جدال لفظی مرتس و اردوغان؛ صدراعظم آلمان خطاب به اردوغان: همواره در کنار اسرائیل خواهیم ایستاد

دویچه وله: نشست خبری اردوغان و فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان درباره‌ جنگ غزه به جدال لفظی انجامید. در حالی که مرتس آشکارا از اسرائیل حمایت کرد، اردوغان بار دیگر اسرائیل را به "نسل‌کشی" متهم نمود.

فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان در نخستین سفر رسمی خود به آنکارا، پایتخت ترکیه، در تلاش‌ برای گسترش همکاری‌های استراتژیک میان دو کشور است. اما اختلاف‌نظر آشکار او با رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه بر سر جنگ غزه، با تنش لفظی بین آن‌ها در کنفرانس مطبوعاتی مشترکشان در روز پنجشنبه ۳۰ اکتبر همراه شد.

اردوغان در سخنان خود بار دیگر اسرائیل را به "نسل‌کشی" در غزه متهم کرد و گفت: «اسرائیل با وجود آتش‌بس، بار دیگر اهدافی را در غزه بمباران کرده است. آن‌ها نه تنها غزه را هدف قرار داده‌اند بلکه همواره کوشیده‌اند با گرسنگی دادن و نسل‌کشی، مردم این منطقه را وادار به تسلیم کنند و این روند هنوز ادامه دارد.»

این اظهارات در واکنش به موضع مرتس مطرح شد که با اشاره به تاریخ یهودستیزی در اروپا گفت: «اسرائیل پناهگاهی برای میلیون‌ها یهودی، از جمله برای بازماندگان هولوکاست شده است. به همین دلیل، آلمان همواره در کنار اسرائیل خواهد ایستاد.»

مرتس تأکید کرد: «اسرائیل از حق مشروع خود برای دفاع استفاده کرده است. تنها یک تصمیم کافی بود تا از قربانیان بی‌شمار جلوگیری شود. اگر حماس گروگان‌ها را زودتر آزاد می‌کرد و سلاح‌های خود را زمین می‌گذاشت، این جنگ فوراً پایان می‌یافت.»

اردوغان اما با این دیدگاه مخالفت کرد و گفت: «متأسفانه نمی‌توانم با شما موافق باشم. حماس نه سلاح هسته‌ای دارد و نه بمب، اما اسرائیل همه این‌ها را دارد و با وجود آتش‌بس، باز هم غزه را بمباران کرده است.»
نقش ترکیه در ارتباط با حماس
ترکیه از روابط نزدیک با گروه تروریستی حماس برخوردار است و در میانجی‌گری برای آتش‌بس اخیر در غزه نقشی محوری داشت. اما آتش‌بس امضا شده دو هفته پیش، اکنون شکننده شده است.

در همین حال مرتس در دیدار خود از آنکارا از دولت ترکیه خواست نفوذ خود بر حماس را برای حفظ ثبات در نوار غزه به‌کار گیرد. او گفت: «ما انتظار داریم ترکیه از تمام ظرفیت‌های خود استفاده کند تا حماس را وادار کند وارد مرحله دوم توافق آتش‌بس شود.»

صدراعظم آلمان همچنین نسبت به وضعیت حقوق بشر و فشار بر مخالفان سیاسی در ترکیه ابراز نگرانی کرد. مرتس گفت که در دیدار با اردوغان، درباره استقلال قوه قضاییه و رعایت اصول حقوقی گفت‌وگو کرده است.

او به‌ویژه به بازداشت "اکرم امام‌اوغلو"، شهردار پیشین استانبول و چهره برجسته اپوزیسیون اشاره کرد. اردوغان در پاسخ گفت: «در یک کشور قانون‌مدار، هر کس که به دستگاه قضایی بی‌احترامی کند، صرف‌نظر از مقامش، باید با واکنش قانونی روبه‌رو شود.»

امام‌اوغلو در ماه مارس بازداشت و از مقام خود برکنار شد و از آن زمان بدون تفهیم اتهام در بازداشت موقت به‌سر می‌برد. صدور حکم بازداشت تازه علیه او در آستانه سفر مرتس به ترکیه موج تازه‌ای از انتقادها را برانگیخت. بازداشت امام‌اوغلو پیش‌تر نیز بزرگ‌ترین موج اعتراضات مردمی در ترکیه از زمان تظاهرات اعتراضی در پارک گزی در سال ۲۰۱۳ را رقم زده بود.
روابط پرتنش، اهداف مشترک
پس از سال‌ها روابط پرتنش میان آلمان و ترکیه بر سر مسائل حقوق بشری، بازداشت شهروندان آلمانی و مداخلات نظامی ترکیه در سوریه، مرتس تلاش دارد روابط دوجانبه را دوباره تقویت کند. در دستور کار دیدار او با اردوغان، علاوه بر بحران غزه، موضوعات دیگری از جمله جنگ اوکراین، همکاری‌های نظامی و بازگشت مهاجران به ترکیه و سوریه نیز قرار داشت.