از ایران تا فنلاند؛ چرا زوج‌ها کمتر و جدایی‌ها بیشتر شده‌اند؟

بی بی سی: در سراسر دنیا بیشتر افراد در تلاش برای یافتن شریک زندگی هستند. در کشور‌های مختلف مثل ایران، مکزیک، پرو، آفریقای جنوبی و کره جنوبی تعداد زوج‌ها رو به کاهش است.

در چین، شمار ازدواج‌ها از ۱۳ میلیون مورد در سال ۲۰۱۴ به تنها ۶ میلیون در سال ۲۰۲۴ کاهش یافته است

نتیجه پژوهشی در فنلاند نشان می‌دهد که زوج‌هایی که با هم زندگی مشترک داشته‌اند اکنون بیشتر احتمال دارد که از هم جدا شوند تا اینکه زندگی خانوادگی را شروع کنند.

چرا افراد در بسیاری از مکان‌های دنیا در تلاش و تقلا برای ایجاد رابطه‌های پایدار هستند؟

فیلیپه که ۳۶ ساله است و در سانتا‌ کاتارینا در برزیل زندگی می‌کند می‌گوید با وجود اینکه هر کاری که می‌توانسته برای یافتن شریک زندگی انجام داده است اما هرگز نتوانسته رابطه‌‌ مشترکی داشته باشد.

او در مدرسه عادت داشت برای دخترانی که به آنها علاقه‌مند می‌شد نامه‌های عاشقانه بنویسد اما هرگز پاسخ دلگرم‌کننده‌ای دریافت نکرد.

دوران دانشگاه او به دختران پیشنهاد می‌داد تا در امور تحصیلی به آنها کمک کند به این امید که آنها وقت بیشتری با او بگذرانند.

وقتی به حدود ۳۰ سالگی رسید سراغ درمانگران رفت تا یاد بگیرد چطور می‌تواند با زنان ارتباط بر‌قرار کند.

اما تا امروز او در این زمینه به نتیجه‌ای نرسیده است.

او می‌گوید: «من مردی هستم که نمی‌دانم با زندگی عاشقانه خودم چگونه کنار بیایم».

فلیپه به حرفه تبلیغ‌نویسی اشتغال دارد و از سن ۲۰ تا ۳۰ سالگی کار ثابتی نداشته است. او فکر می‌کند همین موضوع باعث شده است که شانس جذب زنان را از دست بدهد.

او می‌گوید: «اما این وضعیتی است که فقط مختص من نیست، مردان بسیاری احساس سردر‌گمی می‌کنند و امید به یافتن شریک زندگی را به کل کنار گذاشته‌اند».

بنا بر داده‌ها در آمریکا افراد ۱۸ تا ۲۴ سال به‌ویژه مردان بیش از گروه‌های سنی دیگر اوقات خود را به تنهایی می‌گذرانند. این داده‌ها تضاد شدیدی با ۲۰ سال پیش را نشان می‌دهد که این گروه سنی حداقل به اندازه گروه‌های سنی ۳۰ و ۴۰ ساله‌ها و بسیار بیشتر از افراد بالای ۵۰ سال در فعالیت‌های اجتماعی و معاشرت‌های جمعی شرکت می‌کردند.

اکنون جوانان به جای معاشرت با دیگران وقت خود را با شبکه‌های اجتماعی، بازی‌های رایانه‌ای و تماشای تلویزیون می‌گذرانند. برزیل، کشور زادگاه فیلیپه، یکی از بالاترین میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی را در جهان دارد.

وقتی جوانان بیشتر وقت خود را در شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانند در نتیجه احتمالاً شریک زندگی خود را هم در آنجا جستجو می‌کنند اما استفاده از اپلیکیشن‌های دوست‌یابی آنلاین هم رو به کاهش است.
 در ایالات متحده افراد ۱۸ تا ۲۴ سال به‌ویژه مردان بیش از گروه‌های سنی دیگر اوقات خود را به تنهایی می‌گذرانند.بنا بر اطلاعات سنسور تاور، شرکت بررسی داده‌های بازار دانلود شش اپلیکیشن بزرگ جفت‌یابی در سال ۲۰۲۴، ۱۸٪ کاهش پیدا کرد که اولین کاهش در طول تاریخ به وجود آمدن آنهاست.

لیزل شرابی، مدیر آزمایشگاه روابط و فناوری در دانشگاه ایالتی آریزونا می‌گوید کاربران از اپلیکیشن‌های دوست‌یابی و تعداد فراوان موارد و روابط بی‌کیفیت دلسرد و خسته و بیزار شده‌اند.

یکی از مسائلی که او دریافته این است که نوآوری اندکی در چگونگی تناسب میان افراد استفاده می‌شود. در بیشتر اپلیکیشن‌های کاربران مرد بیش از کاربران زن است. دکتر شرابی می‌گوید: «مرد‌ها می‌بینند که نادیده گرفته می‌شوند و این مسئله برای آنها دلسرد‌کننده است در حالی که زنان از پاسخ‌های بیش از حدی که دریافت می‌کنند سردر‌گم می‌شوند».

او همچنین معتقد است اپلیکیشن‌ها باعث ایجاد عدم مسئولیت‌پذیری در دوست‌یابی شده‌اند که در نتیجه شاهد رفتار‌های گستاخانه و ناهنجار یا بی‌ملاحظه هستیم. «افراد طوری از آدم‌ها عبور می‌کنند که انگار کالا هستند نه انسان‌هایی که باید با آنها تعامل کرد».

هاسانا از شهر آبوجا در نیجریه هرگز سراغ برنامه‌های دوست‌یابی نمی‌رود. او می‌گوید: «این کار درست مثل این است که خودم را برای مزایده عرضه کنم».

اما او یافتن شریک زندگی در زندگی واقعی را هم دشوار می‌داند چون دامنه مردانی که ارزش‌های مشترکی با او داشته باشند محدود است.

او می‌گوید: «من فمینیست هستم و این نتیجه آگاهی است، مسائل و نکاتی وجود دارد که هرگز نمی‌توانم چشم خود را بر آنها ببندم».

او ۲۶ ساله و وکیل است اما کسب‌و‌کار موفق لباسشویی را در کنار سازمان مردم‌نهادی اداره می‌کند که از قربانیان خشونت خانگی حمایت می‌کند.

او معتقد است دسترسی گسترده به اینترنت به زنان نیجریه این آزادی را داده است که خشونت‌های خانگی را طوری گزارش دهند که پیش از این هرگز امکان نداشته است در نتیجه نسل او آگاهی بیشتری در مورد خطرات رابطه مشترک نامناسب و ناسالم دارند.
بیش از ۳۵۰ میلیون نفر در سراسر جهان در اپلیکیشن‌های دوستیابی فعال هستند، اما این تعداد در حال کاهش استداده‌های پژوهشی آمریکا، چین، کره جنوبی و چندین بخش از اروپا نشان‌دهنده عمیق‌تر شدن شکاف میان زنان جوان است که به طور روزافزون به‌ویژه در زمینه حقوق زنان پیشرفته‌تر شده‌اند با مردان جوان که در این زمینه کمتر پیش رفته‌اند.

دکتر آلیس ایوانس، جامعه‌شناس آن را ناهمگونی بزرگ جنسیتی می‌نامد و کتابی در این زمینه نوشته است. او باور دارد که چگونگی بهره‌وری فرهنگی آنلاین شاید یکی از دلایل این پدیده باشد.

او می‌گوید: «زنان برنامه‌هایی را می‌بینند که پاسخگوی علائق روز‌افزون فمینیستی آنهاست در حالی که مردان با همان آهنگ و سرعت پیش نمی‌روند».

هاسانا بارها شاهد چنین موردی بوده است، اغلب می‌بیند مردانی که به آنها علاقه دارد در شبکه‌های اجتماعی دیدگاه‌های زن‌ستیزانه دارند یا اظهار‌نظر‌های زن‌ستیزانه را تائید می‌کنند.

او می‌گوید: «این برای من ترسناک است».

در ایران نازی، ۴۰ ساله هم همین مشکل را دارد. او مجرد است و طی ده سال گذشته در جستجوی شریک زندگی برای خود بوده است.

او می‌گوید: «من تا حدی فمینیست هستم. می‌خواهم کار کنم و به اندازه شریک زندگی‌ام پول در بیاورم اما آنها فکر می‌کنند آهان او می‌خواهد در این عرصه با ما رقابت کند».

اما بسیاری از زنان هنوز انتظاراتی از شریک زندگی خود دارند که ریشه در نقش‌های سنتی و کهنه‌گرایانه دارد.

نازی و هاسانا تمایلی به برقراری رابطه مشترک با فردی که از نظر مالی به اندازه خود آنها تأمین نباشد ندارند.

هر دو این زنان تحصیلات عالی و موقعیت‌های حرفه‌ای خوبی دارند. دامنه مردان موجود که هم‌ پایه آنها باشند رو به کاهش است. در بیشتر کشور‌ها، زنان دانشگاه‌رفته بیش از مردان شده است و دختران در زمینه‌های تحصیلی بهتر از پسران عمل می‌کنند.

دکتر ایوانس می‌گوید: «هرچه احساس شرم و باور‌های نادرست درباره تنها زندگی کردن کمتر شود آسان‌تر می‌توان اصلاً فکر یافتن شریک زندگی را از سر بیرون کرد».

او می‌گوید: «بهبود کیفیت سرگرمی‌های فردی به این معناست که اگر یافتن شریک زندگی اسباب ملال است می‌توانی راحت در خانه بمانی و سریال تماشا کنی یا سرگرم بازی‌های رایانه‌ای شوی».

او باور دارد که خوب است که افراد کمتر تحت فشار اجبار به ایجاد زندگی مشترک نامناسب هستند.

اما در‌عین‌ حال نگران کمبود ارتباط میان جوانان هم هست.

او می‌گوید: «اگر زنان و مردان با هم اوقات خود را سپری نکنند و افکار و اندیشه‌های درونی و خصوصی خود را در میان نگذارند و دیدگاه‌های متفاوتی که نسبت به جهان دارند را با هم مطرح نکنند ایجاد حس همدلی میان آنها دشوار خواهد شد».

دکتر شرابی که در زمینه اپلیکیشن‌های دوست‌یابی پژوهش می‌کند قبول دارد که فناوری جای بسیاری از روابط دنیای واقعی را گرفته است.

او می‌گوید: «من با جوانانی گفتگو کردم که می‌گویند ممکن است یک آدم جالب و دوست‌داشتنی را در رستوران ببینند اما به سوی او نمی‌روند به جای آن به اپ دوست‌یابی سر می‌زنند تا ببینند آیا او آنجا هست».

«من فکر می‌کنم به طور کلی ما چنان از تماس انسانی پرهیز می‌کنیم که پیش از این هرگز چنین نبوده‌ایم».