پدر پژوهش های ناشناخته ایران

مرحوم دکتر سعید کاظمی آشتیانی در اول فروردین ماه سال 1340 در تهران چشم به جهان گشود و پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی و متوسطه در سال 1359 وارد دانشگاه علوم پزشکی ایران شد. وی پس از اخذ مدرک کارشناسی ارشد در رشته فیزیوتراپی در این دانشگاه موفق به ادامه تحصیل در مقطع دکتری رشته علوم تشریحی با گرایش جنین‌شناسی در دانشگاه تربیت مدرس شد و در اسفندماه 1376 با رتبه ممتاز فارغ‌التحصیل شد. وی از سال 1361 همکاری خود را با جهاد دانشگاهی آغاز کرد.

    
    او در بخش طرح‌ها و تحقیقات جهاد دانشگاهی علوم پزشکی ایران و از سال 1371 به عنوان رییس واحد علوم پزشکی ایران در جهاد دانشگاهی خدمت کرد. در سنگر علم با توجه به تخصص و همت والای وی در سال 1369 موفق به تاسیس موسسه رویان به منظور ارایه خدمات آموزشی، پژوهشی و درمانی به جامعه گردید و با تلاش‌ها و پیگیری‌های وی این موسسه به پژوهشکده ارتقاء و موفق به اخذ مجوز از شورای گسترش وزارت علوم و بهداشت و درمان و آموزش پزشکی و وزارت علوم و تحقیقات و فناوری به عنوان پژوهشکده شد.
    با تدبیر و دوراندیشی و مدیریت عالی این دانشمند گمنام در عرصه‌های علم در سطح بین‌المللی موفق به اخذ موقعیت‌های عالی در زمینه‌های سلول‌های بنیادی، همانندسازی و طب تولید‌مثل و علوم‌ زیستی گردید.
    دکتر آشتیانی در 14 دی‌ماه 1384 در سن 44 سالگی به دلیل عارضه قلبی دعوت حق را لبیک گفت.
    روحش شاد و یادش گرامی باد.
    
    نوآوری علمی شاخصه مرحوم کاظمی
    همکاران پژوهشکده رویان ایده‌های زنده‌یاد دکتر کاظمی آشتیانی را در راستای پیشبرد فعالیت‌های علمی و سربلندی

کشور می‌‌دانند و در مدت یک سال دوری او سعی کرده‌اند بخشی از این اهداف را تحقق بخشند.
    دکتر عبدالحسین شاهوردی، معاون پژوهشی و آموزشی پژوهشکده رویان جهاد دانشگاهی از فعالیت‌های <رویان> مانند کاربردی کردن سلول‌های بنیادی، درمان ناباروری و همانندسازی گوسفند به عنوان فعالیت‌هایی نام برد که دکتر کاظمی آنها را آغاز کرده بود. وی گفت: این کارها پس از او نیز پیش رفت اما به هر صورت انجام این پروژه‌ها جای خالی دکتر کاظمی را پر نمی‌‌کند.
    همکاران او در پژوهشکده رویان تمام سعی خود را به کار برده‌اند تا کارهایی که دکتر کاظمی شروع کرده بود، ناتمام نماند.
    شاهوردی اضافه می‌‌کند: دکتر کاظمی انسانی پرانرژی بود و همیشه به آینده نگاه می‌‌کرد. او همواره در تلاش بود و کاری را تمام نکرده کار دیگری را آغاز می‌‌کرد. همکاران او سعی می‌‌کنند جایش را پر کنند اما بسیار سخت است.
    دکتر کاظمی همیشه در برنامه‌های خود این موضوع را مدنظر داشت که کارهای نو را شناسایی کند، توسط یک تیم نهادینه کند، در سطح ملی انجام دهد و در سطح بین‌المللی ارایه کند.
    
    ادامه راه کاظمی توسط محققان رویان
    انجام پروژه‌ شبیه‌سازی گوسفند یکی از مهم‌ترین پروژه‌های پژوهشکده رویان که دکتر کاظمی خود آن را آغاز کرده بود و همچنین تهیه نقشه پروتئینی سلول‌های بنیادی جنینی انسانی گام بعدی بود که محققان رویان در نبود دکتر کاظمی به آن دست یافتند.
    
    رویانا گوسفند شبیه‌سازی شده
    پژوهشکده رویان در ایران بار دیگر از تولد حیوانی همتاسازی شده خبر داد، اما اعلام کرد که این حیوان برخلاف مورد قبلی زنده مانده و از لحاظ جسمی در حال پایدار قرار دارد. این پژوهشکده که به جهاد دانشگاهی ایران وابسته است اعلام کرده بود که حدود نیمه شب یازدهم مرداد (دوم اوت) گذشته بره همتاسازی شده‌ای در یکی از مراکزش به دنیا آمده که پس از چند دقیقه جان سپرده است.
    این بار پژوهشکده رویان اعلام کرده که ساعت سه بامداد شنبه هشتم مهر (سی‌ام سپتامبر) در پایگاه تحقیقاتی‌اش در اصفهان، بره همتا‌سازی شده‌ای متولد شده که برخلاف مورد قبلی زنده مانده و تحت مراقبت‌های ویژه دامپزشکی قرار گرفته است.
    دکتر محمد حسین نصراصفهانی، رییس پژوهشکده رویان اصفهان در مورد تفاوت‌های این گوسفند شبیه‌سازی شده با گوسفند اول گفت: برای گوسفند دوم تکنیک‌هایمان را کمی تغییر دادیم به‌طور مثال گوسفند اول به داخل لوله فالوپ منتقل شده بود در صورتی که این گوسفند به مرحله بلاستوسیست انتقال داده شد و یکسری تغییرات دیگر داده شده که حتی در مقاله‌هایی که در سطح دنیا در این زمینه وجود دارد اشاره‌ای به آنها نشده بود.
    وی همچنین به بازتاب‌های گسترده به دنیا آمدن و زنده‌ ماندن این گوسفند شبیه‌سازی شده در رسانه‌های داخلی و بین‌المللی اشاره کرد و گفت: این نشان می‌‌دهد که اگر ما ایرانی‌ها خودباور باشیم می‌‌توانیم انسان‌های موفقی باشیم و هیچ نیازی نداریم که احساس کنیم کشور ما جهان سومی است چون جهان سومی مارکی است که به ما می‌‌زنند و ما باید خودباوری داشته باشیم و اعتقاد داشته باشیم که ما هم مانند کشورهای دیگر توانمندیم.
    <رویانا> نام انتخابی برای گوسفند شبیه‌سازی شده است.
    
    کشت سلول‌های بنیادی
    دکتر عبدالحسین شاهوردی، معاون پژوهشی و آموزشی پژوهشکده رویان جهاد دانشگاهی از فعالیت‌های جدید این پژوهشکده در خصوص رشد سلو‌ل‌های بنیادی در فضاهای سه بعدی خبر داد و گفت: رشد سلول‌های بنیادی در فضاهای سه بعدی مانند بیوپلیمرها یکی از فعالیت‌های جدید پژوهشکده رویان در زمینه تحقیقات پایه سلول‌های بنیادی است که به زودی نتایج این تحقیقات ارایه می‌‌شود.
    وی همچنین افزود: محققان پژوهشکده رویان با همکاری دانشکده دندانپزشکی علوم پزشکی اصفهان موفق شده‌اند سلول‌های بنیادی پالپ دندانی را جدا کنند و با تکمیل این پروژه این موضوع را در درمان دندانپزشکی استفاده کنند.
    وی با اشاره به فعالیت‌های پژوهشکده رویان در سل درمانی گفت: پژوهشکده رویان برای تامین منابع سلولی سلول‌های بنیادی در زمینه تولید سلول‌های بنیادی جنینی، سلول‌های بنیادی بزرگسالان و سلول‌های بنیادی بند ناف موفقیت‌هایی را به دست آورده است و توانسته از آنها در درمان بیماران قلبی، بیماران کبدی و آسیب‌های قرنیه چشم استفاده کند.
    
    کاربردی کردن سلو‌ل‌های بنیادی
    استفاده از سه تکنولوژی نانو، بیوپلیمرها و سلول‌های بنیادی به‌طور همزمان می‌‌تواند به کاربردی‌تر کردن تحقیقات سلول‌های بنیادی کمک کند و با گام برداشتن در این راه محققان راحت‌تر می‌‌توانند پاسخگوی این مسئله باشند که این علوم چه قابلیت‌هایی دارد.
    دکتر حمید گورابی، رییس پژوهشکده رویان که پس از فقدان ناباورانه زنده یاد دکتر سعید کاظمی آشتیانی مسئولیت سنگین مدیریت این مرکز بزرگ علمی - تحقیقاتی کشور و تداوم برنامه‌ها و طرح‌های پیشتازانه آن را برعهده گرفته است با اشاره به انتقاداتی که در دنیا نسبت به هزینه‌های فناوری‌های نوینی از جمله نانو یک بدبینی به وجود آمده گفته می‌‌شود پس از هزینه‌های بسیاری که برای این فناوری انجام گرفته هیچ‌گونه محصول ملموسی در اختیار مردم قرار نگرفته است.
    وی خاطر نشان کرد: ما احساس می‌‌کنیم که جامعه از ما این توقع را خواهد داشت که سلول‌های بنیادی را به‌طور عملی در درمان مردم مورد استفاده قرار دهیم و هر روز با این پرسش مواجه می‌‌شویم که آیا می‌‌توان برای یک بیماری از سلول‌های بنیادی استفاده کرد یا خیر؟

    دکتر حمید گورابی افزود: محققان پژوهشکده رویان مطلع هستند که این موضوع نقص نانو تکنولوژی و نه نقص سلول‌های بنیادی نیست بلکه تحقیقات زمان بر است، اما در عین حال محققان باید تلاش بیشتری کنند که محصولات قابل عرضه‌ای را به جامعه داشته باشند.
    وی هدف محققان پژوهشکده رویان را کاربردی کردن سلو‌ل‌های بنیادی برشمرد و گفت: نمونه‌ای از این کابردی کردن در تمایز این سلول‌ها به یک بافت مشخص بدن و پیوند آن بافت انجام می‌‌گیرد. همچنین با استفاده از بیوپلیمرها، نانو تکنولوژی می‌‌توان سلول‌های بنیادی را در یک فضای سه بعدی کشت داد.
    وی از کشت سه بعدی به عنوان یکی از مهم‌ترین گام‌هایی که می‌‌تواند محققان را در پیوند سلول‌های بنیادی به بیماران کمک کند نام برد و افزود: زمانی که پیوند از دو بعدی به سه بعدی تبدیل می‌‌شود در بیان ژن‌ها تاثیر می‌‌گذارد و در سه بعدی ژن‌ها بهتر بروز پیدا می‌‌کنند. همچنین در نقل و انتقال سلول‌هایی که کشت داده شده است هم می‌‌توان برای حمل و نقل بهتر، سلول‌ها در محیط خاصی قرار گیرند که شکنندگی نداشته باشند.
    رییس پژوهشکده رویان یادآور شد: پژوهشکده رویان در زمینه غضروف، سلول‌های استخوانی، سلول‌های عصبی سعی کرده است با همکاری پژوهشگاه پلیمر، تحقیقات مشترکی را انجام دهد. در زمینه نانو نیز با محققان داخل و خارج از کشور همکاری‌های زیادی انجام می‌‌دهیم و همکاری با محققین خارج از کشور نشان داده که فعالیت‌های علمی داخل کشور در حدی است که محققان خارج از کشور را به همکاری با داخل علاقه‌مند می‌‌کند.
    
    جایزه علمی بین‌المللی دکتر کاظمی
    شورای عالی انقلاب فرهنگی در بیانیه‌ای به مناسب سالروز درگذشت دکتر کاظمی آشتیانی آورده است: بی‌‌تردید تصویب مصوبه به یادماندنی و غرور‌انگیز <جایزه علمی بین‌المللی دکتر کاظمی> از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی که به‌طور همه جانبه مورد تاکید و تایید مقام معظم رهبری نیز بوده است می‌‌تواند مبین مراتب قدردانی و سپاس بی‌‌پایان این شورا از آن فقید سعید باشد.
    به راستی دکتر کاظمی آشتیانی در مقام دانشمندی مومن، متعهد، دلسوز و توانا بی‌‌هیچ انتظار و چشمداشتی همواره با عزم و اراده‌ای قوی و استوار که بی‌‌شک ریشه در ایمان و عشق بی‌‌پایان او به خدمت به وطن و دلبستگی او به پیشرفت و توسعه جامعه اسلامی داشت می‌‌کوشید دین خود را نسبت به پیشرفت اسلام عزیز در حد اکمل و احسن ادا کند و به رسالت انسانی و اجتماعی خویش وفادار بماند و چه زیبا هم توانست در پرتو فعالیت‌های عظیم و گسترده، افتخارات بزرگ و فراموش نشدنی را در عرصه‌های نوین علمی رقم زند و یاد و نام نیک از خود در دل‌های شیفته به یادگار گذارد.دکتر کاظمی با تلاش در عرصه‌های علمی، مرزهای جمهوری اسلامی را درنوردید و به عنوان چهره‌ای درخشان و خدمتگزار در جوامع علمی بین‌المللی مطرح شد وی شجاعانه میادین جدید علمی و حوزه‌های تحقیقاتی را که شاید تصور حضور جمهوری اسلامی در آنها زمانی دور از ذهن بود، گشود و منشا خدمات ارزنده‌ای شد.
    تاسیس پژوهشکده رویان و دست یافتن به فناوری سلول‌های بنیادی شاهد این مدعاست.
    کاظمی، کارآفرینی کوشا بود که هیچ‌گاه از حرکت باز نمی‌‌ایستاد سکوت و سکون را نمی‌‌پسندید و جز عزت و سرافرازی میهن اسلامی آرزویی در سر نداشت. وی مظاهر ساده زیستی و بی‌‌پیرایگی در رفتار و الگوی ارزنده‌ای در نمایش شاخص‌های اسلامی بود.
    رفتار فروتنانه او برای تمامی جهادگران و به‌خصوص همکاران نزدیک وی در جهاد دانشگاهی علوم پزشکی ایران و پژوهشکده رویان نمونه بود و هرگز از یادها نخواهد رفت.
    اکنون یک سال از فقدان دکتر سعید کاظمی آشتیانی می‌‌گذرد. غم فقدان او در روزهایی که رفته، بر قلوب جهادگران، ماتمی عظیم نشانده است.
    جهادگران جهاد دانشگاهی در چنین ایامی ضمن گرامیداشت یاد و خاطره آن فقید سعید اعلام می‌‌دارند چون همیشه با اتکا به خداوند متعال و با پیروی از رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی تمامی توان خود را در راه تحقق آرمان و اهداف انقلاب اسلامی به کار خواهند گرفت و راه آن عزیز سفر کرده را ادامه خواهند داد.