دلائل ایران برای جلوگیری از ورود بازرسان آژانس

در پی درخواست آژانس بین المللی انرژی اتمی از ایران برای رفع ممنوعیت ورود 38 تن از بازرسان این آژانس به ایران، خبرگزاری جمهوری اسلامی دلائلی را که دولت ایران برای جلوگیری از ورود این بازرسان به کشور داشته، نقل کرده است.

آژانس در پی چند روز گفتگو با مقام های ایرانی این نامه را ارسال می کند

این خبرگزاری به نقل از یک دیپلمات ایرانی و بدون ذکر نام او خبر داده که یکی از 38 بازرس آژانس که از ورودشان به ایران جلوگیری شده، اخبار محرمانه هسته ای ایران را که باید میان دولت ایران و آژانس حفظ می شده، در اختیار کشورهای "ناصالح" و منابع رسانه ای قرار می دهد.

بازرس بلژیکی

در گزارش این خبرگزاری نام بازرس مورد نظر ذکر نشده اما اشاره شده که وی تابعیت بلژیکی دارد و هم آژانس و هم دولت ایران از اینکه او اخبار محرمانه را فاش می کرده است اطلاع دارند.

خبرگزاری رویتر به نقل از منبعی که وی را از دیپلماتهای ارشد نزدیک به آژانس بین المللی انرژی اتمی خوانده، نام بازرس بلژیکی آژانس را که متهم به فاش کردن اخبار محرمانه شده، کریس شارلیه اعلام کرده و از نامه ای خبر داده که دولت ایران به آژانس نوشته و طی آن خواهان برکناری این فرد از گروه بازرسان تأسیسات اتمی ایران شده است.

آن گونه که رویتر خبر داده، دلیل خشم مقامات ایرانی از کریس شارلیه آن بوده که وی طی مصاحبه هایی با برخی رسانه ها گفته بوده که به نظر او ایران همچنان بخشی از فعالیتهای پژوهشی هسته ای خود را از بازرسان آژانس پنهان می کند.

کریس شارلیه در مصاحبه ای با تلویزیون آمریکایی پی بی اس که 23 مه 2005 پخش شد گفته بود که مسئولان ایرانی تمام فعالیتهای بازرسان آژانس و گفته های آنان را با دوربین ویدئو ضبط می کنند و ماهها طول کشید تا به آنان اجازه بازدید از تأسیسات نظامی لویزان را دادند.

وی درباره شرکت کالای الکتریک در شرق تهران که به عنوان یکی از مراکز مرتبط با فعالیت اتمی ایران مورد بازدید قرار گرفته چنین گفته بود: "ساختمان کمی مشکوک بود، همه چیز نو نو بود و ساختمان حتی بوی رنگ می داد چون تازه رنگ شده بود، به نظر من آنها چیزی را از چشم ما در آنجا پنهان می کردند و قبل از اینکه ما وارد شویم همه چیز را تغییر داده بودند".

به گزارش رویتر، پس از پخش اظهارات کریس شارلیه، ایران از آژانس خواهان برکناری او شده بوده اما آژانس اعلام کرده بوده که وی می تواند مأموریت خود را در زمینه فعالیت اتمی ایران در خارج از این کشور ادامه دهد.

دولت ایران در مورد این اتهام که کریس شارلیه اطلاعات محرمانه اتمی را در اختیار برخی دولتها می گذاشته سندی ارائه نکرده و آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز در مورد طرح چنین اتهاماتی علیه بازرس خود واکنشی نداده است.

دیگر بازرسان ممنوع الورود

آن گونه که مقامات ایرانی و غربی اشاره کرده اند، علت جلوگیری از ورود تعدادی دیگر از بازرسان آژانس به ایران این بوده که آنان شهروندان کشورهای بریتانیا، فرانسه، آلمان و کانادا هستند که در وضع تحریم بین المللی بر ایران فعال بوده اند.

خبرگزاری جمهوری اسلامی به نقل از دیپلمات ایرانی که نامش را فاش نکرده اعلام کرده: "بازرسان‌ کشورهایی که طراح اقدامات غیرمنطقی نظیر صدور قطعنامه ‪ ۱۷۳۷‬[شورای امنیت] علیه فعالیتهای صلح آمیز هسته ‌ای ایرانند، به طور طبیعی تا زمانی که این کشورها به مسیر عقلانی و قانونی روی نیاورند، در ایران جایگاهی نخواهند داشت".

آژانس بین المللی انرژی اتمی حدود دویست بازرس را مامور نظارت بر برنامه اتمی ایران کرده است که به طور منظم از تأسیسات هسته ای ایران بازدید می کنند و علی رغم تصمیم ایران در منع ورود 38 بازرس، آژانس اعلام کرده که هنوز به تعداد کافی بازرس در ایران دارد و قادر به نظارت بر فعالیت هسته ای این کشور هست.

حق قانونی

ایران براساس پیمان منع گسترش سلاحهای اتمی که از امضا کنندگان آن است، حق رد برخی از بازرسان آژانس اتمی را دارد و واکنش انتقادآمیز آژانس و برخی دولتها به استفاده ایران از حق خود باعث خشم مقامات ایرانی شده است.

این ناراحتی در لحن سخنان محمود احمدی نژاد در مصاحبه سه شنبه شب با صدا و سیمای جمهوری اسلامی هویدا بود که گفت: "آژانس براساس مقررات خود فهرستی را معرفی می کند و کشور هدف نیز می تواند بگوید این ده نفر را نمی پذیرد اما همه شاهد بودند که در این ارتباط نیز با ما چه برخوردی کردند و جار و جنجال به راه انداختند."

حتی روسیه نیز که معمولاً همراهی بیشتری با مواضع ایران نشان می دهد به جلوگیری از ورود 38 بازرس آژانس به ایران اعتراض کرده و معاون وزارت خارجه این کشور گفته که بازرسان آژانس باید در هر زمان و تحت هر شرایطی امکان سفر به ایران و بازدید از تأسیسات اتمی این کشور را داشته باشند.