فرمانده سپاه تهران: حمله به پایگاه آمریکا در قطر دشمن را به آتش‌بس التماسی واداشت

حسن حسن‌زاده،‌ فرمانده سپاه پاسداران تهران، با اشاره به جنگ ۱۲ روزه، گفت: «هدف‌گیری پایگاه العدید آمریکا در قطر دشمن را به آتش‌بس التماسی واداشت.»

او افزود: «دشمن برای مهار قدرت موشکی ایران از مبدا، ۹ لایه پدافند به هم پیوسته از کشورهای همسایه تا اسرائیل ایجاد کرده بود، اما در گام اول بیش از ۵۰ درصد از حدود ۵۰۰ موشک و پهپاد ما به اهداف تعیین شده اصابت کرد.»

فرمانده سپاه تهران اضافه کرد: «تا موج بیست و دوم، با کاهش تعداد شلیک‌ها، درصد اصابت موشک‌ها به ۱۰۰ درصد رسید و حتی شلیک یک تک موشک نیز حساس‌ترین نقاط دشمن را هدف قرار داد.»

حملات موشکی ایران به پایگاه هوایی العدید در قطر، که در تاریخ ۲ تیر ۱۴۰۴ (۲۳ ژوئن ۲۰۲۵) رخ داد، نقطه‌ی عطفی مهم در تنش‌های فزاینده میان ایران و ایالات متحده آمریکا در بحبوحه جنگ ایران و اسرائیل بود. 

این عملیات نظامی به عنوان یک اقدام تلافی‌جویانه مستقیم از سوی ایران و در پاسخ به حملات پیشین آمریکا علیه سایت‌های هسته‌ای ایران، که تحت عنوان "عملیات چکش نیمه شب" صورت گرفته بود، انجام شد. ایران این حملات را دفاع مشروع در برابر آنچه "تجاوز نظامی" آمریکا به برنامه هسته‌ای «صلح‌آمیز» خود خواند، توصیف کرد. این حمله بار دیگر بر پیچیدگی و بی‌ثباتی اوضاع منطقه خاورمیانه افزود و خطر گسترش درگیری‌ها را نمایان ساخت.

جزئیات حملات نشان می‌دهد که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اعلام کرد که شش موشک به پایگاه العدید اصابت کرده است. تصاویر ماهواره‌ای بعدی از سوی شرکت «پلنت لبز» آسیب قابل توجهی به یک گنبد رادوم سفید در این پایگاه را تأیید کردند. 

این گنبد ژئودزیک حاوی تجهیزات حیاتی آمریکایی برای ارتباطات امن بود. مقامات نظامی ایران این عملیات را «مخرب و قدرتمند» توصیف کردند و مدعی شدند که سامانه‌های دفاعی پیشرفته آمریکا در منطقه، از جمله ایجیس، تاد و پاتریوت، نتوانستند موشک‌ها را رهگیری کنند. این ادعا، صرف نظر از صحت و سقم آن، پیامی روشن در خصوص توان موشکی ایران و آسیب‌پذیری پایگاه‌های منطقه‌ای آمریکا بود.

موقعیت استراتژیک العدید به عنوان بزرگترین پایگاه نظامی آمریکا در خاورمیانه، اهمیت این حمله را دوچندان می‌کند. این پایگاه، که میزبان هزاران نیروی آمریکایی و بخشی مهم از شبکه فرماندهی و کنترل ایالات متحده در منطقه است، 

تنها حدود ۳۰ کیلومتر با پایتخت قطر، دوحه، فاصله دارد. هدف قرار دادن چنین نقطه‌ی حساسی، نه تنها حامل پیامی برای واشنگتن بود، بلکه حاکمیت و امنیت ملی قطر را نیز تحت‌الشعاع قرار داد. با وجود اعلام ایران مبنی بر اینکه این حمله «هیچ ارتباطی با همسایه دوست ما، قطر، ندارد»، نقض حریم هوایی و ریسک ناشی از اصابت موشک‌های بالستیک در نزدیکی دوحه برای مقامات قطری کاملاً غیرقابل‌پذیرش تلقی شد.

این حادثه باعث ایجاد بحث‌هایی جدی در خصوص پیمان‌های دفاعی و پیامدهای میزبانی از نیروهای خارجی برای کشورهای منطقه شد. برخی تحلیلگران معتقدند که حمله به العدید، ارزش چتر امنیتی آمریکا را برای قطر زیر سوال برده و نشان داد که این پایگاه نه تنها تضمین‌کننده امنیت نیست، بلکه می‌تواند خود به هدف حملات منطقه‌ای تبدیل شود. 

در پی این وقایع، گمانه‌زنی‌هایی مبنی بر هماهنگی حمله با اطلاع قبلی قطر مطرح شد، هرچند شواهدی مبنی بر شکایت رسمی قطر به شورای امنیت سازمان ملل از ایران، این ادعاها را تضعیف می‌کند و پیچیدگی موضع دیپلماتیک دوحه را برجسته می‌سازد.

در مجموع، حملات به پایگاه هوایی العدید را می‌توان به عنوان یک گام جسورانه در استراتژی بازدارندگی ایران در برابر فشارهای آمریکا و اسرائیل تلقی کرد. این اقدام نظامی، نشانگر اراده ایران برای پاسخگویی مستقیم به حملات علیه منافع خود بود و پتانسیل ایران را برای فراتر بردن درگیری‌ها از مرزهای خود و هدف قرار دادن منافع آمریکا در عمق منطقه به نمایش گذاشت. 

پیامدهای بلندمدت این حمله، شامل بازنگری در روابط امنیتی آمریکا با متحدان منطقه‌ای و تغییر در معادلات قدرت در خلیج فارس، همچنان محل بحث و بررسی تحلیلگران سیاسی و نظامی است.