با درد... چه می‌کنید؟
+0
رأی دهید
-0
واژه درد (Pain) از کلمه لاتین Poena به معنی مجازات و تاوان گرفته شده است. درد ، حالت ناخوشایندی است که طیف آن از خفیف ، ناراحتی موضعی تا بی‌قراری متغیر است. 
هر دو حالات فیزیکی و هیجانی در شکل‌گیری درد دخالت دارند. بخش فیزیکی آن از تحریک عصبی ناشی می‌شود.
درد ممکن است در یک ناحیه مشخص متمرکز باشد مانند آنچه در یک جراحت دیده می‌شود یا آنکه پراکنده‌تر باشد مثل دردی که در اثر اختلال همچون فیبرومیالژیا به وجود می‌آید.
واسطه درد تارهای عصبی خاصی هستند که ایمپالس‌های درد را به مغز می‌فرستند جایی که درک هشیارانه آنها ممکن است تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار گیرد.
انجمن بین‌المللی مطالعه درد، «یک حس ناخوشایند و تجربه هیجانی مربوط به آسیب واقعی یا پنهانی» را برای تعریف واژه درد به کار برده است.
هر دو حالات فیزیکی و هیجانی در شکل‌گیری درد دخالت دارند. بخش فیزیکی آن از تحریک عصبی ناشی می‌شود.
درد ممکن است در یک ناحیه مشخص متمرکز باشد مانند آنچه در یک جراحت دیده می‌شود یا آنکه پراکنده‌تر باشد مثل دردی که در اثر اختلال همچون فیبرومیالژیا به وجود می‌آید.
واسطه درد تارهای عصبی خاصی هستند که ایمپالس‌های درد را به مغز می‌فرستند جایی که درک هشیارانه آنها ممکن است تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار گیرد.
انجمن بین‌المللی مطالعه درد، «یک حس ناخوشایند و تجربه هیجانی مربوط به آسیب واقعی یا پنهانی» را برای تعریف واژه درد به کار برده است.
انواع درد
دو نوع اصلی درد شامل حاد و مزمن مطرح است که تفاوت‌هایی بین آنها وجود دارد.
- درد حاد : در اکثر موارد این درد از بیماری، التهاب ، یا جراحت بافتی ناشی می‌شود. معمولا به طور ناگهانی برای مثال پس از حادثه یا جراحی ایجاد می‌شود و ممکن است در اثر اضطراب یا پریشانی هیجانی نیز به وجود آید. عامل درد حاد معمولا قابل تشخیص و درمان است و درد ناشی از آن نیز گاهی خود محدود شونده بوده به شدت و زمان خاصی محدود می‌شود. در برخی موارد هم این نوع درد به صورت مزمن درمی‌آید.
- درد مزمن : این درد عمدتا خود بیماری را نشان می‌دهد. ممکن است در اثر عوامل محیطی یا روانی تشدید شود. درد مزمن ممکن است در مقایسه با نوع حاد به مدت طولانی‌تری باقی بماند و به اکثر درمان‌های پزشکی مقاوم باشد لذا گاهی اوقات مشکلات زیادی را برای بیمار ایجاد می‌کند.
- درد حاد : در اکثر موارد این درد از بیماری، التهاب ، یا جراحت بافتی ناشی می‌شود. معمولا به طور ناگهانی برای مثال پس از حادثه یا جراحی ایجاد می‌شود و ممکن است در اثر اضطراب یا پریشانی هیجانی نیز به وجود آید. عامل درد حاد معمولا قابل تشخیص و درمان است و درد ناشی از آن نیز گاهی خود محدود شونده بوده به شدت و زمان خاصی محدود می‌شود. در برخی موارد هم این نوع درد به صورت مزمن درمی‌آید.
- درد مزمن : این درد عمدتا خود بیماری را نشان می‌دهد. ممکن است در اثر عوامل محیطی یا روانی تشدید شود. درد مزمن ممکن است در مقایسه با نوع حاد به مدت طولانی‌تری باقی بماند و به اکثر درمان‌های پزشکی مقاوم باشد لذا گاهی اوقات مشکلات زیادی را برای بیمار ایجاد می‌کند.
نمونه‌هایی از انواع درد
صدها سندرم یا اختلال طیف درد را تشکیل می‌دهند. خوش‌خیم‌ترین انواع آن مانند درد ناشی از خراش سوزن است. انواعی هم مانند درد زایمان، درد در اثر حمله قلبی و بالاخره دردی مثل درد ناشی از قطع عضو وجود دارد.
انواعی هم هستند که با بیماری‌های مختلف همچون سرطان همراهند، پس از حادثه ایجاد می‌شوند و یا مربوط به جراحات طناب نخاعی هستند.
شناخته شده‌ترین دردها عبارتند از: آرتریت، کمردرد، درد ناشی از سوختگی، درد سرطان، انواع سردرد، درد ناشی از بیماری‌های مختلف مانند حمله قلبی، درد عضلات، دردهای نوروپاتیک که از صدمات عصبی ناشی می‌شود، دردهای پس از جراحی، درد پس از تصادف و غیره.
انواعی هم هستند که با بیماری‌های مختلف همچون سرطان همراهند، پس از حادثه ایجاد می‌شوند و یا مربوط به جراحات طناب نخاعی هستند.
شناخته شده‌ترین دردها عبارتند از: آرتریت، کمردرد، درد ناشی از سوختگی، درد سرطان، انواع سردرد، درد ناشی از بیماری‌های مختلف مانند حمله قلبی، درد عضلات، دردهای نوروپاتیک که از صدمات عصبی ناشی می‌شود، دردهای پس از جراحی، درد پس از تصادف و غیره.
کنترل درد
روند مراقبت پزشکی برای کاهش یا تسکین درد، کنترل درد نامیده می‌شود. این کار، بخش مهمی از اقدامات پزشکی را به خود اختصاص می‌دهد چرا که ادامه درد موجب پریشانی و حتی افسردگی افرادی می‌شود که از آن رنج می‌برند.
درد خفیف تا متوسط معمولا با داروهای مسکن مانند آسپرین یا ایبوپروفن تسکین می‌یابد، در مورد دردهای مزمن یا شدید داروهای خواب‌آور و مخدر و گاهی همراه با سایر مسکن‌ها، استروئیدها یا داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (زمانی که درد به التهاب مربوط باشد) و یا با داروهای ضدافسردگی که بدون افزایش دز برخی داروهای ضددرد اثر آنها را افزایش می‌دهند و بر درک درد توسط مغز نیز تاثیر می‌گذارند، به کار می‌رود.
داروهای مخدر عوارض جانبی و حالت اعتیادآوری را در پی دارند بنابراین بیماران و مراقبین باید برای انتخاب روش تسکین درد میزان آن و خطرات احتمالی فوق‌الذکر را بسنجند.
برای بیماران بستری که از دردهای شدید رنج می‌برند ، در حال حاضر وسایلی جهت استفاده شخصی از داروهای مخدر در دسترس است. سایر روش‌ها نیز می‌توانند در برنامه‌های کنترل درد موثر باشند.
در مورد این بیماران، تغییر وضعیت بدنشان در بستر به طور مرتب یا استفاده از بالش جهت فراهم کردن یک وضعیت راحت‌تر بدنی در کاهش درد موثر است.
ماساژ، طب سوزنی و بیوفیدک (نوعی طب سنتی که در آن فاکتورهای مختلف بدن فرد مانند فشار خون، ضربان قلب، دمای بدن، تعرق و کشش عضلانی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند) همگی برای کنترل درد در برخی بیماران موثرند.
درد خفیف تا متوسط معمولا با داروهای مسکن مانند آسپرین یا ایبوپروفن تسکین می‌یابد، در مورد دردهای مزمن یا شدید داروهای خواب‌آور و مخدر و گاهی همراه با سایر مسکن‌ها، استروئیدها یا داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (زمانی که درد به التهاب مربوط باشد) و یا با داروهای ضدافسردگی که بدون افزایش دز برخی داروهای ضددرد اثر آنها را افزایش می‌دهند و بر درک درد توسط مغز نیز تاثیر می‌گذارند، به کار می‌رود.
داروهای مخدر عوارض جانبی و حالت اعتیادآوری را در پی دارند بنابراین بیماران و مراقبین باید برای انتخاب روش تسکین درد میزان آن و خطرات احتمالی فوق‌الذکر را بسنجند.
برای بیماران بستری که از دردهای شدید رنج می‌برند ، در حال حاضر وسایلی جهت استفاده شخصی از داروهای مخدر در دسترس است. سایر روش‌ها نیز می‌توانند در برنامه‌های کنترل درد موثر باشند.
در مورد این بیماران، تغییر وضعیت بدنشان در بستر به طور مرتب یا استفاده از بالش جهت فراهم کردن یک وضعیت راحت‌تر بدنی در کاهش درد موثر است.
ماساژ، طب سوزنی و بیوفیدک (نوعی طب سنتی که در آن فاکتورهای مختلف بدن فرد مانند فشار خون، ضربان قلب، دمای بدن، تعرق و کشش عضلانی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند) همگی برای کنترل درد در برخی بیماران موثرند.
درمان درد
هدف کنترل درد، بهبود عملکرد و قادر ساختن افراد به انجام کار، و ادامه فعالیت‌های عادی روزانه است. بیماران و پزشکانشان گزینه‌های مختلفی برای درمان درد در اختیار دارند که بعضی از آنها موثرترند. گاهی تمدد اعصاب و استفاده از قدرت ذهن به تسکین درد کمک می‌کند.
به هر حال روش درمانی هرچه باشد باید به خاطر داشت که درد قابل درمان است! رایج ترین روش‌های مورد استفاده برای تخفیف و درمان درد شامل خوردن مسکن‌ها مثل استامینوفن، طب سوزنی، مصرف داروهای مسکنی همچون آسپرین، و ایبوپروفن، داروهای ضدافسردگی، بیوفیدبک، داروهای ضدمیگرن، فن ماساژ و جابجا کردن ستون فقرات، رفتار درمانی، بازدارنده‌های Cox-2 در درمان آرتریت، ورزش، هیپنوتیزم، لیزر، مغناطیس به ویژه به شکل دستبند، و برخی روش‌های دیگر که در موارد خاص به کار می‌روند.
به هر حال روش درمانی هرچه باشد باید به خاطر داشت که درد قابل درمان است! رایج ترین روش‌های مورد استفاده برای تخفیف و درمان درد شامل خوردن مسکن‌ها مثل استامینوفن، طب سوزنی، مصرف داروهای مسکنی همچون آسپرین، و ایبوپروفن، داروهای ضدافسردگی، بیوفیدبک، داروهای ضدمیگرن، فن ماساژ و جابجا کردن ستون فقرات، رفتار درمانی، بازدارنده‌های Cox-2 در درمان آرتریت، ورزش، هیپنوتیزم، لیزر، مغناطیس به ویژه به شکل دستبند، و برخی روش‌های دیگر که در موارد خاص به کار می‌روند.
نقش سن و جنس در کیفیت درد
در حال حاضر عقیده بر این است که درد مردان و زنان را به گونه‌ای متفاوت تحت تاثیر قرار می‌دهد. در حالی که هورمون‌های جنسی استروژن و پروژسترون نقش مهمی در این پدیده ایفا می‌کنند، روانشناسی و فرهنگ نیز ممکن است بخشی از تفاوت‌های دریافت سیگنال‌های درد در زنان و مردان را توضیح دهند.
بسیاری از متخصصان می‌گویند زنان عمدتا سریع‌تر از درد بهبود می‌یابند، برای تسکین خود کمک می‌جویند و کمتر اجازه می‌دهند درد کنترل زندگی آنها را بر عهده گیرد.
همچنین این گروه جنسی تنوعی از منابع شامل مهارت‌های سازگاری، حمایتی و ذهنی را برای مقابله با دردشان به کار می‌گیرند.
آزمایشات بر روی حیوانات نشان داده‌اند تزریق هورمون جنسی زنانه یعنی استروژن به حیوانات نر موجب کاهش آستانه تحمل درد و تزریق هورمون جنسی مردانه تستوسترون به حیوانات ماده منجر به افزایش تحمل درد در این حیوانات می‌شود. بنابراین گفته می‌شود استروژن به صورت یک افزایش دهنده قدرت احساس درد عمل می‌کند. با این که سیستم‌های طبیعی حذف درد در هر دو جنس وجود دارند متفاوت عمل می‌کنند.
در مورد رابطه سن و درد نیز باید گفت کیفیت درد در افراد جوان و سالمندان متفاوت است.
کودکان با مشکل عمده‌ای مواجه هستند و آن این است که قادر به بیان دردشان نیستند و حتی در سنین بالاتر نیز نمی‌توانند آن را به خوبی شرح دهند و پزشک را از میزان دردی که تجربه می‌کنند آگاه سازند.
در حال حاضر ابزار ویژه‌ای برای سنجش درد در کودکان ابداع شده که همراه با نشانه‌های ذکر شده توسط والدین به پزشکان در تشخیص نوع درد و لذا درمان موثر کمک می‌کند.
مشخص است که آسیب‌پذیری دو گروه کودکان و سالمندان بیشتر است. به ویژه سالمندان به علت کاهش توان بدنی، تحلیل استخوانی عضلانی، ضعف سیستم ایمنی و بالاخره پیری، در برابر درد مقاومت کمتری دارند.
به هر حال درد ویژگی است که از آن گریزی نیست و همه افراد از زمان تولد به گونه‌های مختلف تحت شرایط متفاوت آن را تجربه می‌کنند اما همواره تلاش محققان بر این بوده که روش‌هایی را برای کاهش یا تسکین این دردها بیابند.
همانطور که اشاره شد در حال حاضر روش‌ها و داروهای متعددی برای درمان درد وجود دارد که هر یک به طریقی اثر خود را اعمال می‌کنند.
اما درد از یک مشکل، یک ناهنجاری و آنچه نباید باشد خبر می‌دهد. لذا نه فقط در شرایطی که علت درد کاملا مشخص است و بدیهی است که در پی رفع آن برمی‌آییم، در سایر مواردی هم که علت ناشناخته بوده و گاهی خفیف بودن درد باعث می‌شود چندان نگران‌کننده به نظر نرسد و ما را به فکر یافتن علت اصلی آن نیندازد، باید بی‌توجه نبوده و در صدد تشخیص علت درد و درمان آن برآییم.
علاوه بر این که به کمک یک سری اقدامات توصیه شده درخصوص شیوه زندگی سالم شامل تغذیه خوب ، ورزش و پرهیز از استرس می‌توانیم از بسیاری از دردها پیشگیری کنیم.
بسیاری از متخصصان می‌گویند زنان عمدتا سریع‌تر از درد بهبود می‌یابند، برای تسکین خود کمک می‌جویند و کمتر اجازه می‌دهند درد کنترل زندگی آنها را بر عهده گیرد.
همچنین این گروه جنسی تنوعی از منابع شامل مهارت‌های سازگاری، حمایتی و ذهنی را برای مقابله با دردشان به کار می‌گیرند.
آزمایشات بر روی حیوانات نشان داده‌اند تزریق هورمون جنسی زنانه یعنی استروژن به حیوانات نر موجب کاهش آستانه تحمل درد و تزریق هورمون جنسی مردانه تستوسترون به حیوانات ماده منجر به افزایش تحمل درد در این حیوانات می‌شود. بنابراین گفته می‌شود استروژن به صورت یک افزایش دهنده قدرت احساس درد عمل می‌کند. با این که سیستم‌های طبیعی حذف درد در هر دو جنس وجود دارند متفاوت عمل می‌کنند.
در مورد رابطه سن و درد نیز باید گفت کیفیت درد در افراد جوان و سالمندان متفاوت است.
کودکان با مشکل عمده‌ای مواجه هستند و آن این است که قادر به بیان دردشان نیستند و حتی در سنین بالاتر نیز نمی‌توانند آن را به خوبی شرح دهند و پزشک را از میزان دردی که تجربه می‌کنند آگاه سازند.
در حال حاضر ابزار ویژه‌ای برای سنجش درد در کودکان ابداع شده که همراه با نشانه‌های ذکر شده توسط والدین به پزشکان در تشخیص نوع درد و لذا درمان موثر کمک می‌کند.
مشخص است که آسیب‌پذیری دو گروه کودکان و سالمندان بیشتر است. به ویژه سالمندان به علت کاهش توان بدنی، تحلیل استخوانی عضلانی، ضعف سیستم ایمنی و بالاخره پیری، در برابر درد مقاومت کمتری دارند.
به هر حال درد ویژگی است که از آن گریزی نیست و همه افراد از زمان تولد به گونه‌های مختلف تحت شرایط متفاوت آن را تجربه می‌کنند اما همواره تلاش محققان بر این بوده که روش‌هایی را برای کاهش یا تسکین این دردها بیابند.
همانطور که اشاره شد در حال حاضر روش‌ها و داروهای متعددی برای درمان درد وجود دارد که هر یک به طریقی اثر خود را اعمال می‌کنند.
اما درد از یک مشکل، یک ناهنجاری و آنچه نباید باشد خبر می‌دهد. لذا نه فقط در شرایطی که علت درد کاملا مشخص است و بدیهی است که در پی رفع آن برمی‌آییم، در سایر مواردی هم که علت ناشناخته بوده و گاهی خفیف بودن درد باعث می‌شود چندان نگران‌کننده به نظر نرسد و ما را به فکر یافتن علت اصلی آن نیندازد، باید بی‌توجه نبوده و در صدد تشخیص علت درد و درمان آن برآییم.
علاوه بر این که به کمک یک سری اقدامات توصیه شده درخصوص شیوه زندگی سالم شامل تغذیه خوب ، ورزش و پرهیز از استرس می‌توانیم از بسیاری از دردها پیشگیری کنیم.