسوب می شد و از این رو، بلافاصله پس از این اولتیماتوم، شاهد آن بودیم که ناگهان جو برگشت و هیاهوی ضد ایرانی ملوانان به یک جنجال سیاسی داخلی در انگلیس تبدیل شد.

انگلیسی ها در ابتدای آزادی 15 نظامی خود، جنجال تبلیغاتی گسترده ای را علیه کشورمان آغاز کردند و از آن جمله به برپایی کنفرانس مطبوعاتی با حضور 6 تن از این نظامیان و نیز انتشار وسیع خاطره گونه های آنان پرداختند.

آنها چنان سناریویی را طراحی و اجرا کردند که 15 نظامی انگلیسی که 13 روز در ایران بازداشت بودند، همانند قهرمانان ملی در سطح جامعه انگلیسی مطرح شدند.

با این حال، بناگاه ورق برگشت و کار و کاسبی نظامیان که برای فروش خاطرات خود قراردادهای سنگینی با رسانه ها می بستند از سکه افتاد، سیاستمداران انگلیسی علیه بلر و وزیر دفاعش موضع گیری کردند و مجلس بریتانیا نیز برای بررسی موضوع، جلسه ویژه تشکیل داد.

هر چند نقض قاعده حفظ خاطرات نظامی در این ماجرا، ناخرسندی بسیاری از پرسنل ارتش انگلیسی را باعث شد ولی اتفاقات دیگری نیز مزید بر علت شد تا انگلیسی ها، فتیله ماجرای ملوانان را پایین بکشند.

بنا به اظهار یک منبع‌ آگاه، یادداشت رسمی دولت انگلیس که طی آن، لندن به طور کتبی متعهد شده بود که نیروهایش وارد حریم سرزمینی ایران نخواهند شد، به عنوان یک سند در سازمان ملل ثبت شد و این برای انگلیسی ها یک ضربه سیاسی به شمار می رفت.

وی افزود: در این یادداشت دو محور عمده وجود داشت؛ اول آنکه دولت انگلیس تصریح کرده بود نظامیانش نیت سوئی نداشته اند و دوم اینکه از این به بعد چنین اتفاقی رخ نخواهد داد و لندن به دنبال راهکارهایی برای جلوگیری از تکرار حوادث مشابه است.

وی گفت: این نامه ، اذعان به ورود نیروهای انگلیسی به آب های سرزمین ایران بود  زیرا در آن از فقدان سوءنیت و تعهد به عدم تکرار سخن گفته شده است که نشانگر پذیرش خطای تجاوز است که نشان می دهد عمل ورود غیر قانونی به آب های ایران رخ داده که اینک سخن از عدم تکرار و فقدان سوءنیت است.

اما نکته دیگری که برای انگلیسی ها به ویژه برای وزارت دفاع این کشور بسیار سنگین تمام شد، فیلم منتشر نشده ای است که در همان ابتدای دستگیری نظامیان انگلیسی تهیه شده است. در این فیلم، چند نفر از نظامیان انگلیسی در حال گریه کردن دیده می شوند که از ماموران ایرانی دستگیر کننده خویش استمداد می کنند.

پس از آنکه این نظامیان با سپری کردن 13 روز بازداشت در ایران راهی انگلیس شدند و با پوشیدن مجدد لباس های کماندویی خود، به رجز خوانی پرداختند، پیامی به سفارتخانه انگلیس واقع در خیابان فردوسی تهران فرستاده شد که اگر انگلیسی ها بخواهند این موج را ادامه دهند، ایران نیز آن فیلم را در اختیار شبکه های خبری قرار می دهد.

قطعاً انتشار این فیلم، لطمه حیثیتی بزرگی به ارتش بریتانیا محسوب می شد و از این رو، بلافاصله پس از این اولتیماتوم، شاهد آن بودیم که ناگهان جو برگشت و هیاهوی ضد ایرانی ملوانان به یک جنجال سیاسی "داخلی" در انگلیس تبدیل شد و حتی کار به فراخوانی وزیر دفاع انگلیس به مجلس این کشور کشید.

چرا یادداشت رسمی دولت انگلیس منتشر نشد؟

پس از اعلام خبر ارسالی یادداشت رسمی دولت انگلیس به وزارت خارجه ایران، بسیاری از رسانه های داخلی، از اینکه تهران این یادداشت را منتشر نکرده است، انتقاد کردند.

در همین باره در تماس با یک منبع آگاه در وزارت خارجه علت را جویا شد که وی در پاسخ گفت: بعضی از رسانه ها و حتی چهره های سیاسی، به اشتباه اعلام کردند که انگلیس به ایران "نامه" داده است در حالی که آنچه از طرف لندن دریافت کردیم، "نامه" نبود بلکه یک "یادداشت رسمی" بود.

وی افزود: در عرف دیپلماتیک، "نامه" همانند "یادداشت" حالت رسمی و دیپلماتیک ندارد و می تواند از شخص به شخص نوشته شود یا سرگشاده باشد و یا اینکه بعداً انتشار یابد مثل نامه ای که آقای احمدی نژاد به آقای بوش رییس جمهور آمریکا نوشت ولی" یادداشت"، یک مکتوب کاملاً رسمی است که صرفاً در مجاری دیپلماتیک جریان دارد و از سندیت بیشتری برخوردار است که عرف و قواعد دیپلماتیک درباره یادداشت، حفظ آن در همان کانال های دیپلماتیک است و انتشار آن، معمولاً با محدودیت هایی همانند توافق طرفین و ... همراه است و لذا اگر انتشار این یادداشت، بر خلاف عرف و قواعد شناخته شده بین المللی بوده است هر چند امکان دارد در شرایطی خاص این اقدام نیز صورت بگیرد.