همزمانی عید باستانی و عید مذهبی آشوریان
همزمانی عید باستانی و عید مذهبی آشوریان
امسال از جمله سالهای استثنائی است که مسیحیان جهان، از هر فرقه ای که بودند، عید پاک را در روز واحدی جشن گرفتند، اما این روز برای مسیحیان آشوری اهمیت بیشتری داشت، این گروه از مسیحیان علاوه بر عید پاک، در حال جشن گرفتن سال نوی خود نیز هستند.
آشوریان باستان سال نو را همزمان با نوروز ایرانی آغاز می آشوریان که میان ایرانیان بیشتر به آسوری شهرت دارند، از اول آوریل (دوازدهم فروردین) سال 6757 را آغاز کرده اند و به مدت دوازده روز سال نوی خود را که مبنای آن بر تشکیل تمدن باستانی آشور نهاده شده، جشن می گیرند.
عید سال نوی آشوریان، "خا ب نیسان" یعنی آغاز نیسان یا همان ماه آوریل میلادی نامیده می شود.
آشوریان که در گذشته های دور همسایه ایران بودند و سپس خود نیز در حوزه تمدنی ایران قرار گرفتند، همچون دیگر اقوام این حوزه تمدنی، سال نو را همزمان با نوروز ایرانی آغاز می کردند اما از زمانی که آشوریان همچون دیگر اقوام مسیحی تقویم میلادی را برگزیدند، این روز به اول آوریل انتقال یافت.
موطن اصلی آشوریان شمال عراق، شمال غرب ایران، جنوب شرق ترکیه و بخشهایی از شرق سوریه است اما رویدادهای سیاسی دوران جنگ جهانی اول باعث شد تا بسیاری از آشوریان همراه با ارمنیان که همسایگانش بودند ناگزیر به ترک سکونتگاه خود شدند و در کشورهای مختلف پراکنده شدند که بنابر آمار، شمار آشوریان از 27 میلیون در سطح جهان به ششصد هزار نفر رسیده که عمده آن به دلیل مهاجرت و حل شدن در میان دیگر ملتهای مسیحی است.
امروزه هر جا که آشوریان سکونت دارند، عید نیسان جشن گرفته می شود اما آن گونه که یوناتن بت کلیا، نماینده آشوریان در مجلس شورای اسلامی ایران می گوید، جشن نیسان صدها سال بوده که در میان آشوریان منسوخ شده و دیگر جشن گرفته نمی شده و اگر امروز این جشن رونق گرفته، در سایه تلاش آشوریان ایرانی است.
آقای بت کلیا در گفتگو با بی بی سی گفت: "ما آشوریهای ایران گروهی فرهنگی به نام گروه فرهنگی شوشادا داشتیم که از زیرمجموعه های سازمان فرهنگی جوانان آشوری بود که اکنون دیگر وجود خارجی ندارد، این گروه خیلی از جشنها و اعیاد سنتی ما را زنده کرد و چهل و چند سال پیش بود که جشن نیسان را احیا کرد، شاید حتی از پانصد سال پیش این جشن برگزار نشده بود و مثلاً پدربزرگ پدر من شاید درباره روز نیسان چیزی نمی دانسته و جشن آن را برگزار نمی کرده است".
یک سال پس از آن بود که عید گرفتن روز سال نوی آشوریان در خارج از ایران نیز باب شدآقای بت کلیا می گوید که عید نیسان ابتدا در ایران جشن گرفته شد و سپس از طریق سازمانهای آشوری به میان آشوریان دیگر نقاط جهان راه یافت و از یک سال پس از آن بود که عید گرفتن روز سال نوی آشوریان در خارج از ایران نیز باب شد.
وی در مورد اینکه گروه فرهنگی شوشادا چگونه توانست رقم دقیقی برای مبدأ تقویم آشوریان می گوید یکی از مبناهای یافتن این تاریخ بناهای باستانی آشوریان بوده و مبنای دیگر آن نیز دست نوشته هایی از گفته های پادشاهان آشور بوده که مثلاً از فرمان ساخت یا تعمیر معابد و بناها خبر داده اند.
بدین ترتیب آشوریان تقویمی کهن و منحصر به فرد برای خود وضع کرده اند که آن گونه که یوناتن بت کلیا می گوید قرار است، تحولات بیشتری نیز بیابد و از تقویم میلادی بیشتر فاصله بگیرد تا آنجا که سال نوی آشوریان نیز همزمان با عید نوروز ایرانی برگزار شود.
با اینکه آشوریان ایران را وطن خود می دانند اما جمعیتشان در این کشور عمدتاً بر اثر مهاجرت به خارج رو به کاهش نهاده است.
آن گونه که نماینده آنان در مجلس شورای اسلامی ایران می گوید، جمعیت آشوریان ایران پیش از انقلاب هفتاد هزار تن بود اما اکنون این آمار به حدود 25 هزار رسیده و تنها طی چند سال اخیر چند هزار آشوری ایران را ترک گفته اند.
آشوریان ایران عمدتاً در استان آذربایجان غربی، بویژه شهرستانهای سلماس و ارومیه ساکنند اما در دیگر شهرهای ایران نیز پراکنده شده اند.
آشوریان از نخستین اقوامی اند که به مسیحیت گرویدند و خود می گویند که در زمان حیات عیسی مسیح، آشوریان مسیحی شده اند.
آنان اکنون از لحاظ مذهبی به چهار فرقه تقسیم می شوند؛ آشوریان پیرو کلیسای شرق آشوری که در گروه مسیحیان ارتدکس طبقه بندی می گردند و در گذشته های دور نسطوری خوانده می شوند، آشوریان کاتولیک که کلدانی نامیده می شوند و آشوریان پروتستان که بخشی از آنان پیرو کلیسای انجیلی اند.
آشوریان به زبانی سخن می گویند که یادگار زبان باستانی تمدن آشور است که زبان عربی نیز در آن ریشه دارد، تا آنجا که در زبان امروز آشوریان واژه هایی که شباهت به واژه های عربی داشته باشند زیاد به گوش می رسند.
این شباهت در خط آشوری نیز به چشم می خورد.