چرا وقت غرق شدن خدا را صدا می‌زنی؟!
در حدیث مناظره‌ی حضرت امام صادق علیه‌السّلام با شخص ملحدی آمده است که:
حضرت از او می‌پرسد: آیا کشتی سوار شده‌ای؟
وی جواب می‌‌دهد: آری
حضرت می‌فرماید: هیچ اتّفاق افتاده که کشتی شما غرق شود؟
عرض می‌کند: آری.
حضرت می‌فرماید: در آن وقت آیا قلبت متوجّه جایی شده که تو را از مهلکه نجات دهد؟
می‌گوید: بله،
بعد حضرت می‌فرماید: «همان خداوند عالمیان است.» 1
سوال:
آیا این گونه استدلال در قرآن کریم وجود دارد؟
جواب:
مسأله‌ی کشتی و دریا در جاهای متعدّد از قرآن کریم 2 ذکر شده است. و این بیانگر آن است که وقتی دست انسان از عوامل بیرونی خالی شد و قلبش از تعلّق به آن‌ها تهی گشت، خداوندِ قادرِ متعال کافی است که او را به هر کمالی که خواست برساند.
سوالی دیگر:
روشن است که این حالت اختصاص به مشرکین ندارد، بلکه مومنین نیز هرگاه در وسط دریا کشتی‌شان متلاشی شد و خواستند غرق شوند، به خداوند متعال پناه می‌برند و پی می‌برند که هیچ پناهگاه و راه نجاتی جز خدا و به سوی خدا نیست.پس چرا این دسته از آیات نظر به خصوص مشرکین دارد؟
جواب:
چون روی سخن و استدلال قرآن علیه بت‌پرستانی است که اعتقاد داشتند «خداوند، خالق عالم است» و این مطلب برای آنان هیچ جای تردید نبود. چنان که در قرآن می‌فرماید:
"و لَئِن سَاَلتَهُم مَّن خَلَقَ السَّمواتِ وَ الاَرضَ لَیَقولُنَّ اللهُ" 3
"و اگر از آن‌ها بپرسی: چه کسی آسمان‌ها و زمین را آفریده است؟ قطعاً خواهند گفت: خدا."
و تنها اختلاف اسلام و قرآن با آنان در تدبیر نظام عالم بود؛ زیرا آنان اعتقاد داشتند که جهان توسّط بندگان صالح خدا اداره و تدبیر می‌شود، و هر کدام از آنان (بندگان صالح) بخشی از نظام آفرینش (از قبیل زمین، آسمان، صحرا، دریا، کوه، جنگل، انسان و انواع حیوانات) را تدبیر می‌کند و به او «ربّ» و به مجموع آنان «ارباب» می‌گفتند. با این همه، آنان را مخلوق نمی‌‌دانستند و در وجود خداوند متعال نیز شّکی نداشتند و او را «ربّ الارباب» و خدای خدایان می‌نامیدند.
بر این پایه، این دسته از آیات قرآن در مقام ردّ آنان، و نظر به اثبات ربوبیّت خداوند متعال در تمام بخش‌های نظام عالم و پهنه‌ی گیتی از جمله دریا دارند.
آخرین سوال:
چگونه می‌توان با این دسته از آیات، بر ربوبیّت خداوند متعال استدلال نمود؟
جواب:
چون نجات از غرق و هلاکت، حاجتی است که اربابان مادّی نمی‌توانند آن را بر آورند، لذا انسان در چنین مواقعی از ته دل و صمیم قلب می‌فهمد که تنها خداوند متعال، چاره ساز و دستگیر است، لاغیر.
