سونامی جدید اعتیاد در ایران: «ساقیها» جای «تریاکفروشها» را گرفتند
+21
رأی دهید
-6
محمدرضا شالبافان، سرپرست دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت گفت: «مصرف الکل به جای تریاک در حال افزایش است و مطالعات نشاندهنده افزایش مصرف الکل بوده است.» او ادامه داد: «بر اساس تحقیقات معمولا مردان بیشتر در معرض اعتیاد قرار دارند.»او افزود: «در تحقیقات جدید انجام شده، شاهد افزایش میزان اختلالات روانی در ایران نسبت به ۱۱ سال پیش هستیم.»
پدیده مصرف الکل در ایران، با توجه به ممنوعیتهای قانونی و شرعی، با چالشهای منحصر به فردی روبهرو است که مهمترین آنها رواج گسترده مشروبات الکلی تقلبی و دستساز است. این بازار سیاه و غیرقانونی، پیامدهای فاجعهبار فردی و اجتماعی، بهویژه برای سلامتی مصرفکنندگان، به دنبال دارد.
عوارض جسمانی مهلک مشروبات تقلبی (متانول)
خطرناکترین عارضه مصرف الکل در ایران، مربوط به وجود متانول (الکل صنعتی) در مشروبات تقلبی است. متانول یک سم بسیار قوی است که برخلاف اتانول (الکل خوراکی)، به سادگی به مواد سمیتر در کبد تبدیل میشود.
مصرف حتی مقادیر اندک متانول (حدود ۵ تا ۱۵ میلیلیتر) میتواند منجر به مسمومیت شدید، نابینایی دائمی و در نهایت مرگ شود. علائم مسمومیت معمولاً با تأخیر (حدود ۶ تا ۸ ساعت پس از مصرف) خود را نشان میدهند، که این تأخیر زمانی حیاتی برای درمان را از بین میبرد.
فشار بر سیستم بهداشتی و درمانی
موجهای پیدرپی مسمومیتهای الکلی با متانول، فشار سنگینی بر بیمارستانها و مراکز درمانی کشور وارد میکند. هر بار بروز مسمومیتهای جمعی، صدها نفر را راهی اورژانسها میکند و کادر درمان باید با فوریتهای مسمومیتهای حاد که نیازمند اقدامات درمانی تخصصی و گرانقیمت هستند، دست و پنجه نرم کنند. این وضعیت، علاوه بر هزینههای هنگفت درمانی، منابع درمانی را از سایر بیماران و نیازهای حیاتی جامعه منحرف میسازد.
پیامدهای روانی و جسمانی مصرف الکل خوراکی
حتی اگر مشروب مصرفی تقلبی نباشد، مصرف طولانیمدت اتانول (الکل معمولی) عوارض مخرب جسمانی و روانی بسیاری دارد. از نظر جسمی، میتواند منجر به سیروز و سرطان کبد، بیماریهای قلبی-عروقی، زخمهای معده و پانکراتیت شود.
از منظر روانی، الکل با افزایش خطر ابتلا به افسردگی، اضطراب و اختلالات شناختی از جمله زوال حافظه و زوال عقل در ارتباط است و میتواند منجر به وابستگی و اعتیاد شود.
کاهش سن مصرف و آسیبپذیری جوانان
برخی گزارشها در ایران نشاندهنده کاهش سن مصرف الکل هستند، بهطوری که نوجوانان و جوانان بیشتری به سمت استفاده از مشروبات الکلی، اغلب از نوع دستساز و پرخطر، گرایش پیدا کردهاند. این گروه سنی به دلیل ناآگاهی از خطرات متانول و جستجوی هیجان، بیشتر در معرض آسیبهای جبرانناپذیر ناشی از مشروبات تقلبی قرار دارند که آینده فردی و سلامت اجتماعی جامعه را به خطر میاندازد.
آسیبهای خانوادگی و اجتماعی ناشی از سوءمصرف
سوءمصرف الکل به یک معضل اجتماعی چندوجهی تبدیل شده است که بنیان خانواده را هدف قرار میدهد. خشونتهای خانگی، افزایش آمار طلاق، بزهکاری، کودکآزاری و نزاعهای خیابانی از جمله پیامدهای مستقیم مصرف الکل هستند. افراد مست، مهارتهای خودمهارگری و قضاوت را از دست میدهند که این امر به طور مستقیم به افزایش جرم و ناامنی در سطح جامعه منجر میشود.
تصادفات رانندگی و تلفات جادهای
یکی از عواقب مرگبار و غیرقابل انکار سوءمصرف الکل، بهویژه در شبکههای جادهای، تصادفات ناشی از رانندگی در حالت مستی است. کاهش هوشیاری، کند شدن زمان واکنش و اعتماد به نفس کاذب در رانندگان، سالانه جان هزاران نفر را در ایران میگیرد و علاوه بر تلفات جانی، صدمات جبرانناپذیر و هزینههای اقتصادی زیادی را بر کشور تحمیل میکند.
چرخه معیوب ممنوعیت و بازار سیاه
ممنوعیت کامل تولید، توزیع و مصرف الکل در ایران، به جای کاهش مصرف، ناخواسته موجب ایجاد یک بازار زیرزمینی و غیرقابل نظارت شده است.
نبود کنترل کیفی و قانونی، مشوق اصلی برای تولیدکنندگان سودجو است تا برای کاهش هزینه و افزایش میزان مستی، از الکلهای سمی نظیر متانول استفاده کنند. این چرخه معیوب، آسیبهای جسمی و روانی جامعه را به شدت تشدید میکند.
فقدان آموزش و آگاهیرسانی موثر
یکی از مشکلات اساسی در جامعه ایران، فقدان آموزش کافی و فرهنگسازی در مورد عوارض سوءمصرف الکل و خطرات مهلک مشروبات تقلبی است. انکار اجتماعی و قانونی پدیده مصرف، سبب شده تا اطلاعرسانی صحیح و برنامههای پیشگیرانه جامع، کارآمد نباشند.
آگاهیرسانی شفاف در مورد علائم مسمومیت با متانول و لزوم مراجعه فوری به مراکز درمانی، میتواند جان بسیاری از مصرفکنندگان را نجات دهد.