قلعه رودخان، بزرگترین دژ نظامی ایران
اواخر بهار هشتاد و پنج، یعنی درست زمانی که هوا می‌خواست خیلی گرم بشود، یکهو تصمیم گرفتیم برویم به گیلان.
دوست بزرگوارم نویسنده وبلاگ «ناتانائیل» که از وبلاگنویسان خوشذوق ِگیلان است یکبار از این قلعه تعریف‌های بسیار شیرینی کرده بود و تا دوستان گفتند رودخان من هم عزمم زود جزم ِ سفر شد.
می‌دانید که گرمای گیلان با گرمای تهران خیلی فرق دارد، گرمای گیلان همراه با عمل شاقه‌ای به نام شرجی که منتهی می‌شود به عرق مفرط همراه است.
وقتی رسیدیم رشت اول شب بود و عده‌ی عدیدی از رانندگان مهربان خونگرم و دوست داشتنی رشتی ما را در محاصره محبت‌هایشان گرفتند و می‌خواستند ما را برسانند به " قلعه رودخان " با قیمتی بسیار نازل؛ فقط 8 هزار تومان.
تازه یکی از راننده‌ها هم قول مردانه داده بود که اگر ما را برساند حتما کباب ما را هم باد خواهد زد و ما علی رغم این وسوسه‌ها قبول نکردیم و بعد در فاصله صد متر آن طرفتر، رانندهای ما را با نشان دادن برگهای که در آن نوشته بود: رشت تا قلعه رودخان، 4500 تومان(!!؟؟)، سوار کرد و ما حدود ساعت یازده شب به ابتدای تاریکی ترسناک جنگلهای فومن وارد شدیم. که بقیهاش بماند برای فرصت بعد ...
قلعه رودخان، بنا به شهادت همه نوشتارهایی که در کتابها و مطبوعات و اینترنت پیدا کردهام بزرگترین دژ نظامی ایران است. که قدمتش به دوره سلجوقیان و بنابر بعضی روایتهای دیگر به دلیل یافتن دستشوییهایی که موافق قبله ساخته شده است به دوره ساسانیان نیز نسبت داده شده است. این قلعه که در12 یا 20 یا 25 کیلومتری (؟) فومن قرار دارد در مرتفعترین نقطه جنگلهای فومن ( 600 یا 655 یا 715 متر ) دارای مساحت 26.5 هزار متر مربع و یا 50 هزار مترمربع (؟) است.
اتفاق مهم، جالب و عجیبی که در راه رسیدن به این دژ باشکوه توجه شما را جلب خواهد کرد، پله‌های سنگفرش شده‌ای است در بین آن همه جنگل و سبز و درخت و صدای پرنده‌های بینام و مهی که از دورتر میآید توسط میراث فرهنگی گیلان ساخته‌شده، کاری که کمتر در بحث میراث فرهنگی در ایران شاهد بوده‌ایم.
اگر از پس رضایت میراث فرهنگی گیلان بر بیایید، خواهید توانست شب را در این قلعه شگفت انگیز سپری کنید.
یادم رفت بگویم که نام این قلعه از نزدیکترین روستای اطراف خود به نام رودخان گرفته شده و هزینه بلیط ورودی آن 300 تومان است.
روایات نامعتبری هم از حضور میرزا کوچک‌خان جنگلی به مدت سه سال در این قلعه خبر می‌دهد.
صعود از پله‌هایی که به قول آن پسرک گیلانی دو هزار تاست و روی تابلوی ابتدای پله‌ها نوشته هزارو پانصد متر، چنان نفسگیر است که آدم به عقل فرمانروایان گیلان در آن دوران شک می‌کند که جایی را با رفت و آمد چنین سختی برای مملکت‌داری برگزیده‌اند .
اگر چه در بعضی روایات اینجا در زمان حکومت سلجوقیان از پایگاه‌های مبارزاتی اسماعیلیان بوده است.
نکته تاسف باری که میتوان عنوان کرد این است که این قلعه در سال هزار و هشت صد و سی میلادی توسط الکساندر سودزکو ( اگر درست گفته باشم ) لهستانی‌الاصل کشف شده است.
نکات:
قبل از دیدن عکسها باید یادآوری کنم که اختلاف در تاریخ و جغرافیای این قلعه در تمام زوایای آن وجود دارد و برای همین من از علامت سوال و تعجب‌های زیادی استفاده کردهام.
مثلن فاصله قلعه رودخان تا فومن، مساحت قلعه و ارتفاع آن از سطح دریا به دلیل روایات مختلفی است که از جاهای مختلف خواندهام که هر کدام ظاهرن معتبر بوده‌اند در کتاب میراث فرهنگی گیلان فاصله فومن تا قلعه را 12 کیلومتر، در خود فومن و روی تابلوی قلعه 20 و در ویکی‌پدیا 25 کیلومتر نوشته‌اند.
و یک چیز جالب که خبرگزاری ایلنا ضمن نوشتن درباره قلعه رودخان عکس نمیدانم کجا را گیر آورده و به جای این دژ باستانی به خوانندگان و بینندگانش قالب کرده‌است.
اطلاعات بیشتر را در ویکی‌پدیای فارسی ببینید.
نویسنده : عباس حسین نژاد