نهادهای مرکزی آموزشی در انگلستان

نواحی آموزشی مختلف کشور انگلستان من جمله اسکاتلند، ولز و ایرلند هر یک از وظایف انحصاری خود در ارائه خدمات آموزشی برخوردار می یاشند. سیاست و سرمایه گذاری های آموزشی درکشور انگلستان توسط دپارتمان آموزش واستخدام انگلستان(DFEE) صورت می گیرد.


این مسئولیت فوق دراسکاتلند توسط نهاد آموزش اسکاتلند؛ در ولز توسط انجمن ملی آموزش و در ایرلند شمالی توسط دپارتمان آموزش ایرلند شمالی صورت می گیرد. گفتنی است که بودجه آموزشی کشورهای فوق یا مستقیماً از محل بودجه دولتی و یا از طریق نهادهای محلی آموزشی(LEA) که در اسکاتلند تحت عنوان(SLA) یاد می گردد و یا از طریق مجالس و شوراهای محلی تأمین اعتبار می گردد. کلیه موسسات آموزشی کشور انگلستان از پایین ترین سطوح تا پیشرفته ترین سطوح آموزشی از سیستم های ویژه مدیریتی برخوردار می باشند.


برنامه ها و سیاست های آموزشی هر یک از کشور های فوق، در ارتباط با ساختار(EFA) به صورت جداگانه توصیف می گردد.


مدیریت آموزشی


مسؤولیت اصلی اداره و نظارت بر برنامه های آموزشی مدارس و مراکز آموزشی انگلستان و ولز بر عهده دپارتمان آموزش انگلستان و دایره آموزشی ولز می باشد. نهادهای مذکور همچنین مسؤولیت اتخاذ سیاست های آموزشی و برگزاری دوره های آموزش معلمان را بر عهده دارند. این در حالی است که عمده مسؤولیت اجرایی و نظارتی مراکز آموزشی انگلستان بر عهده نهادهای آموزش محلی (LEA) می باشد. از جمله اصلی ترین وظایف نهادهای آموزش محلی (LEA) می توان به پرداخت حق الزحمه معلمان و فراهم نمودن امکانات آموزشی برای مراکز آموزشی کشور اشاره نمود. نهادهای آموزشی محلی LEA همچنین مسؤولیت کسب اطمینان از روند عملکرد مدارس کشور را بر عهده دارند. طی سال های اخیر با اعمال تغییرات اساسی در ساختار مدیریتی نظام آموزشی کشور هیئت مدیره آموزش برای کلیه مدارسی کشور تشکیل یافت. رؤسای انجمن معلمان و والدین انتخاب شده و کلیه مدارس کشور از بودجه دولتی مشخص (تقریباً 75 درصد هزینه مدارس)برخوردار می گردند. طی سال های اخیر تغییرات کلی اعم از تمرکز بر بودجه های مرکزی و کاهش دامنه مسؤولیتی نهادهای آموزش محلی و افزایش بودجه آموزشی اعمال گردیده است. لازم به ذکر است که بودجه مراکز آموزشی بر اساس تعداد و سن دانش آموزان مدارس و احتیاجات آموزشی و اجتماعی مدارس کشور توزیع می گردد. از جمله مهم ترین نهادهای مدیریتی نظام آموزشی کشور انگلستان می توان به نهادهای ذیل اشاره نمود:


1 - دپارتمان آموزش و اشتغال انگلستان


2 - دایره آموزش و پرورش ولز


3 - دایره آموزش و پرورش اسکاتلند


4 - وزارت آموزش و پرورش ایرلند شمالی


5 - نهادهای محلی آموزش و پرورش ( LEA)


وزارت آموزش و پرورش انگلستان با عنوان (DFE) مسؤولیت رسیدگی و نظارت بر کلیه جنبه های تحصیلی کشور انگلستان را برعهده دارد، ضمن این که وزارت کار و امور استخدامی (ED) نیز مسؤولیت اجرای برنامه های آموزش حرفه ای مشاغل و ابتکارات آموزشی و پرورشی را عهده دار می باشد. این در حالی است که (WO) Welsh Office مسؤولیت اجرا و نظارت بر امور آموزشی و پرورشی ولز برعهده دارد.از جمله اختیارات کلی نهاد های مذکور می توان به موارد ذیل اشاره نمود:


1 - تعیین اهداف و تدوین خط مشی آموزش ملی


2 - ارزیابی و برنامه ریزی تحصیلی


3 - حمایت از توسعه برنامه های آموزشی مدارس و مراکز علمی


4 - تعیین حداقل استانداردهای تحصیلی و نظارت بر کیفیت و بودجه آموزشی


چنانچه مقامات محلی آموزش و پرورش یا هیئت مدیره مؤسسات آموزشی به طور رضایت بخشی از عهده وظایف خود بر نیایند در این صورت مقامات مسئول مرکزی از قدرت مداخله برخوردار می گردند. مقامات مرکزی هم چنین ابزار و وسایل مهمی جهت نظارت و بویژه تخصیص منابع معین آموزشی را در اختیار دارند که از آن جمله می توان به اعطای مجوزهای تحصیلی، اعطای کمک های مالی جهت احداث مدارس و اعطای بورس های تحصیلی و آموزشی اشاره نمود. وزارت آموزش و پرورش انگلستان (DFE) تحت ماده 62 از قانون مصوب 1944 آموزش و پرورش تدارک امکانات آموزشی و آموزش معلمین مدارس کشور را برعهده دارد. طبق قانون مذکور وزیر آموزش و پرورش معیارهایی را مقرر می نماید که بر طبق آن حضور در دوره های آموزش معلمان برای کلیه معلمین کشور تا زمان نائل آمدن به شرایط (QTS) الزامی است طبق قانون مصوب 1991 ویژه حقوق و خدمات معلمین، وظیفه تعیین حقوق و شرایط اعطای خدمات به معلمین کشور نیز برعهده وزارت آموزش و پرورش می باشد. اصلی ترین مسؤولیت وزارت آموزش و پرورش در این خصوص ارائه خدمات مشاوره و آئین نامه های آموزشی به مدارس و مراکز آموزشی کشور است.


DFE توسط وزیر آموزش و پرورش سر پرستی می گردد. عمل کرد های وزارت آموزش و پرورش ولز نیز مطابق سیاست های آموزش و پرورش کشور است. که در انگلستان توسط وزیر آموزش و پرورش اعمال می گردد. با وجودی که مسؤولیت تدارک نیازمندی های معلمین، بررسی صلاحیت و پرداخت حق الزحمه آنان برعهده وزارت آموزش و پرورش ولز می باشد با این حال مسؤولیت وزیر آموزش و پرورش انگلستان به عنوان عالی ترین نهاد آموزشی به قوت خود باقی است. مطابق قانون مصوب 1993 ویژه آموزش و پرورش، ارزیابی و برنامه ریزی تحصیلی مدارس انگلستان تنها در خصوص بهره مندی از چارچوب روشنی از توسعه ارزش ها و استانداردهای آموزش ملی است. مسؤولیت مدیریتی حوزه امتحانات آموزشی برعهده 4 گروه گزینش تحت عنوان (GCSE) و هیئت مدیره گزینش 5 نفره با عنوان GCE می باشد.کمیته آموزشی با عنوان WJEC Welsh Joint هیئت مدیره گزینش آموزشی ولز GCSE، وGCE فعالیت می نماید. WJEC هم چنین وظیفه هماهنگی و فراهم آوردن تدارکات آموزشی و برنامه ریزی تحصیلی آموزش زبان ولش را برعهده دارد.


مدارس آزاد یا غیرانتفاعی انگلستان نیز به مجرد تصویب قانون مصوب سال 1988ویژه اصلاحات آموزشی آغاز به فعالیت نمود.


مدارس مذکورمراکز آموزشی استانی می باشند که تحت نظارت دوایر محلی دپارتمان آموزش و پرورش قرار نداشته و بودجه خود را از محل آژانس تأمین بودجه مدارس و مراکز آموزشی کشور(FAS) و در ولز از محل دپارتمان آموزشی ولز Welsh Office، تأمین می نمایند. تا اواسط آگوست سال 1994، تعداد1000 مدرسه در انگلستان و16 مدرسه در ولز از امتیازات حمایتی آزاد برخوردار گردیدند.


قانون مصوب سال 1993ویژه آموزش و پرورش به ارائه تدارکات آموزشی و امتیازات حمایتی به مدارس ایالتی و آزاد کشور امتیازات حمایتی آزاد کشور تاکید دارد.هیئت مدیره مدارس تحت حمایت دوایر محلی آموزش و پرورش(LEA)، مسؤولیت مدیریت دپارتمان و صیانت از مدارس، انتصاب، کادر آموزشی، ارزیابی تحصیلی و اخراج معلمین را برعهده دارد. به طور کلی می توان گفت که دوایر محلی آموزش و پرورش، هیئت مدیره مدارس و معلمین ارشد کشور، عهده دارمسؤولیت ارائه طرح آموزش ملی می باشند. این درحالی است که در عمل سهم عمده مدیریت روزانه مدارس توسط هیئت مدیره مدارس به معلمین ارشد واگذار می گردد .هیئت مدیره مدارس آزاد با برخورداری از امتیازات حمایتی مسؤولیت کلیه جنبه های مدیریت امور اداری مدارس غیر انتفاعی کشور اعم از تصمیم گیری درخصوص تعیین بودجه و استخدام کادرآموزشی را برعهده دارند. هیئت مدیرة مدارس ایالتی تحت حمایت دوایر محلی آموزش و پرورش از نمایندگان عامه مردم، والدین و معلمین مدارس متشکل می گردد. هیئت مدیره مدارس آزاد و غیر انتفاعی از هیچ نماینده ای در دوایر محلی آموزش و پرورش (LEA) برخوردار نبوده و اعضای رأی دهنده از معلمین ارشد مدارس متشکل می گردد.قانون مصوب سال1992ویژه آموزش عالی آزاد در خصوص توسعه مؤسسات آموزش عالی و کالج های عالی (عمومی و تخصصی)، با حداقل 15% دانشجویان است که در مقاطع آموزشی تمام وقت حضور یافته اند.


گفتنی است که به موجب تصویب قانون مذکور، مسؤولیت نظارت و تدارک امکانات آموزشی مدارس و مراکز آموزش محلی از دوایر محلی آموزشی به مراکز آموزش عالی انتقال یافت.مراکز آموزش عالی متشکل از تعداد10تا20عضو فعال می باشد که مدیر و اعضایی از شورای آموزش محلی را شامل می گردد. اکثر مؤسسات آموزش عالی تحت رهبری ریاست مؤسسه سازمان دهی شده و وی مسؤولیت رسیدگی بر نحوه برگزاری دوره های مختلف آموزشی را برعهده دارد.


رؤسای مراکز نیز ممکن است، مسؤولیت دپارتمان نظارت برحوزه های مختلف آموزشی را به معاونین ارشد خود واگذار نمایند. در سطوح آموزش عالی، اساتید راهنمای دوره فعالیت دارند، که به عنوان هماهنگ کننده تیم آموزشی عمل نموده و مسؤولیت ریاست مراکز آموزشی در جهت ارزیابی کیفیت دوره های آموزشی را برعهده دارند.کلیه مؤسسات آموزش عالی کشور انگلستان از هیئت های اجرایی با مسؤولیت تدارک امکانات آموزشی و سازمان دهی امور داخلی دانشگاه ها برخوردارمی باشند. دانشگاه ها و مؤسسات رسمی آموزش عالی به اعطای درجات علمی خود مبادرت نموده و این در حالی است که واجد شرایط بودن مؤسسات غیر رسمی آموزش عالی می بایستی توسط دانشگاه های رسمی محرز گردد. مؤسسات غیر رسمی آموزش عالی همچنین به تعیین روش های ارزیابی تحصیلی مبادرت می نمایند و این در حالی است که استانداردهای آموزشی مراکز فوق می بایستی مورد تأیید شورای بودجه آموزش عالی قرار گیرد.


از ریاست حوزه مدیریتی دانشگاه های کشور انگلستان معمولاً تحت عنوان ریاست امور دانشجویی یاد می گردد. هیئت های ارشد مدیریت دانشگاه ها نیز شامل کادر ارشد و کادرغیر آموزشی می باشد که به بررسی و تعیین سیاست ها و خط مشی کلی دانشگاه های کشور مبادرت می نمایند. هیئت ارشد سنای دانشگاه ها نیز که تحت نظارت هیئت مدیره ارشد دانشگاه ها فعالیت می نمایند، از کادر حرفه ای، رؤسای دپارتمان های آموزشی و نمایندگان اتحادیه های تجاری فعال در حوزه آموزشی متشکل می گردد. گفتنی است که هر 2 هیئت ارشد آموزشی به تصمیم گیری در خصوص مسائل آموزشی مبادرت می نمایند.


با وجودی که هیئت قانون گذار انحصاری در نظام آموزش عالی کشور انگلستان فعالیت ندارد اما قوانین جامعی طی سال 1992 درخصوص اجرای اصلاحات ساختاری نظام آموزش عالی به تصویب رسیده است. در قانون مصوب سال 1988ویژه اصلاحات آموزشی، ازانواع آموزش های عالی تحت عناوین ذیل یاد شده است:


دوره آموزش عالی معلمین و آموزش ضمن خدمت


دوره های روزانه آموزش عالی


دوره های شبانه آموزش عالی


دوره عالی آموزش فنی و حرفه ای


دوره عالی تحقیقات مدیریتی


دوره عالی آمادگی آموزش معلمان


دوره عالی آمادگی دانش جویان جهت گزینش حرفه ای در سطح آموزشی عالی


بانیان اصلی آموزش عالی در کشور انگلستان دانشگاه ها و سایر مؤسسات آموزش عالی اعم از مؤسسات تخصصی نظیر کالج های مذهبی ( الهیات )، هنر، کشاورزی، علوم و ریاضیات بخشی از آموزش عالی نیز توسط کالج های آموزش عالی ارائه می گردد. دانشگاه های آزاد انگلستان نیز فعال بوده و به ارائه دوره های آموزش عالی از طریق اجرای متد آموزشی آموزش از راه دور مبادرت می نمایند. قانون مصوب سال1992ویژه آموزش عالی بر اجازه فعالیت مؤسسات آموزش عالی من جمله دانشگاه های بین المللی تحت معیار های آموزشی تأکید می نماید. برخی از مؤسسات آموزش عالی بنا به دلایل تاریخی و در محدوده های معین زمانی تغییر وضعیت داده و به دانشگاه مبدل می گردند. به عنوان مثال مؤسسات تحقیقات تکنولوژیک کالج های فنی تأسیس یافته اما به مرور زمان به دانشگاه تغییر وضعیت داده اند.طبق قانون مصوب سال 1992ویژه اصلاحات آموزشی، کلیه مؤسسات آموزش عالی کشورانگلستان از مجوز برخورداری از عنوان دانشگاه درصورت احراز شرایط و نیازمندی های لازم آموزشی و ارائه دامنة وسیعی از برنامه های آموزشی برخوردار می گردند.


دوایر محلی آموزشی


طبق قانون مصوب سال1944ویژه آموزش و پرورش، مسؤولیت تدارک و سازمان دهی بودجه آموزشی مدارس کشور برعهده دوایر محلی آموزش(LEA) است. لازم به ذکر است که تعداد 116 دایره آموزش و پرورش محلی(LEA) در انگلستان و ولز فعالیت دارند.


از جمله وظایف اصلی دوایر مذکور می توان به موارد ذیل اشاره نمود:


1 - ارائه طرح احداث مدارس و فراهم سازی امکانات آموزش محلی (منطقه ای)


2 - نظارت بر خط مشی های آموزشی مدارس محلی و هماهنگی چنین خط مش هایی با خواسته های والدین دانش آموزان.


3 - تأمین بودجه مدارس، تجدید نظر در ساختار مدیریت محلی و تنظیم تاریخ ایام تعطیلی و تحصیلی.


4 - نظارت بر کیفیت آموزشی مدارس محلی.


5 - ارزیابی و تدارک نیازهای آموزشی و تحصیلی دانش آموزان محلی.


6 - ارائه خدمات رفاهی تحصیلی و پرورشی


7 - تأمین امکانات ایاب و ذهاب دانش آموزان


8 - فراهم آوردن تدارکات ویژه آموزشی برای آن دسته از دانش آموزانی که با افت تحصیلی مواجه گردیده و یا از سلامت جسمانی و روانی برخوردار نمی باشند.


9 - اعطای جوایز آموزشی به دانش آموزان و حمایت مالی از آنان


10 - فراهم آوردن امکانات آموزشی برای افراد بالغ و ارائه خدمات به افراد جوان خارج از ساعات معمول مدارس


گفتنی است که کلیه دوایر محلی آموزشی و پرورشی انگلستان (LEA) از کمیته تحصیلی برخودار بوده که خط مشی اجرای این مسؤولیت ها را تعیین نموده و بر چگونگی اجرای اعمال نظارت دارند. این در حالی است که مدیریت آموزشی این دوایر به مقام ارشد آموزش و پرورش کشور (وزیر آموزش و پرورش)محول گردیده و توسط مشاورین کادر حرفه ای صورت می گیرد. بدین ترتیب مطابق قانون مصوب سال1993ویژه آموزش و پرورش دوایر محلی آموزش و پرورش از حق نصب کمیته تحصیلی(آموزش و پرورش) محروم می باشند.این درحالی است که تصویب قانون مذکوربه گسترش موفق مسؤولیت های مدیریتی و مالی مدارس تحت نظارت دوایر محلی آموزش و پرورش(LEA) منجر گردیده و مطابق قانون مصوب سال 1988، اعمال اصلاحات و مقررات آموزشی به هیئت مدیره مدارس ابتدایی و متوسطه تحت نظارت دوایر محلی آموزش و پرورش LEA تفویض گردیده است. در ایرلند نیزتعداد 5 هیئت آموزش محلی فعالیت داشته که مسوولیت ارائه تدارک و ارائه خدمات آموزشی را برعهده دارند. وظیفه اصلی هیئت های مذکور بر آورده نمودن نیازهای آموزشی کالجها و مدارس محلی مقاطع آموزش ابتدایی، متوسطه و آموزش عالی است. مسؤولیت تقویت ساختار مدارس کشور,ارائه خدمات مشاوره آموزشی , استخدام معلمین و کادر آموزشی و ارائه خدمات آموزشی درمحدوده آموزش محلی برعهده هیئت های آموزش محلی کشور ایرلند قرار دارد. اما هیئت های مذکور از هیچ گونه قدرتی در جهت بازرسی و نظارت کیفیت آموزش مدارس محلی برخوردار نمی باشند . هزینه کلیه خدمات آموزشی کشور از محل بودجه ملی دپارتمان آموزش ایرلند( DENI ) تامین می گردد.