اطلاعاتی برای پناهجویان غیر اروپایی در ترکیه

مقدمه

این اطلاعیه شامل اطلاعاتی در مورد قوانین تعیین موقعیت پناهندگی از سوی کمیسیاری عالی پناهندگان سازمان ملل متحد در ترکیه می باشد . این متن شامل اطلاعاتی در مورد سلسله مراتب قانونی که دولت ترکیه به اجرا می گذارد ، می باشد .

دولت ترکیه از جمله دولی است که کنوانسیون ۱۹۵۱ ( تعیین موقعیت پناهندگی ) و پروتکل ۱۹۶۷ را با محدودیت جغرافی امضاء کرده اند . این بدین معناست که دولت ترکیه فقط پناهجویان اروپایی را به عنوان پناهنده قبول می کند .

از طرفی آئین نامه ۳۰ نوامبر ۱۹۹۴ به پناهجویان غیر اروپایی ( در صورت دارا بودن شرایط پناهندگی قابل قبول ) این امکان را می دهد که بطور موقت در ترکیه اقامت کند .

پرونده این اشخاص بنا به درخواست دولت ترکیه توسط کمیساری عالی پناهندگان ، برای یافتن راه حل نهایی به کشورهای پناهنده پذیر ارائه می شود . ولی کمیساری عالی پناهندگان سازمان ملل متحد فقط پرونده کسانی را که ( طبق قوانین بین الملی ) واجد شرایط پناهندگی هستند به منظور جایگزینی ب کشور ثالث ارائه میدهد .

روش کار کمیسیاری عالی پناهندگان سازمان ملل متحد در ترکیه

لازم به تذکر می باشد که روش کار کمیسیاری عالی پناهندگان سازمان ملل متحد ( که تشخیص افراد واجد شرایط جایگزینی است ) با روش اطلاق پناهجویی موقت که دولت ترکیه به عهده گرفته است کاملا متفاوت است . کمیسیاری عالی پناهندگان سازمان ملل متحد همانطور که در سطور آتی ذکر خواهد شد ، در خواست پناهندگی شما را طبق ضوابط بین المللی ارزشیابی کرده کمکهای لازم را معمول میدارد . طبق عهدنامه ۱۹۵۱ ژنو و قطعنامه ۴۲۸ اجلاس عمومی سازمان ملل متحد ( ۱۴ دسامبر ۱۹۵۰ ) واژه پناهنده به اشخاص زیر اطلاق می شود :

اشخاصی که بدلائلی از قبیل نژاد ، دین، ملیت ، عضویت در یک گروه مخصوص اجتماعی و عقیدتی سیاسی از تحت ظلم قرار گرفتن ترس دارند ، کسانی که خارج از کشور متبوعه می باشند و مایل یا قادر به بهرمند شدن از حمایت کشور خود نیستند یا اشخاصی که ملیت مشخصی نداشته و خارج از کشور محل اقامت خود می باشند و قادر یا مایل ( به دلیل ترس از تحت ظلم قرار گرفتن ) به بازگشت به آن کشور نیستند .

ثبت نام و مصاحبه

ثبت نام شما در اولین مراجعه به دفتر کمیسیاری عالی پناهندگان سازمان ملل متحد انجام می شود و در همان روز :

اگر به شکل قانونی ( با پاسپورت ) وارد ترکیه شده اید :

برای مصاحبه توسط مشاور حقوقی در آنکارا به شما وقت ملاقات داده خواهد شد .

اگر به شکل غیر قانونی وارد ترکیه شده اید :

به دفتر کمیسیاری عالی پناهندگان سازمان ملل متحد واقع در شهری که نزدیکترین نقطه ورود شما به کشور ترکیه می باشد فرستاده می شوید ( وان ، آغری ، سیلوبی و حکاری ) مصاحبه شما در دفتر کمیساریای عالی واقع در این شهرها صورت خواهد گرفت .

ـ در حین مصاحبه با کمیساریاری عالی باید در مورد شرایط و مو فعییتتان در کشو مبدا توضیحات کامل و صحیح خود را بیان نماید . این مصاحبه تنها فرصت شما برای ابراز علت درخواست پناهندگی به کمیسیاری عالی پناهندگان سازمان ملل متحد می باشد در صورت ارائه ندادن اظهارات موثق ممکن است درخواست پناهندگی شما رد شود .

ـ اگر همراه با همسر خود به ترکیه آمده اید و همسر شما موردی به غیر از مشکل شما دارد ، قبل از ثبت نام تصمیم بگیرید که پرونده به نام کدامیک از شما باز شود .

ـ به شما توصیه می شود در حین مصاحبه با پلیس ترکیه عین مطالبی را که در کمیسیاری عالی پناهندگان سازمان ملل متحد اظهار کرده اید ، ابراز نمایید . در صورت بیان اظهارات متفاوت ممکن است درخواست شما توسط دولت ترکیه رد شود .

ـ با توجه به قوانین پناهجویی در ترکیه باید در عرض ۱۰ روز از تاریخ ورود خود به ترکیه به مقامات ترکیه مراجعه کرده و ثبت نام شوید در ضمن شما موظف هستید ظرف ۱۵ روز از تاریخ ثبت نام مدرک شناسایی معتبر ارائه دهید . در صورتیکه هنوز توسط مقامات ترکیه ثبت نام نشده اید ، کمیسیاری عالی پناهندگان سازمان ملل متحد به شما نامه ای به منظور « معرفی یا مراجعه » خواهد داد تا ارائه درخواست پناهجویی شما را به پلیس ترکیه تسهیل نماید .

ـ بانوان متقاضی پناهجویی می توانند از کمیسیاری عالی پناهندگان سازمان ملل متحد درخواست نمایند که توسط مشاورین حقوقی و مترجمین زن مصاحبه شوند .

تصمیم کمیسیارى عالی پناهندگان سازمان ملل متحد

کسانیکه از نظر کمیسیاری عالی پناهندگان سازمان ملل متحد پناهده بشمار میرونداگر از سوی کمیسیاری عالی پناهندگان سازمان ملل متحد به عنوان پناهنده قبول شده اید از شما درخواست خواهد شد که برای گرفتن برگه قبولی(برگه ای که نشان میدهد شما پناهنده می باشید) به دفتر این سازمان در انکارا مراجعه کنید. اگر از طرف پلیس ترکیه ثبت نام شده اید, در هنگام مراجعه برای شما درخواست جایگزینی به کشور های پناهنده پذیر پر خواهد شد.

چنانچه بر طبق قوانین توسط دولت ترکیه ثبت نام شدید تا زمانیکه در خواست پناهجویی موقت شما به نتیجه برسد, مجاز خواهید بود در کشور ترکیه اقامت کنید.در صورت تصمیم نهایی مقامات ترکیه منفی باشد ممکن است با خطر اخراج (دیپورت) به کشور خود مواجه شوید.

چنانچه خودرابه پلیس معرفی نکرده و ثبت نام نشوید حتی اگر در نظر کمیسیاری عالی پناهندگان سازمان ملل متحد واجد شرایط پناهندگی باشید, کمیسیاری عالی پناهندگان سازمان ملل متحد اقدام لازم را برای جایگزینی به کشور پناهنده پذیر بعمل نخواهد اورد.ولیکن شما از طرف کمیسیاری عالی پناهندگان به عنوان پناهنده تحت حمایت شناخته خواهید شد.اقامت طولانی شما در ترکیه, با توجه به اینکه از طرف پلیس ثبت نام نشده اید زمانیکه مقامات ترکیه متوجه شوند که مدارک قانونی ندارید ممکن است منجر به اخراج شما شود. لازم به یاداوری است که کمیسیاری عالی پناهندگان سازمان ملل متحد برای جلوگیری از اخراج شما ادام خواهدکرد ولی قدرت این سازمان برای حمایت از شما محدود می باشد.

در صورتی که دولت ترکیه به شما اجازه پناهجویی موقت در ترکیه ندهد,مطابق مراتب قانونی شما میتوانید ظرف 15 روز کتبا به حکم مربو طه اعتراض (استیناف) کنید. اگر درحین ثبت نام دراین سازمان "نامه لغو محرمیت" را امضا کرده باشید, کمیسیاری عالی پناهندگان سازمان ملل متحد ممکن است نامه ای حاوی نکات اصلی پرونده شما به وزارت کشور نوشته از درخواست پناهجویی موقت شما حمایت کند.این عمل ممکن است به دولت ترکیه در رسیدن به یک نتیجه مثبت کمک کند

اشخاصی که درخواست پناهندگی انان از سوی کمیسیاری عالی رد شده است چنانچه درخواست پناهندگی شما رد شده باشد دو راه برای رسیدگی موجود است:

الف- اگر در نامه ردی واصله از شما خواسته شده که نامه استیناف خود را طی مدت زمان مشخصی به این سازمان ارائه دهید, خواهشمند است این امر را بجا اورید. این مدت زمان برای پناهجویان مقیم شهرهای مرزی مانند اغری, وان, حکاری, سیلوبی و شرناک 10 روز وبرای پناهجویانی که در شهرهای دیگر اقامت میکنند 45 روز می باشد. یاداور میشویم فقط نامه های که ارم ابی سازمان ملل را داشته باشند, مورد رسیدگی قرارمیگیرند. فرستادن نامه استیناف به این معنی نیست که الزما مصاحبه مجددی صورت خواهد گرفت . اطمینان حاصل کنید که کلیه اطلاعات مهم در رابطه با مشکل خود را در نامه استیناف قید کرده اید. یک مشاور حقوقی غیر از کسی که قبلا با شما مصاحبه کرده پرونده و نامه استیناف شما را بررسی خواهدکرد. بنابه تصمیم مشاور حقوقی دوم شما ممکن است برای دومین بار مصاحبه شوید.

ب_ در صورتیکه نامه ردی واصله حاکی از بسته بودن پرونده شما بود, این بدین معناست که اظهارات شما با موازین پناهندگی مغایرت داشته یا ا ینکه پس از بررسی در مرحله استیناف مورد قبول واقع نشده است به همین دلیل " نامه بازگشای پرونده " دریافت خواهیدکرد. پرونده شما فقط در شرایطی مجددا بررسی می شود که در نامه بازشایی نکات جدیدی ( که قبلا ذکر نشده و طبیعتا بررسی نشده) قید شده باشد. یاداور می شویم فقط نامه هایی که ارم ابی سازمان ملل را داشته باشد مورد بررسی قرار میگیرد . یک مشاور حقوقی غیر از کسی که قبلا با شما مصاحبه کرده پرونده شما را بررسی خواهدکرد. بنابه تصمیم مشاور حقوقی دوم شما ممکن است برای دومین بار مصاحبه شوید.

بیاد داشته باشید تصمیمی که کمیسیاری عالی پناهندگان سازمان ملل متحد در خصوص پرونده شما گرفته است ارتباطی با در خواست پناهجویی موقت از دولت ترکیه ندارد.زیر روش کار این دو مقام متفاوت می باشد.

مشکلات ثبت نام توسط پلیس ترکیه

بیاد داشته باشید با توجه به قوانین و ایین نامه های پناهندگی در ترکیه , شما موظف هستید ظرف 10 روز پس از ورود به خاک ترکیه به پلیس مراجعه کرده ثبت نام شوید. شما باید دارای مدارک شناسائی معتبر باشد. اگر دارای مدارک شناسائی نیستید, پلیس قبل از مصاحبه جهت تهیه کارت شناسایی به شما 15 روز مهلت خواهد داد.

در صورتیکه مهلت 10 روز به اتمام نرسیده باشد و دارای پاسپورت یا کارت شناسایی هستید (یا قادر به تهیه مدارک شناسائی در عرض 15 روز می باشید) و با تمام این احوال پلیس در خواست پناهجوئی شما را نپذیرد , مراحل زیر را طی کنید :

1 - سعی کنید نام مامور پلیسی که از ثبت نام شما خود داری کرده است سوال کنید.

2 - نامه ای به زبان ترکی نوشته, با ذکر اسم, تابعیت, تاریخ و محل تولد درخواست پناهندگی خود را قید کنید.

3 - یک برگ از رونوشت از نامه مذکور برای خود تهیه کنید.

4 - نامه مذکور را به بخش اوراق استانداری ( valilik ) ارائه دهید وشماره نامه را دریافت دارید.

5 - بادفتر کمیسیاری عالی پناهندگان سازمان ملل متحد در انکارا تماس تلفنی گرفته مراتب را به مشاور مسول اطلاع دهید. در حین تماس تلفنی مشخصات خود , شماره پرونده, شماره نامه و نام ماموری که از ثبت نام شما خود داری نمود به اضافه شهری که در ان اقدام به ثبت نام نموده اید بازگو کنید. ا گر در شهرهای مرزی اقامت دارید با دفتر این سازمان در اغری , سیلوپی, و وان تماس بگرید.

مراحل قانونى در مورد پناهندگانی که از دولت ترکیه پاسخ منفی گرفته اند

طبق ماده 6 آیین نامه پناهنجوی و متن اصلاحیه مصوب 13 ژانویه 1999 , پناهنجویانی که درخواست پناهنجوی موقت خود را به مقامات دولت ترکیه ارایه نموده ولیکن ازسوی وزارت کشور پاسخ منفی دریافت کرده اند ,حق اعتراض به این رای منفی را دارند. نتیجه درخواست پناهنجوی باید بشکل کتبی به شما ابلاغ شود. در صورتیکه رای مذکور بشکل کتبی به شما ابلاغ نشود, از مقامات پلیس محل اقامت خود درخواست کنید که مراتب را بشکل کتبی به شما ابلاغ کنند.در عرض 15 روز پس از دریافت نتیجه میتوانید به این حکم اعتراض کنید. اعتراض ( استیناف )شما به انضمام مدارک مربوط از طریق استانداری به وزارت کشور ارایه داده شده سپس توسط مقامات بالاتر رسیدگی می شود. در پایان حکم قطعی به شما ابلاغ می شود. در صورتیکه در خواست استیناف شما مورد قبول واقع نشود شما بر طبق دستور وزارت کشور, از طریق استانداری به کشور مبدا یا به کشوری که قبل از آمدن به ترکیه در آنجا اقامت داشته اید اخراج میشوید. عمل اخراج به کشور دیگر پس از اینکه طرفین این سیستم پس از رسیدگی به این نتیجه برسند که بازگشت شما به کشور مبدا یاکشور سوم برای شما خطری ندارد انجام می شود.

پناهنجویانی که قصد استیناف به حکم اخراج خودراداراند باید مراتب زیرراانجام دهند

1- پناهجو باید بلافاصله یک نامه استیناف نوشته واصل نامه را به پلیس شهری که تقاضای پناهنجوی خود را به آن ارایه داده, تسلیم نماید( این اداره پلیس همان مقامی است که حکم اخراج پناهجو را صادر کرده است).

2- نامه اعتراضی باید شامل نکات زیر باشد:

الف- تاریخ نامه, اسم و فامیل پناهجو , تاریخ و محل تولد پناهجو .

ب- پناهجو باید قید کند که نامه استیناف خود را بر اساس ماده آیین نامه شماره 6169/94 چاپ 30/11/1994 روز نامه رسمی و متن اصلاح شده در تاریخ 13 ژانویه 1999 نوشته است.

ج- پناهجو باید دلایل اعتراض خود را برای لغو حکم اخراج ذکر نموده , تمام مدارکی که در اختیار دارد(از قبیل نامه حمایتی احزاب سیاسی, مدارک شناسایی,گواهی ازدواج و غیره) به ضمیمه ارایه نماید.

3- پناهجو باید رو نوشت نامه استیناف خود را به وزارت کشور ارسال نماید. آدرس وزارت کشور به قرار زیر میباشد:

emniyet genel mudurlugu

.yabancilar sb.md

iltica dairesi, dikmen yolu

ankara پناهجو باید اطمینان حاصل کند هنگامی که استیناف به مقامات مربوط واصل گشت از طریق پست به وی اطلاع داده خواهد شد. به همین جهت نامه باید به شکل iadeli taahutlu ارسال شود.

دریافت کمک از کمیسیاری عالی پناهندگان سازمان ملل متحد

فقط پناهجویانی که از سوی کمیسیاری عالی پناهندگان سازمان ملل متحد برگه قبولی دریافت نموده اند و کسانی که پرونده آنان هنوز به نتیجه نرسیده ( در مرحله مصاحبه اول , استیناف و بازگشایی), میتوانند برای استفاده از امکانات مشاوره ای به دفتر سازمان مذکور در آنکارا مراجعه نمایند.

پناهجویانی که قصد دارند نامه استیناف خود را به ثبت برسانند باید در اسرع وقت اقدام نمایند.

به این ترتیب از اشخاصی که از کمیسیاری عالی پناهندگان سازمان ملل متحد برگه قبولی دریافت کرده اند و پناهجویانی که منتظر نتیجه پرونده هستند, درخواست می شود که در صورت دریافت حکم اخراجی بدون اتلاف وقت با همراه داشتن یک برگ فتوکپی از نامه استیناف به انضمام مدارکی که از حیث پرونده انان حایز اهمیت است به دفتر این سازمان در انکارا یا نزدیکترین دفتر این سازمان در مناطق مرزی مراجعه نمایند. در صورتیکه چنین امکانی موجود نبود, پناهجوه باید مدارک یاد شده را از طریق فاکس شماره 03124382702 به مسول نامه های استیناف به این دفتر واصل نماید.

پناهجویانی که کمیسیاری عالی پناهندگان سازمان ملل متحد تصمیم نهایی منفی در مورد پرونده انان گرفته است (پرونده بسته و کسانی که برای مرحله استیناف نامه اعتراضی نفرستاده اند ) نمی توانند از امکانات کمی این سازمان استفاده نموده یا اینکه به کشور های پناهنده پذیر اعزام شوند.

چند سوال و جواب

عموماً سوال میشود که ایا داشتن کیس مذهبی به تنهائی باعث گرفتن پناهندگی از unhcr می شود یا خیر در پاسخ باید بگویم خیر زیرا شرط اصلی برای unhcr داشتن خطر جانی برای فرد متقاضی پناهند گی می باشد به عبارت ساده تر کسی یک پناهنده بشمار می اید که در کشور خود با خطر کشته شدن بخاطر داشتن اعتقادات مذهبی و یا سیاسی مواجه باشد و برای نجات جان خود اقدام به ترک کشور خود نموده است نه بخاطر داشتن مشکلات اقتصادی و اجتماعی.

شما باید به این نکته توجه داشته باشید که در هنگام مصاحبه در unhcr باید به انها ثابت کنید که جانتان در خطر بوده و برای همین کشور خود را ترک کرده و به unhcr امده و درخواست پناهند گی کرده اید.این مطلب شرط لازم برای unhcr کیس های مذهبی می باشد.

سوال دوم که بسیار سوال خوبی میباشد در مورد چگونگی تغییر د ین دادن است. از ا نجا ئکه تغییر د ین دادن در ایران کاری غییر ممکن و یا حداقل بسیار نادر و پر خطر می باشد ایرا نیان عزیز مجبور هستند که خود را به کشورهای د یگر از جمله ترکیه برسانند و بعد تغییر د ین دهند. تا ا ینجای کار مشکل خاصی نیست ولی برای گرفتن پناهندگی از unhcr باید فرد تغییر د ین داده دوباره به ایران برگردد و مدتی را در ا نجا زندگی کند و بعد از پیدا کردن مشکل خطر جا نی از کشور فرار کرده و خود را به اولین کشور همجموار ایران برسا ند و به unhcr ا نجا معرفی نماید ( یا حداقل وا نمود کند که جا نش به خطر افتاده است ) البته این نکته را گوشزد می کنم که کارمندان unhcr بسیار حرفه ای بوده و خیلی بهتر از یک بازجوی اداره اگاهی شما را بازجوئی مینما یند. دقیقا شما را بازجوئی می نمایند نه مصاحبه بطوری که بعد از مصاحبه شما شوکه می شو ید که البته این یک امر طبیعی و منطقی می باشد .

جایگزینى

چنانچه درخواست شما در خصوص اقامت موقت در ترکیه قابل قبول واقع شود ، کمیسیاریای عالی پناهندگان پس از برسی راه حلهای موجود ، در صورتیکه تنها راه حل در مورد شما جایگزینیبه کشور سوم باشد ، پرونده شما را به منظور جایگزینی ارائه خواهد داد.

کمیسیاریای پناهند گان در هنگام بررسی راه حلی برای جایگزینی، مواردی از قبیل گذ شته شما ، اقوام و اشنایانی که در کشورهای پناهنده پذیر دارید در نظر میگیرد و سپس برای ارائه پرونده شما یک کشور پناهنده پذیر انتخاب می کند. در هنگام انتخاب کشور سوم، منافع و علایق شما و معیارهای قبولی کشور سوم، در نظر گرفته می شود. این بسیار مهم است که شمادر این مرحله جزئیات کامل در مورد اقوامی که خارج از کشور دارید در اختیار این سازمان بگذارید.

وقتی که کمیسیاریای عالی پناهندگان برای ارائه پرونده شما کشور پناهنده پذیری انتخاب کرد،شما موظف به قبول تصمیم کمیسیاریای عالی پناهندگان هستید. عدم قبول تصمیم کمیسیاریای پناهندگان از سوی پناهندگان اثر منفی بر مراحل جایگزینی بجا میگذارد. به عبارت دیگر مواردی از قبیل کمک مالی و مراحل بررسی برای انتخاب کشور سوم پس از تجدید نظر، به تعویق افتاده یا کلا قطع می شود.

لطفا توجه کنید که ارائه پرونده شما به کشور پناهنده پذیر به این معنی نیست که ان کشور ها شما را بدون قید و شرط قبول خواهند کرد بد لیل این که :

طریقه ارزشیابی کمیسیاریای عالی پناهندگان سازمان ملل با روش ارزشیابی کشورهای پناهنده پذیر متفاوت است. بنابراین ممکن است پرونده ای که از نظر کمیسیاریای عالی پناهندگان واجد شرایط جایگزینی باشد مورد قبول کشور پناهنده پذیر واقع نشود.

کمیسیاریای عالی پناهندگان پرونده شما را به کشور سوم ارائه میدهد ولی مقامی که در مورد قبولی و یا ردی پرونده تصمیم میگیرد همان کشور سوم میباشد. کشور پناهنده پذیر هیچ اجباری برای قبول پرونده ندارد. اگر واجد شرایط انتخابی ان کشور باشد ممکن است شما را برای جایگزینی قبول کنند.

در صورتیکه ممالک پناهنده پذیر پرونده شما را رد کنند راهی برای اعتراض وجود ندارد. لذا ممکن است کمیسیاریای عالی پناهندگان پرونده شما را به دیگر کشورهای پناهنده پذیر ارائه دهد.

مشاور اجتماعی و حقوقی

کمیسیاریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد برای برطرف کردن مشکلات اضطراری و جدی حقوقی پناهجو یانی که در خواست انها برای اقامت موقت پذیر فته شده و همچنین کسانی که هنوز تصمیم نهائی برای انهااتخاذ نشده است امکان مشاوره فراهم اورده است.مشاوره برای پناه جویان ساکن انکاراهر روز انجام می شود. ساکنانشهر های دیگر می توانند در روزهای هفته از دوشنبه تا جمعه بین ساعتهای 9 صبح تا 5 بعد از ظهر از طریق تلفن با مشاور حقوقی تماس بگیرند ( 18-03124396615 ) .

اگر مقامات ترکیه در خواست اقامت موقت شما را قبول کرده باشند در صورتیکه خارج از انکارا اقامت دارید می توانید با مدد کاران اجتماعی در روزهای چهارشنبه از ساعت 2 تا الی 4 بعد از ظهر با همان شماره بالا تماس بگیرید. ملاقات با استانداری ها و پناهجویان شهر های اطراف انکارا توسط مدد کاران انجام می شود.

پناهجویان مقیم انکارا می توانند با مراجعه به دفتر کمیسیاریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد در ساعت 9 صبحروزهای دوشنبه تا جمعه برای گرفتن وقت ملاقات اقدام نمایند. وقت ملاقات از روزهای دوشنبه تا پنجشنبه داده می شودهر گونه تماس شما باکمیسیاریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد برای راهنمائی یا مشاوره در مورد مسائل مهم حقوقی و اجتماعی نباید باعث تاخیرشما در اقدام برای ارائه درخواست پناهجوی شود. در هر صورت طبق مراتب رسمی دولتی شما باید در خواست اقامت موقت خود را ظرف 10 روز پس از ورود به ترکیه ارائه دهید.

به نقل از وبلاگ راهنماى پناهندگى از طریق UN و سایت همبستگی فدراسیون سراسری پناهندگان ایرانی