مهریه عندالمطالبه یا عندالهیچ‌ وقت؟

 پیرو بخشنامه‌ای که سازمان ثبت اسناد کل کشور به تمام دفاتر ارسال کرده‌اند در رابطه با این موضوع که تغییر مهریه زنان از عندالمطالبه به عندالاستطاعه، که این امر بسیاری از افکار عمومی جامعه از جمله زنان و حقوقدانان و کسانی که همیشه به دفاع از حقوق از دست رفته زنان دادخواهی می‌‌کنند، این بار نیز به سراغ تعدادی از این افراد رفته‌ایم تا نظرات ایشان را در مورد مهریه جویا شویم که نظر شما را به گوشه‌ای از آن مطالب جلب می‌‌کنیم.
    

    سهیلا جلودارزاده یکی از نمایندگان تازه وارد دوره هفتم مجلس شورای اسلامی در رابطه با این موضوع که علت تغییر مهریه به عندالاستطاعه چه می‌‌باشد، گفت: «من کلا با این بخشنامه مخالفم چون این بخشنامه مغایر شرع و قانون اساسی است؛ از این جهت که در عقد، آیین مقدس اسلام، داماد به میزانی که استطاعت داشته باشد باید مهریه را تعیین کند و اگر توانایی پرداخت را ندارد و رقمی را بگوید که از عهده پرداخت آن برنیاید، اشکال دارد و وی مقصر به حساب می‌‌آید، چون چیزی را که ندارد مهر قرار داده است.
    
    حال اگر بیاییم و «عندالاستطاعه» بودن مهریه را مطرح کنیم، هر مردی می‌‌تواند بگوید که من هیچ‌گاه استطاعت ندارم و این امر فسلفه مهریه را از بین می‌‌برد!
    
    مطرح کردن مهریه به این عنوان که باید «عندالاستطاعه» گردد و در این زمان که دختران جوان در دفاتر طلاق منتظر گفتن جواب بله می‌‌باشند و از هیچ منبع و شخصی در مورد فواید و مضرات این‌گونه مهریه مطلبی را نمی‌‌دانند، سند را امضا کرده و بعدها به علت عدم آگاهی دچار مشکل می‌‌شوند و دیگر هیچ‌گاه نمی‌‌توانند مهریه خود را دریافت کنند.
    
    و در پایان جلودارزاده افزود: «ما دنبال این امر هستیم که اجرا نشود این طرح ضرورت ندارد که اجرا شود؛ زیرا زندگی که با دوز و کلک آغاز شود و طرفین در پی این مطلب باشند که بتوانند تسلط بیشتر و بهتری بر یکدیگر داشته باشند، این عمل نیز شبیه صحنه جنگ است تا یک زندگی که باید کانون آرامش و عشق باشد.»
    

    در مورد «عندالاستطاعه» شدن مهریه «فاطمه رهبر» یکی از زنان نماینده دوره هفتم مجلس شورای اسلامی مطالب خود را اینچنین بیان کرد: «بحث‌هایی که در مورد «عندالاستطاعه» شدن مهریه مطرح کرده‌اند، بحث‌های شخصی بوده است، نه طرح بوده و نه لایحه و همچنین نه به مجلس آمده و نه در دولت مطرح شده است. بحث تعیین میزان مهریه از نظر ما و از نظر علمایی که در کمیسیون فرهنگی حضور داشتند به‌طور کلی رد شد، چرا که مهریه، یک هدیه الهی است از طرف زوج به زوجه که در زمان ازدواج به همسر خود می‌‌دهد و به همین دلیل ما در تعیین میزان هدیه نمی‌‌توانیم قیاس و معیاری قرار بدهیم. ما نمی‌‌توانیم میزان مهریه را به میزان عادی برای همه اقشار در نظر بگیریم.»
    
    رهبر در ادامه سخنان خود گفت: «در مورد زندانی شدن آقایان و این که زنان برای گرفتن حق خود از ماده دو قانون محکومیت زن می‌‌توانند استفاده کنند و همسر خود را به زندان بیندازند تا مهریه خود را دریافت کنند و این مطلبی است که به قوه قضاییه مربوط می‌‌شود و همچنین به وظیفه خود عمل می‌‌کند، یعنی دینی که باید پرداخت شود، حال می‌‌خواهد این دین از بابت دیه باشد یا از موارد دیگر به هر حال یک تخلف محسوب می‌‌شود و باید با متخلف طبق قانون رفتار کرد.»
    

    در این رابطه به منظور کسب نظر حقوقدانان نظر آقای «محمد حسین جداری فروغی» وکیل پایه یک دادگستری را جویا شدیم و ایشان اینچنین پاسخ گفتند: «مهریه حق مسلم زوجه است و به اصطلاح حق‌الناس می‌‌باشد، یعنی هیچ احدی حق گذشت از آن، یا توصیه به گذشت از آن را ندارد، مگر از طرف صاحب حق.
    مهریه صداق مالی است که مرد بر اثر ازدواج ملزم به دادن آن به زن می‌شود، نماد مهر در حقوق ایران مبتنی بر قرآن کریم، سنت و مذهب است و نظیر آن را در حقوق غربی نمی‌‌توان یافت، یکی از دلایل حقوق زن بر مهر جبران کمبود سهم الارث زن است.
    مهریه گاهی اوقات نقش تضمین‌کننده و دوام زناشویی مشترک را ایفا می‌‌کند و مردان هوسران و بی‌‌بند و بار را در قبال مسئولیت‌های زندگی و تعهدات مالی آن وادار پایبند به زندگی می‌‌کند، مهریه در صورت وقوع طلاق، مانع پریشانی و استیصال زن در زندگی آتی می‌‌گردد.
    «جداری فروغی» در پایان اظهار داشت: «امید است ان‌شاا...، با درج نظرات اساتید نمایندگان محترم مجلس و صاحب‌نظران سازمان ثبت اسناد کل کشور، در رابطه با دستور‌العمل صادره که با هیچ مقررات قانونی و شرعی مطابقت ندارد، تجدید نظر به عمل آورند، به امید آن روز.»