دور زدن در خیابان تفریح سال مردم

در حالی که افزایش روزافزون ترافیک، آلودگی‌های هوا و صوتی به عنوان بحران‌های 85 مسئولان را برای مقابله با آن‌‌ها به استیصال کشانده، عده‌ای از شهروندان دور زدن در خیابان‌های شهر را به عنوان یکی از تفریحات خود انتخاب کرده بودند.

به گزارش خبرنگار اجتماعی فارس، اعتراف فرمانده نیروی انتظامی به این که علی‌رغم تمام تمهیدات اتخاذ شده حل مسئله ترافیک با توجه به 9 میلیون سفر اداری و تجاری در روز به بن‌‌بست رسیده است، از جمله اظهارنظرهای مهم در سال 85 می‌توان تلقی کرد.
استیصال ناشی از سنگین بودن ترافیک تهران مسئولان را بر آن داشته است که به فکر شناسایی و تشدید سیاست‌های ترافیکی برای سال 86 باشند.
به گونه‌ای که توسعه و ارائه خدمات الکترونیکی از سوی سیستم بانکی با توجه به کاهش 20 تا 25 درصدی ترافیک پایتخت تهران ـ 20 تا 25 درصد سفرهای درون شهری برای پرداخت قبوض مختلف به بانک‌هاست ـ گسترش محدوده طرح ترافیک، دریافت عوارض به جای صدور 85 هزار آرم طرح ترافیک و تغییر ساعت کار مدارس از جمله راهکارهای پیشنهاد شده توسط مسئولان ترافیکی شهر در سال‌جاری بود.

*دور زدن در خیابان تفریح سال مردم

به گفته یکی از مسئولان ترافیکی شهرداری تهران ‌5/43 درصد سفرهای درون شهری کاری و شخصی، 21 درصد سفرهای تفریحی، دید و بازدید، 19 درصد سفرها آموزشی و تحصیلی و 5/6 درصد سفرها مربوط به خرید کالا و خدمات است اما نکته قابل توجه این که برخی از تهرانی‌ها «دور زدن در خیابان با خودروهای شخصی» را به یکی از تفریحات اصلی خود در زمان اوقات فراغت انتخاب کرده‌اند.
این در حالی است که اصلاح رفتارهای ترافیکی می‌تواند در کاهش 22 درصدی ترافیک تهران موثر باشد بر همین اساس برنامه‌ریزی برای ارتقای فرهنگ ترافیک از طریق ساخت تیزرهای ترافیکی در کنار توسعه شبکه معابر و شبکه بزرگراهی، گسترش حمل و نقل عمومی، افزایش ظرفیت مترو و ناوگان اتوبوسرانی، ارتقای بهره‌وری سیستم موجود، کاهش تقاضای سفر و گسترش زیر ساخت‌ها جزء سیاست‌های اصلی مسئولان ترافیکی شهرداری تهران درسال‌جاری بوده است.

*اختلال 3 ماهه در زندگی تهرانی‌ها

بالاخره دولت محمود احمدی‌نژاد ـ‌ شهردار سابق تهران ـ موفق شد که طرح ناکام مانده خود در دوران تصدی‌گری شهرداری را‌ به مدت 3 ماه به اجرا درآورد.
اجرای این طرح نه تنها باعث مختل شدن زندگی مردم عادی بلکه حتی نمایندگان مجلس نیز شده بود و همین امر مجلسیون را بر آن داشت که نسبت به بازگشت ساعت کاری بانک‌ها طرحی را در صحن علنی مجلس به تصویب برسانند و دولت را مجبور به عقب‌نشینی از این سیاست ترافیکی خود کنند.
با وجود آن که مسئولان ترافیکی شهر در شهرداری تهران بارها اعلام کرده بودند که تغییر ساعت کار بانک‌ها تأثیری در کاهش بار ترافیک شهر نداشته و تنها باعث کاهش پیک ترافیک شده است اما فرمانده نیروی انتظامی همچنان بر موضع خود تأکید دارد که برگشت ساعات کاری بانک‌ها به روال قبل ترافیک صبحگاهی را تشدید کرده است.
در هر حال دوگانگی نظرات کارشناسی مسئولان ترافیکی در مقابل بازگشت نظم کار مردم و کارمندان بانک‌ها چندان قابل توجه نیست و مسئولان بهتر است به دنبال شناسایی راهکارهای جدید باشند.

*دریافت عوارض برای ورود به محدوده طرح ترافیک

بر اساس اظهارات صفارزاده مدیرعامل سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری قرار است تهرانی‌ها از سال آینده برای ورود و تردد به محدوده طرح ترافیک عوارض پرداخت کنند اما از نتایج مطالعات این طرح که قرار بود تا قبل از پایان سال به اتمام برسد و برای بررسی در اختیار شورای شهر و سایر مراجع قانونی قرار بگیرد تاکنون گزارشی ارائه نشده است.
به گفته وی تعرفه‌های اجرای این طرح بر اساس مصوبه شورای شهر تهران خواهد بود.

* امسال نیز کرایه تاکسی‌ها به موقع اجرا نشد

امسال برخلاف سال‌های گذشته قرار بود قیمت جدید کرایه‌ها به منظور پیشگیری از افزایش خودسرانه و غیر‌قانونی نرخ کرایه تاکسی‌ها از اول اسفند اجرا شود اما این وعده به دلیل آن که شورای شهر تهران بررسی و تصویب نرخ کرایه تاکسی‌ها را در اولویت قرار نداد، محقق نشد.
نرخ کرایه تاکسی‌های خطی با رشد 11 درصدی، نرخ کرایه تاکسی‌های فرودگاه، ترمینال و راه آن با افزایش 12 درصدی و نرخ تاکسی‌های گردشی با رشد در آخرین جلسه شورای شهر تهران در روز سه شنبه 22 اسفند 85 به تصویب رسید.

*حنای تبصره 13 بر دستان متروی تهران

امسال دولت برای نخستین بار بودجه ویژه‌ای برای توسعه ناوگان حمل ونقل عمومی در لایحه بودجه 85 اختصاص داده بود که توسعه ناوگان حمل ونقل ریلی از جمله خطوط متروی تهران یکی از بندهای آن بود اما تا پایانی‌ترین روزهای سال حتی ریالی به صورت نقد در اختیار متروی تهران قرار نگرفت.
همین امر موجب ابراز نگرانی شهردار تهران و مسئولان مترو نسبت به عدم تحقق برنامه‌های مترو در سال 86 شد به گونه‌ای که محسن هاشمی مدیرعامل متروی تهران بارها اعلام کرد که متروی تهران سال آینده با مشکل مواجه خواهد شد.
بر اساس تعهدات دولت از این محل قرار است 75 میلیارد تومان در قالب بودجه جاری و 10 میلیارد تومان نیز به عنوان بودجه جاری در اختیار متروی تهران قرار گیرد که این اعتبار هنوز پرداخت نشده است اما بر اساس اظهارات ربیعی مدیرعامل شرکت بهره‌برداری مترو، این شرکت تا تیر سال آینده فرصت جذب این اعتبار را دارد.
نکته قابل توجه آن که این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که مسئولان مترو به دلیل عدم پیش‌بینی‌های لازم برای تأمین قطعات یدکی مورد نیاز برای به نوسازی قطعات خطوط 1، 2 و 5 مخصوصاً خط صادقیه ـ گلشهر توسط مسئولان مترو، موجب شد که طی ماه‌های اخیر مسافران مترو با تأخیرهای مکرر مواجه شوند به گونه‌ای که بر اساس اظهارات ربیعی مدیرعامل شرکت بهره‌وری متروی تهران مدت زمان تأخیرهای مترو از میانگین 5 ثانیه در سال 84 به 5/7 ثانیه در 85 رسید.
مسئولان مترو در حالی مهم‌ترین علت افزایش 50 درصدی تأخیرها را به واسطه طی مسافت یک میلیون کیلومتری لوکوموتیوهای خط 5 و عدم دریافت به موقع اعتبارات دولتی عنوان می‌کنند که می‌توانستند از طریق پیش‌بینی‌های به موقع برای تأمین قطعات مورد نیاز از بروز این تأخیرها جلوگیری کنند.
علاوه بر این، بر اساس اظهارات مهدی هاشمی رئیس سازمان شهرداری‌های کشور در تاریخ 28 بهمن 85 نمایندگان دولت در تبصره 13برای متروی تهران با پرداخت 168 میلیارد تومان را تا سال 86 موافقت کرده‌اند. علاوه بر این در بخش اعتبارات ارزی نیز 217 میلیون دلار دولت به متروی تهران پرداخت خواهد کرد که از این مقدار 6 میلیون دلار به صورت فاینانس و از طریق منابع خارجی تأمین خواهد شد.
تغییر نام مترو به یک کلمه ایرانی به درخواست وزیر کشور یکی از دیگر مباحث مطرح جالب مطرح شده در سال جاری بود که تا پایان 85 چنین تغییری صورت نگرفت.

*منوریل صادقیه به نتیجه نرسیده، 5 خط دیگر احداث می‌شود

توافق مسئولان وزارت کشور (سازمان شهرداری‌‏ها و دهیاری‌‏های کشور) با شورا و شهرداری تهران برای احداث 5 خط قطار هوایی (منوریل) در تهران حتی تصویب مسیر دو خط منوریل تهران آن و مسیریابی برای سه خط دیگر اقدام غیرمنتظره بود.
بر اساس اظهارات «مهدی هاشمی» رئیس سازمان شهرداری‌‏ها و دهیاری‌‏های کشور خطوط احداثی منوریل در تهران به صورت شمالی ـ جنوبی و شرقی ـ غربی خواهد بود و مسیر احداث منوریل از میدان بسیج به سمت تهران‌‏پارس و از میدان بسیج به قلعه‌‏مرغی مصوب شده است و کریدورهای سایر خطوط نیز در حال بررسی است.
این تصمیمات در حالی اتخاذ شده است که هنوز تکلیف پروژه نیمه‌تمام طرح آزمایشی صادقیه ـ فرودگاه با توجه به هزینه‌های میلیاردی آن و تخلفات صورت گرفته در رابطه با آن مشخص نیست و رئیس سازمان شهرداری‌‏ها و دهیاری‌‏های کشور تنها به گفتن این مسئله که احداث منوریل در این مسیر باید بازنگری شود و مشکلات به وجود آمده را ناشی از عملکرد ضعیف بخش خصوصی بوده، بسنده کرده است.
به گفته هاشمی، شهردار تهران نیز در جلساتی که با رئیس‌‏جمهور داشته‌اند اعلام کرده است که من مخالفتی با احداث قطار هوایی ندارد و تأکیدات وی صرفاً بر ضرورت انجام کار کارشناسی در این زمینه رابطه بوده است.
اعتبارات احداث منوریل مطابق مصوبه دولت از محل تبصره 13 تأمین خواهد شد و میزان این اعتبار 150 میلیون دلار خواهد بود.
ضمن آن که در طرح جامع حمل ونقل ریلی شهر تهران نیز ـ که کار مطالعات آن با مشارکت شرکت فرانسوی سیسترا امسال به پایان رسید و به شورای شهر تهران ارائه شد ـ بخشی از خطوط 411 کیلومتری طراحی شده برای 25 سال آینده تهران، برای احداث منوریل و LRT اختصاص یافته است.

*احداث تراموا رویایی دیگر

اوایل 85 معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران خبر از احداث یک سیستم جدید ریلی برای نقاط توریستی شهر خبر داد که هنوز در رابطه با آن نه تنها هیچ اقدام اجرایی آغاز نشده بلکه تاکنون گزارش رسمی از نتایج مطالعات آن ارائه نشده است.
خبر احداث این سیستم در حالی اعلام شد که برخی از مسئولان و کارشناسان معتقد بودند که احداث اتوبوس برقی در مقایسه با تراموا برای تهران توجیه‌پذیرتر و مناسب با ظرفیت شبکه معابر تهران است چرا که تراموای توریستی بیش‌تر به عنوان ابزاری برای زیباسازی شهر و گردشگری مطرح است و در نقاطی قابل احداث است که تردد خودروهای سواری در آن ممنوع شده باشد.
بر اساس اظهارات «احمدی بافنده» هم اکنون مقدمات لازم برای راه‌اندازی خطوط اتوبوس برقی در مسیر شوش تا راه‌آهن در حال انجام است و پیشنهاداتی نیز به وزارت کشور برای خرید اتوبوس‌های برقی و تجهیزات فنی لازم ارائه شده است.

*سرعت حرکت اتوبوس‌ها افزایش می‌یابد

سرعت حرکت اتوبوس‌ها در خیابان‌های تهران در حال حاضر 8 کیلومتر در ساعت است که در خطوط ویژه این میزان می‌تواند به 25 کیلومتر در ساعت افزایش یابد از این رو افزایش خطوط ویژه اتوبوس مخصوصاً در مسیر میدان انقلاب ـ آزادی که سالیان متمادی است که توسط مسئولان ترافیکی شهرداری مطرح می‌شود، جز اولویت‌های مسئولان ترافیکی شهرداری تهران قرار گرفته است.
بر اساس اظهارات «جعفر تشکری هاشمی» معاون حمل ونقل و ترافیک شهرداری تهران در حال حاضر تنها 72 کیلومتر خط ویژه در تهران وجود دارد که این میزان قرار است در سال 86 به 300 کیلومتر برسد.
اختصاص یک باند از مسیر بزرگراه‌ها به عنوان خطوط ویژه بزرگراهی تحت عنوان «خط سبز» از جمله سیاست‌های ترافیکی سال 85 شهرداری تهران به منظور افزایش سرعت حرکت حمل‌ونقل عمومی و تشویق شهروندان برای استفاده از اتوبوس به جای اتومبیل شخصی از جمله طرح‌هایی بود که اجرای آزمایشی آن در بزرگراه چمران با موفقیت چندانی مواجه نبود ضمن آن که نیروی انتظامی نیز با اجرای این طرح چندان موافق نبود.
استفاده خودروهای چند سرنشین از خطوط ویژه به منظور کاهش تردد خودروهای تک سرنشین نیز از جمله سیاست‌های تشویقی پیشنهادی بود که در حد حرف باقی ماند.

*تداوم مشکل سوخت‌رسانی به اتوبوس‌های گازسوز

امسال2400 اتوبوس‌های گازسوز همچون سال‌های قبل با وجود هماهنگی‌های انجام گرفته میان مسئولان اتوبوسرانی با مسئولان پخش و پالایش و سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت به افت فشار گاز و افزایش مصرف گاز با مشکلات جدی مواجه شدند به گونه‌ای که در روزهای سرد و برفی بیش از 1200 اتوبوس گازسوز هیچ کارکردی برای شهروندان نداشتند.
وجود چنین مشکلاتی برای سیستم گازسوز موجب شده که بین مسئولان دولتی و شهرداری توافقاتی برای تولید، ورود و فعالیت اتوبوس‌های دیزلی و گازسوز در کنار هم انجام گیرد. تا دیگر در فصل زمستان افت فشار گاز و کمبود جایگاه‌های سوخت‌گیری خدمات‌رسانی ناوگان اتوبوسرانی پایتخت را مختل نکند.

*اتوبوس‌های ریالی رضایت در عین نارضایتی

با وجود شکایت‌های متعدد شهروندان ـ در کنار رضایت‌مندی برخی از آنها ـ در خصوص نحوه فعالیت اتوبوس‌های شرکت، ازدحام بالای مسافران و سرپا ایستادن آنان با وجود پرداخت کرایه نقدی بیشتر، شورای شهر تهران مجوز توسعه تعداد این اتوبوس‌ها را به میزان 60 درصد از ناوگان اتوبوسرانی برای سال 86 را صادر کرده است.
شکایات‌ مکرر شهروندان از کاهش تعداد اتوبوس‌های ریالی و گزارش‌های متعدد مطبوعات در خصوص این مساله و حتی تذکرهای برخی از اعضای شورای شهر تهران، روابط عمومی معاونت حمل ونقل و ترافیک شهرداری تهران را بر آن داشت تا طی اطلاعیه‌ای اعلام کند که توسعه خطوط ریالی به معنای کاهش یا تحت ‌تأثیر قرار گرفتن هیچ یک از خدمات قبلی شرکت واحد به لحاظ کمی و کیفی نیست و هیچ کدام از خطوط ریالی جایگزین خطوط بلیتی نشده است و خطوط ریالی به عنوان خدمات مکمل در مسیرهای جدید فعال شده‌اند.

*گرانی نرخ کرایه‌ها به واسطه سهمیه‌بندی بنزین

اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین یکی از دغدغه‌های اصلی تهرانی‌ها در سال‌جاری بود که مدیریت شهری نیز از این دغدغه مبرا نبود اما مذاکرات آنان با دولت موجب شد که شهردار تهران این اطمینان خاطر را به شهروندان بدهد که وسایل حمل و نقل عمومی اعم از اتوبوس و تاکسی در میزان مصرف بنزین ـ طبق میزان ساعت کار خود ـ محدودیتی ندارند.
و سهمیه‌بندی بنزین تأثیری در تعیین نرخ کرایه تاکسی‌ها نخواهد گذاشت.
با توجه به این که مسافربرهای شخصی نقش کلیدی و مؤثری در جابه‌جایی مسافران پایتخت دارند بدون شک افزایش کرایه آن‌ها متناسب با سهمیه دریافتی از جدی‌ترین دغدغه‌های تهرانی‌ها برای این که بر روی زمین نمانند، است.
گویی آن که مسئولان وزارت کشور به دنبال ساماندهی مسافربران شخصی هستند اما تا به نتیجه رسیدن این طرح بدون شک تهرانی‌ها با افزایش سرسام‌آور قیمت‌های بی‌ضابطه مواجه خواهند بود.

*آلودگی صوتی هم بحرانی شد

آلودگی هوا و ترافیک خیلی کم بود، آلودگی صوتی هم به آن‌ها پیوست و حلقه سه جانبه‌ای برای مرگ تدریجی شهروندان تهرانی را تشکیل دادند.
شدت آلودگی صوتی در سال ‌جاری به حدی رسید که «یوسف رشیدی» مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوا اعلام کرده است که در حال حاضر 10 منطقه اول شهر تهران ـ 6، 10، 11، 12، 7، 13، 3، 9، 18 و 2 ـ بالاترین میزان آلودگی صوتی را دارند که در این میان بیمارستان‌های مصطفی خمینی، سجاد و آریا جز نقاط بحرانی محسوب می‌شوند.
ضمن آن که 542 مرکز آموزشی و درمانی نیز در معرض آلودگی صوتی بالاتر از حد استاندارد قرار دارند که شامل 417 مرکز آموزشی و 125مرکز درمانی است.

*هوا هم به قاتلی حرفه‌ای تبدیل شده

بر اساس اظهارات محمدرضا مسجدی، دبیر کل اتحادیه بیماری‌های ریوی منطقه مدیترانه شرقی سازمان بهداشت جهانی، آلودگی هوا در ایران سالانه حدود 20 هزار قربانی می‌گیرد.
نکته قابل توجه در اظهارات وی افزایش میزان حملات تنفسی و قلبی در تهران بین 25 تا 30 درصد در روزهای آلوده است.
مسئولان نیز به این نتیجه رسیده‌اند که کاهش آلودگی هوا نیز همچون ترافیک هیچ راهکاری جز کنترل منابع ثابت و متحرک آلاینده‌ها از طریق انتقال کارخانه‌ها و واحدهای صنعتی و توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی ندارد.
بر اساس بررسی‌های کارشناسی شرکت کنترل ترافیک شهر تهران از مجموع انواع منابع متحرک آلاینده هوا، خودروهای سواری، وانت‌بارها و موتور‌سیکلت‌ها مجموعاً با 94 درصد بیش‌ترین سهم را در آلودگی هوای تهران دارند.
خودروهای سواری با 5/49 درصد، وانت‌بارها با 14 درصد و مینی‌بوس‌ها و موتور‌سیکلت‌ها هر یک با 5/9 درصد بیش‌ترین سهم را در تولید ذرات معلق داشته‌اند.
پس از آن اتوبوس‌های شرکت واحد 5/8 درصد، کامیون‌ها 5 درصد، اتوبوس‌ها 3 درصد و تاکسی‌ها یک درصد در انتشار ذرات معلق سهیم بوده‌اند.
تهرانی در حالی هر روز ریه های خود را سمی می‌کنند که هنوز طرح جامع کاهش آلودگی هوای تهران بعد از 8 سال از تدوین، حداقل یکی از بندهای آن به طور کامل اجرا نشده است و حتی بخش‌هایی از اصلاحیه این طرح هنوز به تصویب هیئت دولت نرسیده است.

*شکست محدودیت ترافیکی سال

طرح زوج و فرد یادگار سال 84 بنا به ادعای مسئولان ترافیکی شهر اعم از شهرداری و نیروی انتظامی دیگر کارایی ندارد و برای سال آینده باید تدابیر دیگری اتخاذ شود.
گویی آن که برخی از مسئولان مدافع این طرح، به خاطر آن که در برابر مخالفان خود پافشاری کنند، عنوان می‌کنند که این طرح همچنان باید در کنار سایر طرح‌های مکمل اجرا شود.
افزایش محدوده طرح ترافیک از طریق ادغام محدوده طرح زوج و فرد‌، ممنوعیت تردد خودروهای تک‌سرنشین، ممنوعیت تردد خودروهای فاقد برگه معاینه فنی و ممنوعیت تردد خودروهایی با آلایندگی بالا از حمله طرح‌هایی است که در کمیته حمل و نقل عمومی و معابر سازمان حمل‌ونقل و ترافیک در حال بررسی هستند و در صورتی که طرح‌های پیشنهادی مذکور به نتیجه برسد باید برای بررسی شورای عالی ترافیک ارسال شود.
قرار بود نتایج مطالعات این طرح‌ها برای بررسی در اختیار شورای عالی ترافیک قرار گیرد تا در صورت تصویب از سال آینده اجرا شود اما در این رابطه نیز خبر رسمی اعلام نشده است.

*قلع و قمع مسافربرهای شخصی

«طرح ساماندهی مسافربرهای شخصی» که کلید اجرای آن دی توسط سازمان تاکسیرانی تهران زده شد، در مدت زمان کوتاهی بعد از آغاز اجرای این طرح، وزارت کشور اجرای آن را در کشور سراسری کرد.
اهمیت اجرای این طرح به حدی است که بر اساس اظهارات دبیر شورای عالی ترافیک کشور از ابتدای سال 86 جابه‌جایی مسافر توسط وسایل نقلیه شخصی بدون مجوز عمومی ممنوع است‌ و نیروی انتظامی از تردد آن‌ها جلوگیری می‌کند.
افزایش امنیت مسافران، سیاست‌گذاری در مصرف بهینه سوخت و ساماندهی مسافربرهای شخصی عمده‌ترین اهداف اجرای این طرح عنوان شده است.
اظهارات یکی از مسئولان حاکی از آن است اجرای این طرح که مدیریت آن در اختیار وزارت کشور است تقریباً مسکوت مانده و اقدام خاصی در حال حاضر برای اجرای این طرح انجام نمی‌شود