تجارت سودآور کالا بین مرز ایران و عراق
تجارت سودآور کالا بین مرز ایران و عراق
بی بی سی در هفته گذشته به مناسبت چهارمین سالگرد اشغال عراق تحت رهبری آمریکا در مجموعه برنامه های ویژه ای به مرور و ارزیابی شرایط فعلی در این کشور پرداخت. مطلبی که در پایین می خوانید متن گزارش رادیویی اسماییل مهاجر در مورد وضعیت کنترل کالا ها در مرز بین ایران و عراق است.
تجارت مرزی میان ایران و عراق در طول مرزهای دو کشور از استان کردستان در شمال تا استان خوزستان در جنوب همچنان به صورت قانونی و غیر قانونی ادامه دارد. تجارت مرزی میان ایران و عراق در طول مرزهای دو کشور از استان کردستان در شمال تا استان خوزستان در جنوب این مرز همچنان به صورت قانونی و غیر قانونی ادامه دارد. با سقوط حکومت صدام حسین نیز تجارت مرزی به نوعی سامان یافته، هر چند که قاچاق کالا بخصوص سوخت همچنان یک مشکل بزرگ است.
پرویز در خصوص تجربه خودش از تجارت مرزی در استان کردستان می گوید که در مریوان، به عنوان مثال، کالاهایی چون روغن حیوانی از کردستان عراق وارد می شود، اما کالاهای دیگر از ترکیه به کردستان عراق قاچاق می شوند و سپس از آنجا به استان کردستان ایران برای فروش آورده می شوند، از جمله لوازم آرایش، چای، پوشاک، لوازم تزیینی و حتی گیرنده ماهواره. او می گوید مرزبانان تا حد متعارف از انتقال کالا از مرزها جلوگیری نمی کنند.
ولی در کنار تجارت متعارف، قاچاق کالا از جمله مشروبات الکلی به ایران همچنان ادامه دارد. پرویز می گوید ماموران نیروی انتظامی که در منطقه مرزی متفرق هستند، بخصوص در موارد قاچاق مشروبات الکلی به داخل ایران و همچنین قاچاق اسلحه از طریق مرزهای استان کردستان سختگیری می کنند.
اما هر چند که قاچاقچیان راههای کوهستانی را خوب می دانند، پلیس محلی کردستان عراق نیز مانند نیروی انتظامی ایران مترصد کشف کالاهای ممنوعه بخصوص اسلحه است، در حالی که به قاچاق مشروبات و سیگار کمتر حساسیت دارد.
زهرا که از ایران وارد کردستان عراق شده بود، از ماجرای بازداشت شدنش توسط پلیس محلی می گوید که دو روز را به اتفاق همراهان خود در حالی در بازداشت گذراند که قاچاقچیان سیگار بازداشتی، با دادن پول به برخی از ماموران پلیس محلی در کردستان عراق بار خود را رفع توقیف می کردند. او می گوید قاچاقچیان حرفه ای که عموما مسلح هستند، در گروههای چندین نفره با الاغ و قاطر بار قاچاق سیگار و مشروب را از راههای صعب العبور از دو سوی مرز انتقال می دهند.
اما تجارت مرزی محدود به مرزهای دو کشور در منطقه استان کردستان نیست. در جنوب خوزستان هم علی رغم ناآرامیهای عراق مردم کالا می برند و می آورند. محمد تقی در این باره می گوید مواد غذایی، بخصوص برنج، و لوازم آرایشی با مارکهای تقلبی از مرز جنوب رد و بدل می شود. او می گوید نقل و انتقال کالاهای این چنینی به راحتی از طریق مرز آبی اروند رود، و با قایق موتوری صورت می گیرد. به گفته محمد تقی قاچاق بنزین از ایران به عراق نیز تجارت پر سودی بوده است.
ولی علی رغم ادامه قاچاق، وجود بازارچه های مرزی برای تبادلات مردم محلی به گفته کارشناسان، عموما سود آور بوده است. پرویز نیز از تجارب خود از بازارچه های مرزی در استان کردستان می گوید ایرانیها با کالاهای خودشان از جمله صنایع دستی و محصولات دیگر چون خشکبار و آرد و گندم به سمت مرز می روند و از آن سوی مرز لوازم و وسایلی صوتی و تصویری که البته عموما کالاهای مرغوبی نیستند، آورده می شود.
او می گوید برنج نیز در این بازارچه ها عرضه می شود و همچنین انواع لباس از جمله کاپشن. البته این منسوجات از ترکیه به عراق قاچاق شده و سپس برای عرضه شدن برای فروش، به منطقه مرزی ایران و عراق در استان کردستان آورده می شوند. حسن این بازارچه ها به گفته او، عدم پرداخت عوارض و حقوق گمرکی است که قیمتها را درسطح پایینتر نگه می دارد.
