کنفرانس چشم انداز نفت و گاز خاورمیانه در لندن

بمنظور بررسی وضع موجود و مطالعه شرایط امکانات و مشکلات مربوط به سرمایه گذاری خارجی در منابع و صنایع نفت و گاز سه کشور ایران، عربستان سعودی و عراق، موسسه سلطنتی روابط بین الملل موسوم به "چتم هاوس" کنفرانس دو روزه ای را تدارک دیده است که از روز ششم نوامبر با حضور مالکلم ویکس، وزیر انرژی بریتانیا و تعداد چشمگیری از کارشناسان نفت و گاز و نمایندگان شرکتهای چند ملیتی، و همچنین نمایندگانی از مراکز علمی- دانشگاهی و همچنین شرکتهای نفت و گاز ایران نیز شرکت داشتند.

با توجه به رشد چشمگیر و روند فزاینده مصرف نفت و گاز در جهان از یک سو و از سوی دیگر اهمیت حیاتی منابع نفت و گاز خاورمیانه (در اختیار داشتن65% مجموع ذخایر قابل بهره برداری نفت دنیا)، در تامین نیازهای مصرفی جاری و آینده دنیا، انتظار می رود که نظرها و نگاههای شرکت کنندگان در کنفرانس لندن، توجه یکسان مصرف کنندگان عمده انرژی و کشورهای تولید کننده را جلب کند.

این نکته در سخنان وزیر انرژی بریتانیا و اولین سخنگوی کنفرانس به دفعات مورد اشاره قرار گرفت.

او همچنین ضرورتهای حفظ محیط زیست و نیاز به همکاری مشترک تولید کنند گان و مصرف کنند گان انرژی را مورد تاکید قرار داد و یادآور شد که رعایت نازهای زیست محیطی نباید نگرانی تولید کنندگان انرژی هیدروکربنی را موجب شود زیرا در دراز مدت منافع آنها نیز مستقیما از اجرای این برنامه ها اثر خواهد گرفت.

آقای ویکس در ادامه سخنان خود ضمن تاکید بر نبازهای فزاینده مصرف کنند گان به منابع نفت و گاز خاور میانه یادآور شد که این منابع تا یکصد سال آینده همچنان مورد بهره برداری قرار خواهد گرفت حال آنکه منابع خارج از منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا حد اکثر تا 30 سال آینده به پایان می رسند.

او در خاتمه سخنانش اظهار داشت که دنیا نباید در گیر جنگ سرد تازه ای بر سر تولید و مصرف نفت و گاز شود.

طی اولین روز کنفرانس، مسایل سرمایه گذاری خارجی در منابع نفت و گاز خاورمیانه، نقش شرکتهای چند ملیتی و منافع کشورهای وارد کننده نفت و گاز مورد بررسی قرار گرفت.

تغییرات راهبردی

گفتگو پیرامون تغییرات راهبردی در جغرافیای سیاسی سه کشور ایران، عربستان سعودی و عراق از دیگر فصلهای مورد توجه در اجلاس روز اول بود.

با توجه به تحولات ساختاری اخیر در سیاستهای داخلی دو کشور ایران و عراق و تاثیرآنها در ایجاد و یا از میان بردن بستر های لازم برای جلب سرمایه خارجی، این بخش از تحولات سیاسی در کشور های یاد شده نیزموضوع پاره ای از تحلیلهای مطرح شده بود.

	نماینده شرکت توتال پیش بینی کرد که طی ده سال آینده رشد مصرف گاز طبیعی معادل دو برابر رشد مصرف سالانه نفت در جهان افزایش یافته و در آن تاریخ در مقام مهمترین منبع انرژی مصرفی در جهان قرار گیرد

آقای پل استیونس، کارشناس معروف اقتصاد انرژی از دانشگاه داندی در اسکاتلند، ضمن تاکید بر اهمیت منابع نفت و گاز خاورمیانه در اقتصاد جهانی، از کاهش سرمایه گذاری شرکتهای چند ملیتی در منابع نفت و گاز خاورمیانه انتقاد بعمل آورد.

او یادآور شد که دلیل عمده کاهش علایق برای سرمایه گذاری در این منابع، دسترسی محدود به منابع قابل بهره برداری و بازده محدود سرمایه های نهاده است، ضمن آنکه احساس عدم وجود امنیت کافی نزد سرمایه گذار نیز مزید بر علت می نماید.

با توجه به اهمیت فوق العاده امنیت انرژی نزد مصرف کنندگان و همچنین تولید کنندگان محلی نفت و گاز، روند تحولات سیاسی آینده در منطقه و تبعات امنیتی آنها نمی توانست از شمول مباحث عمده کنفرانس خارج بماند.

از این لحاظ نتایج ناشی از دیگرگونی های آتی در عراق در کنار عوارض ادامه رویارویی های مرتبط با فعالیتهای هسته ای ایران بر سرمایه گذاریهای خارجی در طرحهای توسعه و تولید نفت و گاز منطقه از جمله موضوعات اصلی ممورد گفتگو در روز اول کنفرنس بود.

نماینده شرکت شل اظهار داشت که در پاره ای از کشور های تولید کننده این باور که نگهداری نفت در داخل چاه از نگهداری در آمد ناشی از فروش آنها در بانک مقرون به صرفه تر است آهسته آهسته در بعضی از کشور های تولید کننده در حال قوت گرفتن است.

نماینده شرکت توتال پیش بینی کرد که طی ده سال آینده رشد مصرف گاز طبیعی معادل دو برابر رشد مصرف سالانه نفت در جهان افزایش یافته و در آن تاریخ در مقام مهمترین منبع انرژی مصرفی در جهان قرار گیرد.

او همچنین یادآور شد که برای پاسخگویی به نیازهای بازار مصرف جهانی نفت، رشد تولید سالانه نفت خاورمیانه می باید به دو برابر میزان کنونی برسد که این افزایش تنها در صورت افزایش چشمگیر سرمایه گذاری در این منطقه ممکن خواهد شد.

	هزینه تولید یک بشکه نفت در خاور میانه – منجمله ایران و عربستان سعودی از 5 / 1 تا 5 دلار است حال آنکه استخراج هر بشکه نفت حوزه خزر و روسیه تا چهار برابر این میزان تمام می شود

او یادآور شد که بدلیل جوان بودن نسبی حوزه های نفتی خاورمیانه، و در نتیجه نیاز کمتر به تکنولوژی پیشرفته و هزینه های سنگین استخراج، شرکتهای چند ملیتی در این منطقه با رقابت شرکتهای ملی کشور های نفتی روبرو هستند.

لازم به یاد آوری است که هزینه تولید یک بشکه نفت در خاور میانه – منجمله ایران و عربستان سعودی از 5 / 1 تا 5 دلار است حال آنکه استخراج هر بشکه نفت حوزه خزر و روسیه تا چهار برابر این میزان تمام می شود.

نماینده شرکت شل که از با اشاره به بازارهای صادرات و واردات گاز در خاور میانه یادآاور شد که میزان مصرف و واردات گاز طبیعی در خاورمیانه در کنار افزایش ظرفیتهای صادراتی آن طی ده سال آینده افزایش چشمگیر خواهد یافت.

آقای مارتین تراشل، نماینده شرکت شل، ضرورت تزریق گاز به چاههای نفت، مصارف کارخانجات شیرین کردن آب ، صنایع ذوب فلزات و تولید برق را از جمله دلایل افزایش نیازهای کشورهای خاورمیانه به واردات چشم گیر گاز طبیعی بر شمرد.

از نکات عمده سخنان او اشاره وی به امکانات محدود صادرات گاز ایران به خارج بود حال آنکه در نتیجه سرمایه گذاری های عمده کشورهای آمریکایی منجمله شرکت اکسیدنتال در منابع گاز قطر.

انتظار می رود که این کشور بعنوان بزرگترین صادر کننده گاز مایع ( ال ان جی) جای محکمی در بازار جهانی گاز بخود اختصاص دهد.

او یادآور شد که شرکت آمریکایی یاد شده برای انجام صادرات گاز مایع قطر مشغول ایجاد تاسیسات لازم برای تحویل و حمل گاز مایع در بنادر کشور های اروپا و آسیا است.

لازم به یادآوری است که ایران پس از روسیه دارای دومین ذخیره بزرگ گاز دنیا است و گاز قطر نیز از منابع مشترکی که ایران و قطر در آبهای خلیج فارس دارند استخراج می شود.

قطر بهره برداری از این حوزه گازی مشترک را که در ایران پارس جنوبی نامیده م یشود پنج سال قبل از ایران آغاز کرد.

در برنامه های استخراج گاز قطر و صنایع تولید گاز مایع این کشور شرکتهای آمریکایی و شرکتهای عمده نفت و گاز اروپا منجمله شل و توتال فعالیت دارند.

توجه عمده اجلاس بعد از ظهر کنفرانس معطوف به مسایل سرمایه گذاری در منابع و صنایع گاز خاورمیانه بود.

قابل یاد آوری است که کشور های خاورمیانه دود 45 در صد از منابع گاز طبیعی دنیا را در اختیار دارند که از این میزان بالغ بر بخش عمده در اختیار ایران و قطر است.

ذخایر گاز طبیعی دو کشور یاد شده 30 در صد ذخایر مجموع دنیا است. در اجلاس بعد از اعلام شد که انتظار می رود طی 15 سال آینده سه خط لوله جدید گاز طبیعی ایران را به کشور های اما رات، کویت و عربستان سعودی برساند. در این پیش نگری اشاره ای به طرح مسکوت مانده صدور گاز ایران به هند نشد.

مباحث اجلاس بعد ازظهر کنفرانس لندن به تحلیل مسایل بازارهای عمده تولید و مصرف گاز خاورمیانه پرداخت.

در این بخش از کنفرانس نکات مربوط به ضمانتهای تولید و مصرف، اهمیت گاز در توسعه اقتصادی منطقه، ضرورت سرمایه گذاری خارجی برای توسعه منابع گاز و مراکزی که می توانند سرمایه های لازم را تامین کنند مورد اشاره قرار گرفت.

طی جلسات روز دوم کنفرانس مسایل نفت و گاز ایران و عراق و مشکلات سرمایه گذاری خارجی در این دو کشور مورد بررسی دقیق تر قرار خواهد گرفت و طی آن سخنرانانی از ایران نیز در مورد سیاست های نفت و گاز این کشور و مشکلات سرمایه گذاری خارجی در ایران مسائلی را مطرح خواهند کرد.

منبع : بی بی سی فارسی