چرا گورخرها و پانداها سیاه و سفید هستند؟

تعداد زیادی از حیوانات سیاه و سفید وجود دارد، دانشمندان فکر می‌کنند که این رنگ‌آمیزی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشدبی بی سی: دنیای جانوران سرشار از رنگ‌های زنده و چشمگیر است؛ از مکائوی سرخ‌فام و طاووس‌ تا قورباغه زهرآگین و رنگین‌کمان‌ماهی‌.

اما برخی جانوران به دلیل دیگری برجسته هستند و آن هم نبود کامل رنگ در پوشش بدن‌شان است.

حیوانات سیاه و سفید در سراسر جهان یافت می‌شوند، از جنگل‌های چین گرفته تا دشت‌های آفریقا.

اما در حالی که رنگ‌آمیزی‌شان ممکن است مشابه باشد، دلایل متفاوتی برای آن وجود دارد.
دفع حشرات
بر اساس پژوهش‌ها در دانشگاه بریستول در انگلستان، راه‌راه‌های سیاه و سفید ممکن است مانع گزش گورخرها توسط حشرات شود.
خطوط راه‌راه ممکن است به محافظت از گورخرها در برابر نیش خرمگس یا «مگس اسب» کمک کنددر این پژوهش مشخص شد که خرمگس‌های کمتری روی گورخرها نسبت به اسب‌ها می‌نشینند. حتی روی اسبی که پتو با طرح راه‌راه شبیه گورخر پوشیده بود هم این موضوع دیده شد.

دکتر مارتین هاو، دانشیار بوم‌شناسی بینایی در دانشگاه بریستول انگلستان که در زمینه بینایی حیوانات تخصص دارد، گفت: «به نظر نمی‌رسد دلیل منطقی و واضحی وجود داشته باشد که چرا آن‌ها این‌قدر آشکارا راه‌راه هستند.»

او افزود: «بدیهی است که آن‌ها سعی نمی‌کنند در پس‌زمینه‌ای راه‌راه پنهان شوند... عملکرد این راه‌راه‌ها همیشه مرا مجذوب خود کرده است.»

خرمگس‌های ماده برای تامین پروتئین کافی جهت تخم‌گذاری، از مهره‌داران زمینی خون‌خواری می‌کنند. و پژوهشگران فکر می‌کردند این موضوع می‌تواند کلید درک پوشش گورخرها باشد.

دکتر هاو گفت: «این مگس‌ها حتی وقتی ناقل بیماری نیستند، واقعا آزاردهنده‌اند، اما اگر ناقل بیماری باشند و در دشت‌های آفریقا کسی را نیش بزنند، می‌تواند موضوع مرگ و زندگی باشد.»

او افزود: «پشه‌ها معمولا برای یافتن میزبان از بویایی بیشتر از بینایی استفاده می‌کنند... اما خرمگس‌ها واقعا به بینایی متکی‌اند.»

پژوهشگران این فرضیه را مطرح کردند که راه‌راه‌های سیاه و سفید به نوعی مانع گزش گورخرها توسط خرمگس‌ها می‌شود.

آن‌ها مسیر پرواز خرمگس‌ها به سمت اسب‌هایی با پتوهای خاکستری را ردیابی کردند و با اسب‌هایی که پتوهای راه‌راه سیاه و سفید پوشیده بودند مقایسه کردند.
خرمگس‌ها که خون پستانداران را می‌مکند، می‌توانند ناقل بیماری باشنددکتر هاو گفت خرمگس‌ها روی پتوهای خاکستری فرود می‌آمدند، اما وقتی اسب‌ها پتوهایی با طرح راه‌راه گورخری پوشیده بودند، مگس‌ها به سمت کنار شتاب می‌گرفتند و کاملا از اسب منحرف می‌شدند.

او گفت: «تقریبا می‌توان تصمیم‌گیری مگس را دید، جایی که نزدیک می‌شود و ناگهان می‌گوید صبر کن، این چیزی نیست که می‌خواهم، و به راه خود ادامه می‌دهد.»

او گفت که آزمایش‌های مشابهی با پتوهایی با الگوهای متفاوت انجام داده‌اند.

او افزود: «تقریبا... هر الگویی از سیاه و سفید که استفاده کردیم، تا وقتی که الگو در همان مقیاس راه‌راه‌های گورخر بود... در متوقف کردن مگس‌ها بسیار موثر بود.»

دکتر هاو گفت بینایی مگس‌ها «وضوح بسیار بدی» دارد و این ممکن است دلیل سردرگمی آن‌ها باشد.

او توضیح داد: «وقتی از دور نزدیک می‌شوند، تنها چیزی که می‌بینند یک توده خاکستری است، و وقتی به حدود دو متری می‌رسند، وضوح بینایی‌شان شروع به تشخیص الگوهای سیاه و سفید می‌کند.»

او افزود: «این شی از چیزی خاکستری به چیزی با الگو تبدیل می‌شود، و فکر می‌کنم همین باعث سردرگمی مگس‌ها می‌شود.»
استتار
در حالی که تصور نمی‌شود رنگ‌آمیزی سیاه و سفید به گورخرها برای استتار کمک کند، ممکن است برای حیوانات دیگر مثل پانداها مفید باشد. پوشش آن‌ها ممکن است به پنهان شدن از شکارچیانی مثل ببرها، پلنگ‌ها و سگ‌سانان وحشی کمک کند.

پروفسور تیم کارو، کارشناس رنگ‌آمیزی حیوانات در دانشگاه بریستول گفت: «در جنگل‌های غربی چین، در زمان‌هایی از سال، تکه‌های سیاه و سفید برف، صخره‌ها و تنه درختان وجود دارد.»

او افزود: «اگر حیوانی کند حرکت مثل پاندا از فاصله ۵۰ یا ۱۰۰ متری دیده شود، بسیار دشوار است که آن را به‌عنوان یک حیوان از پس‌زمینه برفی و سنگی‌ که در آن دیده می‌شود، تشخیص داد»
رنگ سیاه و سفید پاندا ممکن است به استتار این حیوان در مناطق زیست‌بومی‌شان کمک کندکارشناسان می‌گویند استتار می‌تواند دلیل رنگ‌آمیزی پنگوئن‌های جنتو هم باشد، گونه‌ای که پشت و بال‌های سیاه و شکم سفید دارد.

دکتر هانا رولند، مدرس ارشد در دپارتمان فرگشت، بوم‌شناسی و رفتار در دانشگاه لیورپول در شمال انگلستان گفت: «وقتی از پایین دیده می‌شوند، شکم روشن آن‌ها با آسمان روشن ترکیب می‌شود.»

او افزود: «وقتی از بالا و در پس‌زمینه تاریک، به‌ویژه در آب دیده می‌شوند... با آن پس‌زمینه تاریک ترکیب می‌شوند.»
هشدار
دلیل دیگر برای سیاه و سفید بودن برخی حیوانات می‌تواند همان دلیلی باشد که قورباغه‌های سمی، رنگ‌های درخشان دارند. یعنی برای هشدار دادن.
راسوها می‌توانند سیاه و سفید باشند تا حیوانات دیگر را دور نگه دارندپروفسور کارو گفت: «بر اساس گزارش‌ها، راسوها می‌توانند ترشحات مقعدی را که «بسیار بدبو» و همچنین خطرناک است، پخش کنند.»

او گفت: «آن‌ها به شکارچیان می‌گویند ببین، من سیاه و سفیدم، بهتر است به من حمله نکنی چون خیلی خطرناکم.»

او افزود این نظریه با این واقعیت پشتیبانی می‌شود که راسوها در مناطقی با شکارچیان فراوان، راه‌راه‌های پر رنگ‌تری دارند.
سیگنال اجتماعی
پروفسور کارو می‌گوید نشانه‌های برجسته سیاه و سفید ممکن است راهی برای علامت‌ دادن به دیگر حیوانات و تقویت انسجام گروهی مثلا در لمورهای دم‌حلقه‌ای باشد.
لمورهای دم حلقه‌ای ممکن است از دم‌های سیاه و سفید خود برای ارتباط استفاده کننداین حیوانات خود خاکستری هستند، اما دمی با راه‌راه‌های سیاه و سفید دارند که هنگام راه رفتن آن را بالا می‌برند.

پروفسور کارو گفت: «حدس ما این است که چون آن‌ها دم‌شان را به‌صورت عمودی بالا می‌برند وقتی به‌صورت گروهی حرکت می‌کنند، احتمال می‌دهیم این یک علامت است برای اینکه بگویند من این‌جا هستم، دنبالم بیا.»

او افزود در طبیعت نمونه‌های دیگری از این نوع علامت‌دهی وجود دارد. مثل لکه‌های سفید پشت گوش ببرها.

او گفت: «اقلیتی از این سیگنال‌ها در پستانداران احتمالا با انسجام گروهی مرتبط هستند.»
موضوع به این سادگی نیستپاسخ سیاه و سفیدی وجود نداردنظریه‌های دیگری نیز درباره رنگ‌آمیزی سیاه و سفید وجود دارد.

برای مثال، به گفته دکتر رولند در پنگوئن‌های جنتو، پرهای سیاه روی پشت‌شان حاوی رنگ‌دانه‌ای به نام ملانین است که پرها را در برابر آسیب‌های محیطی مقاوم‌تر می‌کند.

او گفت تفاوت رنگ‌ها می‌تواند به آن‌ها در تنظیم دمای بدن نیز کمک کند.

او افزود: «سطوح تیره می‌توانند گرما را بسیار بهتر جذب کنند و خیلی سریع‌تر از سطوح سفید گرم شوند.»

او گفت: «[پنگوئن‌ها] اغلب پشت‌شان را به سمت خورشید می‌گیرند، یا وقتی که دما خیلی بالاست ممکن است شکم‌شان را به سمت نور بچرخانند.»

اما واقعیت این است که ما قطعا نمی‌دانیم.

دکتر رولند گفت: «اغلب ترکیب بسیار پیچیده‌ای از دلایل است.»

او افزود: «با عرض پوزش بابت بازی با واژه‌ها باید بگویم واقعا، علم هیچ‌وقت پاسخ سیاه و سفید ندارد.»