دیپلماسی ایران؛سال قطارقطعنامه وقطار بی ترمز

سال ۱۳۸۵ در شرایطی برای ایرانیان آغاز شد که در نهمین روز آن شورای امنیت سازمان ملل متحد طی بیانیه ای از جمهوری اسلامی خواست که به فعالیت های غنی سازی اورانیوم خود به طور موقت پایان دهد. به این ترتیب قطار بیانیه ها و قطعنامه ها در سالی که محمود احمدی نژاد طی آن اعلام کرد که قطار اتمی ایران ترمز و دنده عقب ندارد، به راه افتاد به طوری که در پایان این سال تهران از شورای امنیت یک بیانیه و دو قطعنامه دریافت کرده بود و شماری بیانیه و قطعنامه از مجمع عمومی سازمان ملل و شورای حقوق بشر این سازمان.

بوش، احمدی نژاد

به مجموع مناقشات خارجی ایران که مهترین آن تا اطلاع ثانوی " پرونده اتمی" است، در سال ۸۵ موضوع انکار کشتار یهودیان به دست آلمان نازی و برگزاری کنفرانسی در تهران در همین باره و البته اتهام پر سر و صدای "دخالت ایران در حوادث عراق" اضافه شد که مثلث بزرگترین مسایل دیپلماسی ایران در سال ۸۵ را شکل می دهد.

مسایل خرد و کلان از جمله باز شدن دوباره پرونده حقوق بشر، ادامه اختلاف امارات با ایران بر سر جزایر سه گانه، تقویت هلال شیعی و سپس اختلاف شیعه و سنی، اختلافات با پاکستان بر سر مسایل مرزی، سردی روابط با عربستان سعوی، کاهش نقش و نفوذ ایران در لبنان، تلاش برای تشکیل یک اتحاد ضد آمریکایی با کشورهای چپگرای آمریکای لاتین و سیاست نزدیکی به کشورهای آفریقایی از جمله مشغولیات سیاست خارجی رهبران جمهوری اسلامی در سال ۸۵ بود.

انکار هلوکاست مهمترین رخداد

شاید موثر تر از موضوع اتمی شدن ایران، انکار و تشکیک در واقعه هلوکاست توسط رییس جمهوری مهمترین موضوعی بود که در سال ۸۵ تصویری از ایران برای جامعه جهانی ساخت که البته به همان میزان که از سوی افکار عمومی ایران با واکنش منفی مواجه شد، مورد حمایت دیگر مقام های ایرانی نیز قرار نگرفت.

 

 تشکیک در واقعه هلوکاست به همان میزان که برای اعتبار ایران خسارات در پی داشت، توانست فرصتی برای دولت اسراییل در غیر منطقی جلوه دادن دولت ایران به وجو بیاورد و نهایتا منجر به نتیجه ای خلاف آنچه که آقای احمدی نژاد انتظار داشت، شد: محکومیت ایران و محبوبیت اسراییل
 

 

این موضوع گرچه بعدها توسط شخص رییس جمهور و دیگر اعضای دولت وی ا زجمله توسط علی لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت ملی تا حدودی تلطیف شد، اما برگزاری همایش بررسی واقعه هلوکاست در تهران، چنان واکنش منفی برانگیخت که دفتر مطالعات وزارت خارجه را که بازوی پژوهشی این وزارت خانه است، با تحریم ده ها موسسه مطالعاتی رو به کرد و منجر به اعتراض رسمی اتحادیه اروپا شد.

تشکیک در واقعه هلوکاست به همان میزان که برای اعتبار ایران خسارات در پی داشت، توانست فرصتی برای دولت اسراییل در غیر منطقی جلوه دادن دولت ایران به وجو بیاورد و شاید بتوان گفت نهایتا در منجر به نتیجه ای خلاف آنچه که آقای احمدی نژاد انتظار داشت، شد: محکومیت ایران و محبوبیت اسراییل در نگاه برخی دولتها.

ادامه سخنرانی های "انقلابی"

در شرایطی که در ماه های پایانی سال ۸۵ زمزمه هایی از احتمال نرمش ایران در پرونده اتمی همزمان با کم شدن سخنرانی های آتشین رییس جمهور در مطبوعات اروپایی به چاپ می رسید و چشم ها به مذاکرات علی لاریجانی سرپرست پرونده اتمی ایران در مونیخ آلمان دوخته شده بود، محمود احمدی نژاد طی سخنرانی عمومی از کنده شدن ترمز و دنده عقب قطار هسته ای خبر داد.

 

 در شرایطی که حتی برخی از نزدیکان دولت آقای احمدی نزاد هم با تلطیف سخنان وی سعی در آرام نگاه داشت فضا دارند، بدین ترتیب نارضایتی خود را ار اینگونه سخنرانی ها ابراز داشته اند و مرزبندی خود را با نحوه نگاه وی با تحولات، روشن کرده اند
 

 

صرف انتخاب کلمات این سخنرانی می توانست افکار عمومی جهانی را علیه ایران هماهنگ کند و البته براحتمال هرگونه توافق با غرب تاثیر منفی بگذارد.

سخنرانی های آقای احمدی نژاد که همفکرانش در ایران صفت انقلابی به آن می دهند، در سال اول راست جمهوری وی که از لزوم حذف اسراییل از نقشه جهان بود، منجر به صدور بیانیه اعضای شورای امنیت در محکومیت ایران و لغو سفر کوفی عنان دبیر کل وقت سازمان ملل متحد به ایران شد.

با این همه در شرایطی که حتی برخی از نزدیکان دولت آقای احمدی نزاد هم با تلطیف سخنان وی سعی در آرام نگاه داشت فضا دارند، بدین ترتیب نارضایتی خود را ار اینگونه سخنرانی ها ابراز داشته اند و مرزبندی خود را با نحوه نگاه وی با تحولات، روشن کرده اند.

موضوع عراق؛ آتش زیر خاکستر؟

مثلت مناقشات سیاست خارجی ایران در سال ۸۵ با موضوع عراق و اتهام دخالت آمریکا به این کشور مبنی بر دخالت در حوادث خونبار عراق پایان می گیرد.

زمستان ۸۵ فصلی سخت برای دیپلماسی ایران در عراق بود. دستگیری شهروندان ایرانی در ساختمان که قرار است به کنسولگری جمهوری اسلامی در اربیل عراق تبدیل شود آن هم ساعاتی پس از اعلام استراتژی جدید ایالات متحده توسط پرزیدنت بوش، خبر از دوری از تنش ها در روابط ایران و آمریکامی داد.

ساختمان ایران در اربیل
حمله نیروهای آمریکایی به ساختمانی متعلق به ایران در عراق و دستگیری چند مامور دولتی این کشور بیم تنش های بیشتر را دامن زد

با دستگیری یکی از دیپلمات های بلند پایه ایران در بغداد و اعلام اسناد دخالت ایران در تجهیز نیرویهای غیر دولتی خشونت طلب، و اعزام دو ناو هواپیما بر آمریکایی به خلیج فارس، تنش ها به اوج خود رسید اما برگزاری اجلاس امنیتی عراق که با حضور همسایگان عراق و اعضای دایم شورای امنیت بود، سطح تنش برای مدتی متوقف شد.

هر چند که تخاصم ایران و آمریکا در عراق یادآور تمثیل ایرانی "آتش زیر خاکستر است" اما گپ و گفتگوی مختصر معاون وزیر خارجه ایران با زلمی خلیلزاد سفیر وقت آمریکا در بغداد در حاشیه این جلسه، امید هایی برای کاهش تدریجی و دایمی رودر رویی ایران و آمریکا به وجود آورده است.

مهمترین رویدادی که درعرصه تصمیم گیری های ایران در سال ۸۵ رخ داد شکسته شدن تابوی مذاکره با ایالات متحده بود. جمهوری اسلامی که نزدیک به ۲۸ سال هرگونه امکان مذاکره با آمریکا را رد می کرد در سال ۸۵ به شکل های گوناگون این درخواست را مطرح کرد.

تنها محمود احمدی نژاد در این سال نامه ای سرگشاده به رییس جمهور آمریکا ارسال داشت و از وی برای یک مناظره دعوت کرد که همانند دیگر درخواست های ایران با پاسخ سرد آمریکا رو به رو شد. مقام های آمریکایی شرط مذاکره با ایران را تعلیق غنی سازی اورانیوم اعلام کرده اند و کاندولیزا رایس از آمادگی برای مذاکره با همتای ایرانی اش در هر زمان و مکان در صورت تعلیق غنی سازی سخن گفت.

در انتظار سالی مهم

 

  پرونده باز مانده ایران در عراق از سوی آمریکا و رسیدن پرونده اتمی ایران به روزهای سرنوشت ساز، سال ۸۶ را سالی بس مهم در آینده ایران خواهد ساخت. سالی که کارشناسان پیش بینی می کنند با ادامه مسیر قطار بی ترمز اتمی، قطار قطعنامه در صدور و اعمال فشار به تهران، سرعت و سنگینی بیشتری به خود بگیرد.
 

 

در جریان اجلاس امنیتی دیگری درباره عراق که این بار با حضور وزیران خارجه کشورهای همسایه عراق و اعضای دایم شورای امنیت در ترکیه برگزار خواهد شد، امکان گفتگوی وزیران خارجه ایران و آمریکا مطرح است اما با به جا نیاوردن درخواست های شورای امنیت از سوی ایران امکان مذاکره مستقیمی که منجر به باز شدن باب حل اختلاف های ۲۸ ساله باشه بعید می نماید.

اما پیش از این اجلاس، اعضای دایم شورای امنیت مذاکرات خود را برای تصویب دومین قطعنامه تحریمی علیه ایران آغاز می کنند که زمان آن ساعاتی پس از تحویل سال نوی ایرانی به وقت نیویورک اعلام شده است.

مقام های ایرانی سال ۸۵ را در شرایطی به پایان می برند که یک بیانیه و دو قطعنامه از سوی شورای امنیت دریافت کرده اند. محمود احمدی نژاد در ادامه تلاش هایش برای رقابت با ایالات متحده در یارگیری جهانی پس از سفر به کشورهای آمریکای لاتین، این بار درخواست حضور در جلسه شورای امنیت سازمان ملل را برای دفاع از آنچه حقوق هسته ای ملت ایران نامیده مطرح کرده و برای سومین بار طی ۱۸ ماه گذشته عازم نیویورک است.

پرونده باز مانده ایران در عراق از سوی آمریکا و رسیدن پرونده اتمی ایران به روزهای سرنوشت ساز، سال ۸۶ را سالی بس مهم در آینده ایران خواهد ساخت. سالی که کارشناسان پیش بینی می کنند با ادامه مسیر قطار بی ترمز اتمی، قطار قطعنامه در صدور و اعمال فشار به تهران، سرعت و سنگینی بیشتری به خود بگیرد

+0
رأی دهید
-0

نظر شما چیست؟
جهت درج دیدگاه خود می بایست در سایت عضو شده و لوگین نمایید.