بازجویی از روزنامه نگاران ایرانی درپی سفر آموزشی به خارج

بیست و یک روزنامه نگار ایرانی پس از بازگشت از سفری آموزشی به خارج از کشور، در فرودگاه مهرآباد تهران مورد بازجویی سه ساعته مأموران اطلاعاتی قرار گرفتند.

مؤسسه ارتباطات برای توسعه خود را نهادی متشکل از گروهی از روزنامه نگاران معرفی می کند که به آموزش روزنامه نگاران کشورهای آفریقا و خاورمیانه می پردازد

انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران به این اقدام اعتراض کرده و طی بیانیه ای اعلام کرده است که حق خود را برای شکایت از مقاماتی که در فرودگاه با روزنامه نگاران برخورد کردند برای خود محفوظ می داند و خواهان توقف برخوردهایی از این قبیل است.

این روزنامه نگاران از سوی انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران و به دعوت بنیادی غیرانتفاعی به نام "ارتباطات برای توسعه (سی اف دی)" در هلند به این کشور دعوت شده بودند تا در دوره ای آموزشی در زمینه روزنامه نگاری به مدت دوهفته شرکت کنند.

یکی از این روزنامه نگاران که نخواست نامش فاش شود به بی بی سی گفت در بازگشت از این سفر و پس از آنکه هواپیمای حامل آنان ساعت دو و پانزده دقیقه بامداد دوشنبه بیستم نوامبر (29 آبان) در فرودگاه مهر آباد تهران به زمین نشست، هنگام کنترل گذرنامه، کلیه ۲۱ خبرنگار را از دیگر مسافران جدا کردند و با تفکیک جنسیتی به اتاقکهای بخش گذرنامه بردند.

به گفته وی، مأموران وزارت اطلاعات ابتدا دوربینها، فیلم، عکس، رایانه های دستی، دستنوشته ها و دفترچه های تلفن و تمامی وسائل ضبط صوت و همچنین ارزخارجی را که همراه آنان بودند از روزنامه نگاران گرفتند و ضبط کردند.

این روزنامه نگار همچنین گفت که پس از اقدامات اولیه و امضای صورت جلسه، پرسشنامه هایی به آنها داده شد که در آنها سؤالاتی از این قبیل مطرح گردیده بود: "چرا به این سفر رفتید؟ از طرف کجا رفتید؟ میزبانان شما چه کسانی بودند؟ چه کارهایی انجام دادید؟".

این روزنامه نگار می افزاید مأموران وزارت اطلاعات ساعت پنج و نیم بامداد هر ۲۱ روزنامه نگار را مرخص کردند اما این پایان ماجرا نبود چرا که دقایقی بعد مأموران حراست فرودگاه تمامی خبرنگاران را مورد بازجویی قرار دادند و این بار سؤالات را با جزئیات بیشتری از آنها پرسیدند و پاسخ سؤالات را به صورت مکتوب خواستند.

طی یک سال گذشته، چند مؤسسه رسانه ای اروپایی دوره های آموزشی برای روزنامه نگاران ایرانی در کشورهای ترکیه، انگلستان و هلند برگزار کرده اند که شرکت این روزنامه نگاران در آنها واکنش برخی مطبوعات محافظه کار را برانگیخت

آن گونه که این روزنامه نگار گفته، عمده سؤالات ماموران حراست فرودگاه عبارت بود از اینکه: "هدفتان از سفر چه بود؟ چه برنامه های خاصی برایتان تدارک دیدند؟ آیا از مکان و جای خاصی بازدید کردید؟ با چه افرادی در هلند دیدار داشتید؟ هزینه ای که برای هرکدامتان صرف شد چه قدر بود و از چه منبعی تأمین شده بود؟ شما (‌هر خبرنگار) چقدر هزینه کردید"؟

از جمله سؤالاتی که از این روزنامه نگاران پرسیده شده این بوده که آیا به محله موسوم به ردلایت (چراغ قرمز) شهر آمستردام که فحشا در آن آزاد است رفته اند یا نه.

یکی از این روزنامه نگاران می گوید بازجویی کنندگان با وجود سؤالاتی که می پرسیدند خود اطلاعات دقیقی از جزئیات سفر آنها داشتند.

از برخی از این روزنامه نگاران همچنین درباره رادیو زمانه پرسیده شده که رادیویی تازه تأسیس به زبان فارسی در هلند است.

این روزنامه نگاران پس از آنکه پرسشهایشان خوانده شد و جزئیات بیشتری نیز از آنان به صورت کتبی و شفاهی پرسیده شد، بین ساعات هفت و نیم تا هشت و نیم صبح از حراست فرودگاه اجازه خروج گرفتند و به آنان گفته شد که برای بازجوییهای بعدی احضار خواهند گردید و برای عودت وسائل ضبط شده با آنها تماس گرفته خواهد شد.

طی یک سال گذشته، چند مؤسسه رسانه ای اروپایی دوره های آموزشی برای روزنامه نگاران ایرانی در کشورهای ترکیه، انگلستان و هلند برگزار کرده اند که شرکت این روزنامه نگاران در آنها واکنش برخی مطبوعات محافظه کار را برانگیخت.

اما به نظر می رسد نخستین بار باشد که روزنامه نگاران به دلیل شرکت در این دوره های آموزشی رسماً مورد بازخواست مراجع امنیتی قرار می گیرند.

روزنامه نگارانی که در دوره آموزشی هلند شرکت کرده بودند به انتخاب انجمن صنفی روزنامه نگاران به این دوره اعزام شده بودند و شامل گروهی از روزنامه نگاران نشریات سراسری و همچنین تعدادی از روزنامه نگاران محلی شهرستان گرگان بودند.

سرپرستی این گروه را بهروزگرانپایه به عهده داشت که چهار سال پیش مدتی را به اتهام جاسوسی در بازداشت گذراند.

مؤسسه "ارتباطات برای توسعه" که شرکت کنندگان دوره آموزشی آن در بازگشت به ایران مورد بازجویی قرارگرفته اند خود را نهادی متشکل از گروهی از روزنامه نگاران معرفی می کند که به آموزش روزنامه نگاران کشورهای آفریقا و خاورمیانه می پردازد.

این مؤسسه در شهر اوترخت هلند استقرار دارد.

دولت هلند در سال 2004 میلادی که ریاست دوره ای اتحادیه اروپا را در دست داشت بودجه ای به مبلغ پانزده میلیون یورو به منظور برگزاری دوره های آموزشی برای روزنامه نگاران داخل ایران و همچنین راه اندازی شبکه های رادیویی و سایتهای اینترنتی به زبان فارسی در خارج از ایران اختصاص داد.

منبع : بی بی سی فارسی