پاسخ همایون شجریان به برچسب «خواننده حکومتی» + ویدئو

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، آیین رونمایی دو آلبوم «سر در گریبان» و «بانگ دُهُل» از آثار منتشرنشده زنده‌یاد استاد محمدرضا شجریان ظهر شنبه ۲۹ آذرماه در موزه هنرهای معاصر برگزار شد. در این نشست مجید درخشانی، سعید فرج‌پوری و همایون شجریان حضور داشتند.

مواضع همایون درباره هنر و جامعه

همایون شجریان در پاسخ به پرسش‌های مرتبط با قضاوت‌ها و واکنش‌های مردم گفت: کاملاً قابل درک است که برخی افراد عصبی شوند یا تحت فشار باشند، اما دعوت می‌کنم سابقه هنرمند در نظر گرفته شود. من هم جزوی از مردم هستم. برخی انتقاد‌ها و فحاشی‌ها ناشی از تعصب و علاقه است و نمی‌توان آن را نادیده گرفت.

"همایون شجریان" در نشست خبری:
می دانید #خواننده_حکومتی" کیست؟ pic.twitter.com/pIqHmNw0AT

— Bahman Babazadeh|بهمن بابازاده (@Bahman_Babazade) December 20, 2025

او افزود: قبلاً اقدام عملی برای موسیقی بانوان انجام شد و جناب خسروپناه مناسب‌ترین فرد برای پیگیری این موضوع معرفی شدند. نتیجه جلسه‌ها مشخص بود، اما همانطور که می‌دانید این مسئله تحت کنترل یک ارگان یا شخص خاص نیست و شکاف‌های اجتماعی هم در آن مؤثر است.
تضاد میان وعده و واقعیت؛ چرا کنسرت خیابانی همایون شجریان جنجالی شد؟
ایده برگزاری کنسرت خیابانی توسط همایون شجریان، که ابتدا با هدف تلطیف فضای روانی جامعه و دسترسی رایگان اقشار کم‌درآمد به موسیقی فاخر مطرح شده بود، به دلیل فاصله عمیق میان «وعده» و «امکان اجرا»، به ضد خود تبدیل شد. 

خشم مردم بیش از هر چیز ناشی از این احساس بود که چنین طرح‌هایی در ساختار فعلی مدیریت شهری و فرهنگی، بیشتر به یک «شعار تبلیغاتی» یا «نمایش پوپولیستی» شباهت دارد تا یک اقدام عملی. 

شهروندانی که با بحران‌های معیشتی و فشارهای اجتماعی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، اعلام مکرر این موضوع بدون فراهم کردن زیرساخت‌های لازم را نوعی بازی با احساسات عمومی تلقی کردند که به جای کاهش آلام، بر حس تبعیض و ناکارآمدی ساختارها دامن زد.

دلیل دوم نارضایتی‌ها به «سیاسی‌شدن» و «امنیتی‌دیدن» این رویداد بازمی‌گردد. بسیاری از منتقدان معتقدند که در شرایط حساس اجتماعی، مطرح کردن موضوع کنسرت خیابانی از سوی نهادهای رسمی یا با چراغ سبز آن‌ها، تلاشی برای «عادی‌سازی» شرایط و ایجاد یک ویترین کاذب از شادی عمومی است. 

مردم بر این باورند که وقتی محدودیت‌های گسترده‌ای بر اجرای موسیقی زنده در بسیاری از شهرها حاکم است و حتی کنسرت‌های رسمی در تالارها با موانع متعدد روبه‌رو می‌شوند، وعده کنسرت خیابانی تنها یک ابزار برای انحراف افکار عمومی از مطالبات جدی‌تر و ایجاد فضایی برای تلطیف چهره نهادهای مسئول است، نه یک دغدغه واقعی برای هنر.

بخش دیگری از خشم عمومی معطوف به زیرساخت‌های ناعادلانه و هرج‌ومرج احتمالی در سازماندهی چنین تجمعاتی است. 

تجربه نشان داده است که در نبودِ مکانیزم‌های بلیت‌فروشی رایگان و منصفانه، کنسرت‌های خیابانی به جای آنکه فرصتی برای محرومان باشد، به صحنه‌ای برای آشفتگی، ازدحام خطرناک و در نهایت برخوردهای تند امنیتی تبدیل می‌شود. 

مردم می‌پرسند وقتی فضای کافی و ایمن برای چنین تجمعی پیش‌بینی نشده، آیا اصرار بر برگزاری آن در خیابان، توهین به کرامت انسانی مخاطب نیست؟ این پرسش که «چرا هزینه‌ی این کنسرت صرف بلیت‌های ارزان‌قیمت در سالن‌های استاندارد برای قشر ضعیف نمی‌شود؟» نشان‌دهنده تردید مردم نسبت به نیت خیرخواهانه پشت این نوع نمایش‌های عمومی است.

علاوه بر این، جایگاه نمادین «شجریان» در ذهن مردم ایران، حساسیت‌ها را دوچندان کرده است. پس از میراث محمدرضا شجریان که همواره خود را «صدای مردم» می‌نامید، انتظار جامعه از همایون شجریان فراتر از یک خواننده صرف است. 

بخشی از بدنه اجتماعی معتقد است که حضور در طرح‌های مشترک با نهادهایی که خود عامل محدودیت‌های فرهنگی هستند، می‌تواند به اعتبار این نام آسیب بزند. خشم مردم در واقع واکنشی به این هراس بود که مبادا هنر متعالی و مستقل، به ابزاری برای پروژه‌های «اعتبارسازی» دولتی تبدیل شود. 

از نظر آن‌ها، اجرای خیابانی نباید به بهای نادیده گرفتن مطالبات عمیق‌تر فرهنگی و هنری جامعه تمام شود.

زمان‌بندی نامناسب و تضاد با اولویت‌های روز جامعه، تیر خلاصی بر پذیرش این ایده بود. در دورانی که جامعه با بحران‌های جدی اقتصادی و تنگناهای معیشتی دست به گریبان است، اولویت دادن به «جشن خیابانی» از سوی برخی به عنوان بی‌تفاوتی نسبت به دردهای واقعی مردم تعبیر شد. 

این احساس که «نان و امنیت» جای خود را به «سیرک و تماشا» داده است، موجی از واکنش‌های منفی را در فضای مجازی برانگیخت. 

مردم معتقدند که موسیقی شجریان پیوندی ناگسستنی با دردهای اجتماعی دارد و نباید در زمانی که جامعه درگیر سوگ یا اعتراض است، به عنوان مسکنی موقت و فرمایشی برای تسکین ظاهری تنش‌ها به کار گرفته شود.