مرگ در استخر و چالش امدادرسانی به زنان در ایران

زنی ۴۰ ساله، در استخر زنانه «موج‌های آبی سیمرغ» در مازندران غرق شدبی بی سی: در پی مرگ مرجان بزرگ‌پور، مادری حدودا ۴۰ ساله، در استخر زنانه «موج‌های آبی سیمرغ» در کیاکلا در استان مازندران بار دیگر چالش‌های امدادرسانی به زنان در ایران و ضعف نظارت بر ایمنی استخرها در کانون توجه قرار گرفته است.

روایت‌های منتشرشده از محل حادثه در رسانه‌های ایران حاکی از آن است که در زمان وقوع حادثه در اواخر آبان ماه ۱۴۰۴، اشاره به «فقدان نظارت ایمنی و امدادی متناسب با استانداردهای تعیین‌شده» در این استخر پررنگ است. گفته می‌شود که به جای سه نجات‌غریق مورد نیاز، تنها یک نفر برای مجموعه در نظر گرفته شده بود و او نیز هنگام حادثه در محوطه «حضور نداشت.»

بنابر گزارش‌ها، اطلاع‌رسانی به اورژانس با تاخیر قابل توجهی انجام شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد زمان احتمالی غرق‌شدگی بین ساعت ۱۱:۳۰ تا ۱۲ بوده، اما تماس با اورژانس ساعت ۱۳:۰۷ ثبت شده است. اورژانس اعلام کرده است نیروهایش چهار دقیقه پس از اعلام حادثه به محل رسیده‌اند، اما «اطلاع‌رسانی دیرهنگام بوده است.»

قاسم شهابی، همسر مرجان بزرگ‌پور در گفت‌وگو با روزنامه هم‌میهن گفته است که «امدادرسانی با تاخیر انجام شد» و همسرش «پیش از انتقال» به مرکز درمانی جان باخت.

شاهدان گفته‌اند که «تکنسین‌های مرد اورژانس تا پشت در استخر آمدند اما به‌دلیل زنانه‌ بودن استخر برای ورود تعلل کردند.»

جعفر میعادفر، رئیس اورژانس کشور پس از گذشت بیش از دو سال از طرح «اورژانس ویژه بانوان» گفته است: «تاکنون ۳۳ پایگاه اورژانس ویژه زنان در ایران راه‌اندازی شده است، رقمی که در مقایسه با حدود ۳۴۰۰ پایگاه فعال، ناکافی است.»

ناهید خداکرمی پزشک و رئیس سابق کمیته سلامت شورای شهر تهران، در زمان آغاز این طرح در تابستان ۱۴۰۲ این اقدام را آغاز «تفکیک جنسیتی در پایگاه‌ها و آمبولانس‌های اورژانس» خوانده و گفته بود: «هیچ کجای دنیا، اورژانس‌ها را تفکیک جنسیتی نمی‌کنند.»

روند امدادرسانی به زنان مصدوم در برخی موارد با محدودیت‌های جنسیتی و ملاحظات عرفی مواجه می‌شود که گاه نتایج فاجعه‌باری را رقم می‌زند.

ندا باقری، رئیس هیئت نجات‌غریق و غواصی مازندران، با اشاره به این حادثه تایید کرده که پیش از آن، درباره کمبود ناجی غریق و نداشتن آمادگی لازم به مدیران استخر تذکر داده شده بود. به گفته او، طبق آیین‌نامه، این استخر باید حداقل دو تا سه نجات‌غریق مستقر می‌داشت، تذکری که نادیده گرفته شد.

بنا بر گزارش سازمان پزشکی قانونی ایران، در سال ۱۴۰۳، یک هزار و ۲۶ نفر به‌دلیل غرق‌شدگی در ایران جان خود را از دست دادند که این عدد در مقایسه با هزار و ۱۴ نفر در سال قبل از آن ۱/۲ درصد افزایش داشته است. از مجموع افرادی که در سال ۱۴۰۳ غرق شدند، ۱۹۵ نفر زن بودند و در سال ۱۴۰۲ این رقم ۱۶۶ بود.

بنابر گزارش سازمان پزشکی قانونی ایران، در سال ۱۴۰۳ تعداد ۱۰۳ نفر در استخرهای عمومی شنا جان باختند که رتبه چهارم آمار مرگ به دلیل غرق‌شدگی بود.

رودخانه‌ها، دریاها، دریاچه‌ها، سدها و کانال‌های آب نیز از جمله مکان‌های اصلی غرق‌شدگی در ایران هستند.