خاله زنکبازی خوشمزه
باید کسلکننده باشد، دستکم برای ما ایرانیها که عادت کردهایم سریالهایمان با وجود داشتن هزار جور ماجرای محیرالعقول مثل قتل و بیماری و جابهجا شدن بچه شیرخوارهها و جدا شدن خواهر و برادرهای دو قلو، باز هم بیرنگ و بو باشند
برایمان عجیب است که بشود از یک آشپزخانه، این همه ماجرای جذاب و سرگرمکننده درآورد؛ ماجراهایی که محور اصلیشان موضوع پیش پا افتاده آشپزی است و با این حال میتوانند بیننده را چهل، پنجاه دقیقه پای تلویزیون بنشانند تا بالاخره معلوم شود غذای کدام بانوی آشپزخانه به مذاق پادشاه و ملکه خوش میآید و کی در مسابقه آشپزی برنده میشود.
سریال جواهری در قصر که تا به حال 17 قسمتاش را جمعه شبها از شبکه دو تلویزیون دیدهایم، یک سریال 54 قسمتی است؛ از آن سریالهایی که به پیروی از سبک «اوشینی» زندگی، کاراکتر اصلی را از بدو تولد تا دوران پیری و حتی مرگ، فیلم میکنند و ظاهرا بیشتر از همه مطابق ذوق و سلیقة ما ایرانیهاست که تا ته سرنوشت یک آدم را ندانیم، ولکن معامله نیستیم و پایان باز و واگذار کردن قصه به تخیل مخاطب، دلمان را راضی نمیکند.
ظاهرا اهالی شرق دور هم با ما هم سلیقهاند. ژاپنیها در دهه هفتاد، از پرطرفدارترین سریالهای خارجی پخش شده در تلویزیون ما، یعنی سالهای دور از خانه را ساختند و نزدیک به سه دهه بعد، کرهایها سریال جواهری در قصر را ساختند که در نظرسنجی سایت صدا و سیما با مجموع صد و شصت و چهار هزار و صد و نود و پنج رأی در رتبه دوم
سریالهای محبوب در حال پخش تلویزیون ایران، قرار میگیرد.
محبوبترین در تمام دوران
«جواهری در قصر» در سال2003 برای شبکه MBC ساخته شد و تولیدش یک سال طول کشید که البته برای یک سریال طولانی، زمان کوتاهی است. فاصله سه ساله بین زمان ساخت سریال تا پخشاش در تلویزیون ما هم فاصلة نسبتا کمی است.
اسم اصلی سریال که به گفته خود کرهایها بر اساس یک داستان واقعی ساخته شده، «دایی یانگ گیوم» (Dae Jang Geum) است، به معنی «یانگوم بزرگ». اما از آنجا که سریال در کشورهای انگلیسی زبان هم به نمایش درآمده، به اسم انگلیسیاش «Jewel in the Palace» یا همان «جواهری در قصر» خودمان معروف شده است.
نسخه اصلی سریال، 54 قسمت یک ساعته است، اما در تلویزیون ما برای هر قسمت ،کمتر از یک ساعت، آماده پخش شده است. ژانر این سریال در سایت سینمایی IMDB، درام معرفی شده و دایرهالمعارف اینترنتی ویکی پدیا هم ژانر سریال را درام تاریخی ذکر کرده است.
سه هزار ژاپنی در نظرسنجیای که در ژانویه2007 برای انتخاب برترین فیلم و سریال کرهای انجام شده، سریال جواهری در قصر را با 36درصد کل آراء به عنوان رتبه اول انتخاب کردهاند. کاربران سایت IMDB هم از 10 امتیاز، به این سریال 9/8 امتیاز دادهاند، آن هم در حالی که امتیاز محبوبترین فیلم این سایت 1/9 بوده است.
ویکی پدیا به این سریال لقب «محبوبترین درام کرهای تمام دوران» را داده است. میگویند هنگام پخش آخرین قسمت این سریال در هنگکنگ بیشتر از نیمی از کل جمعیت این کشور پای تلویزیونهای خود بودند. در چین هم صدها میلیون تماشاگر برای دیدن این سریال که شبها پخش میشد، بیدار میماندند.
از اینها گذشته، سازندگان «جواهری در قصر»، آنقدر اقبال داشتهاند که پایشان به جشنوارههای معتبر جهانی هم باز شود و با گرفتن جوایزی از جشنوارههای کن و لوکارنو، روی هر چه سریال پرمخاطب را در دنیا کم کنند.
یک زن پیشرو
اگر فکر میکنید با فهمیدن عاقبت سرنوشت یانگوم و بانو هن، سریال برایتان بیمزه میشود، این قسمت گزارش را نخوانید چون در اینجا میخواهیم داستان سریال را لو بدهیم.
اینطور که گفته شده یانگوم (نقش اول سریال)، یک شخصیت حقیقی بوده است. برای اثبات حقیقیبودن این شخصیت، فقط چند سند تاریخی مبهم و ناکامل وجود دارد. البته اطلاعات این اسناد، سطحی است و اعتبار تاریخی چندانی ندارد ولی نشان میدهد که یانگوم در دوران فرمانروایی پادشاهان سلسلة Joseon، زندگی میکرده است.
او از کودکی برای آشپزی وارد قصر پادشاه میشود، تمام دوران نوجوانی و جوانیاش را در قصر آشپزی میکند تا اینکه به مقام بانو اولی آشپزخانه دربار میرسد. اما تا اینجای داستان، چیز عجیبی نیست و با نبوغی که او در آشپزی از خود نشان داده، حدسزدنش کار سختی نیست.
نکته جالب داستان اینجاست که یانگوم پس از مدتی به خاطر اطلاعات پزشکیای که به دست میآورد، از طرف پادشاه جیانگ یونگ صاحب سومین مقام برتر درباری (پزشک سلطنتی) میشود، آنهم در جامعه مردسالاری آن زمان کره که به زنها اجازه ادعایی نمیدادند.
بعد از دریافت این مقام که برای اولینبار در تاریخ کشور کره به یک زن داده شده بود، اسم یانگوم با اضافهشدن لقب دائی (Dae) به معنای بزرگ، به یانگوم بزرگ تبدیل میشود.
البته پژوهشگران تاریخی، هنوز بر سر این موضوع که یانگوم یک شخصیت حقیقی است یا تجسمی – افسانهای، به توافق نرسیدهاند، اما اگر یانگوم یک شخصیت حقیقی باشد، ارزش کارش وقتی مشخص میشود که بدانیم بعد از سال 1600 میلادی تا امروز، هیچ زنی نتوانسته است به مقام پزشک درباری یا پزشک ریاستجمهوری در کره برسد.
دعوا بر سر آشپزشدن
سریال «جواهری در قصر»، داستان سرراستی دارد؛ جنگ همیشگی خیر و شر در قالب یک قصه ساده و عامهپسند. آدم خوبها و آدمبدها همان اول کار مشخص میشوند تا مخاطب تکلیف خودش را بداند. موضوع هر قسمت سریال هم شاید در نگاه اول پیشپاافتاده و سطحی بهنظر برسد؛ اینکه یک عده برای به دستآوردن سمت سرآشپزی دربار، توی سر و مغز هم بزنند و حتی جانشان را در این راه به خطر بیندازند.
اما «جواهری در قصر»، سریال خوشساخت و پرکششی است و این را از میزان محبوبیت دور از انتظارش میشود فهمید. کافی است در اینترنت با فونت فارسی اسم سریال یا اسم یانگوم را جستوجو کنید تا لیست بلندبالایی را، فقط از وبلاگهای فارسی طرفداران این سریال ببینید؛ وبلاگهایی که همهجور اطلاعاتی درباره این سریال را در آنها پیدا میکنید، از خلاصه قسمتهای پخششده سریال و پیشبینی قسمتهای بعدی گرفته تا عکسها و موسیقی تیتراژ «جواهری در قصر» که میتوانید آن را دانلود کنید.یک انیمیشن هم به همین اسم و البته معروف به یانگوم از روی این سریال
ساخته شده که میگویند خیلی هم مورد استقبال بچهها و بزرگترها قرار گرفته است.
شاید یکی از علتهای این همه محبوبیت، همان سادگی و وضوح داستان سریال باشد، به اضافه ریتم تند و به سرانجامرسیدن سریع هر موضوع. شاید هم نماهای خوشرنگ و لعابی که سازندههای سریال، با استفاده از فضاهای سبز، لباسهای رنگارنگ و غذاهای جور واجور ساخته اند، به همراه موسیقی سریال که در مجموع فضای شاداب و پرنشاطی را بهوجود آوردهاند.
خانوم سفیر در مطبخ
لی یونگ آئی، بازیگر 35 ساله نقش یانگوم، یکی از مشهورترین بازیگران کرهجنوبی است. در خیلی از کشورها بهخصوص در کشورهای شرق و جنوب شرقی آسیا، طرفدارهای پروپاقرصی دارد.
یونگ آئی بعد از اولین حضورش در تلویزیون به عنوان مدل، لقب دختر اکسیژن Oxygen Lady را به دست آورد، اما بعد از بازی در نقش یانگوم به اوج شهرت و محبوبیت رسید.او بعد از این نقش به کشورهای مختلف از قبیل سنگاپور، چین، هنگکنگ، تایوان و ژاپن دعوت شد.شبکة NHK ژاپن که بیشتر از ده شبکه تلویزیونی و رادیویی بزرگ در ژاپن و سراسر دنیا زیرمجموعه آن هستند، بعد از دوازده سال برای اولینبار از تالار خود برای پذیرایی از یونگ آئی استفاده کرد.
در چین یک مدرسه بعد از کمکهای مالی یونگ آئی به این مدرسه، نامش را به مدرسه ابتدایی لی یونگ آئی تغییر داد.لی یونگ آئی جایزة بهترین بازیگر سال جشنواره بلودراگون را در سال 2005 و جایزه بهترین بازیگر زن در جشنواره بیکسینگ آرت را در سال 2006، برای آخرین فیلم خود، «همه را برای بانو گیوم جا» گرفت.
لییونگ آئی که به نظر کرهایها شخصیتی مهربان و باهوش دارد، یکی از نمایندگان و پیامآوران سازمان یونیسف در دنیاست.