گزارش کامل هاآرتص از کمپین اسراییل برای حمایت از شاهزاده رضا پهلوی

ایران وایر: گور مگیدو، اُمِر بن جاکوب

جمعه ۱۱مهر۱۴۰۴، روزنامه «هاآرتص» اسراییل در گزارشی تحقیقی خبر داد که نهادی خصوصی با حمایت مالی دولت اسراییل در این کشور با کمک هوش مصنوعی و حساب‌های کاربری ساختگی، برای شاهزاده «رضا پهلوی» تبلیغ می‌کرده است. این روزنامه همچنین به نقل از «سیتیزن‌لب» که یک مرکز پژوهشی مستقل در دانشگاه تورنتو کانادا است، افشا کرد که در جریان حمله اسراییل به زندان اوین، یک شبکه آنلاین ویدیوهای جعلی منتشر می‌کرده که باتوجه به زمان‌بندی انتشار ویدیوها و حمله به زندان، این شبکه آنلاین توسط اسراییل و یا عوامل آن هدایت می‌شده است. 

 ترجمه کامل گزارش روزنامه هاآرتص را می‌توانید در زیر بخوانید.

***

سیتیزن‌لب اعلام کرد که یک شبکه آنلاین در جریان حملات هوایی اسراییل به زندان اوین تهران، ویدیوهای «دیپ‌فیک» منتشر کرده است. تحقیقات نشریات «TheMarker» و هاآرتص نیز نشان می‌دهد که کارزارهای آنلاین فارسی‌زبان، به‌طور غیرمستقیم با حمایت مالی اسراییل اداره می‌شوند.
مقدمه و سفر رضا پهلوی به اسراییل
در اوایل سال ۲۰۲۳، رضا پهلوی، پسر آخرین شاه ایران که در انقلاب ۱۳۵۷ سرنگون شد و حکومتش با جمهوری اسلامی جایگزین شد، برای اولین‌بار به‌طور رسمی به اسراییل سفر کرد. میزبان او «گیلا گملیئل»، وزیر اطلاعات وقت اسراییل (و وزیر علوم کنونی) بود که در مراسم رسمی از او با عنوان «ولیعهد ایران» یاد کرد. رسانه‌های اسراییلی از جمله هاآرتص، این سفر را به‌شکلی گسترده پوشش دادند. تقریبا همه گزارش‌ها یک پیام مشترک داشتند؛ خصومت میان دو کشور مربوط به حکومت‌هاست، نه مردم، و دشمنی‌ای بین مردم ایران و اسراییل وجود ندارد.

با‌این‌حال، مشخص نیست مردم ایران واقعا خواهان بازگشت پهلوی باشند. رضا پهلوی فرزند پادشاهی است که حکومتش با حمایت آمریکا و اسراییل ادامه یافت، اما در عین حال با فساد گسترده، سرکوب سیاسی و شکنجه مخالفان شناخته می‌شد. او برخلاف پدرش، پیام‌هایی از صلح، دموکراسی و حقوق بشر را تبلیغ می‌کند. در یک نشست خبری در کنار گملیئل، وقتی از او پرسیده شد «مردم ایران چگونه می‌توانند از شر حکومت آخوندها خلاص شوند»، پاسخی داد که سال‌هاست تکرار می‌کند: «از لهستان لخ والسا تا آفریقای جنوبی نلسون ماندلا…، بسیاری از جنبش‌های موفق از مقاومت مدنی بدون خشونت برای تغییر استفاده کرده‌اند؛ بدون دخالت خارجی.»

او سپس مکثی کرد و افزود: «اما نکته کلیدی این است که هیچ‌کدام از این جنبش‌ها بدون نوعی حمایت بین‌المللی موفق نمی‌شدند.» این جمله در واقع توجیهی برای سفرش به اسراییل بود.

وقتی از او درباره واکنش‌ها به سفرش به کشوری که دشمن اصلی ایران تلقی می‌شود پرسیدند، گفت که بازخوردها بیشتر مثبت بوده‌اند و خبرنگاران را به سر زدن به حساب‌هایش در شبکه‌های اجتماعی دعوت کرد: «به حرف من اعتماد نکنید. خودتان در توییتر، اینستاگرام یا هر پلتفرمی جست‌وجو کنید. جواب پیش چشم شماست.»
تاثیرگذاری شبکه‌های جعلی
پاسخ رضا پهلوی درباره‌ بازخورد مثبت سفرش به اسراییل وقتی جالب‌تر می‌شود که بدانیم هم‌زمان با این سخنان، یک کارزار گسترده‌ تاثیرگذاری دیجیتال به زبان فارسی در جریان بوده است. تحقیقات هاآرتص و روزنامه‌ اقتصادی TheMarker نشان می‌دهد این کارزار از داخل اسراییل هدایت می‌شود و توسط یک نهاد خصوصی که از دولت حمایت مالی دریافت می‌کند تامین بودجه شده است. هدف آن، تقویت چهره‌ عمومی پهلوی و ترویج ایده‌ بازگرداندن سلطنت در ایران بود.

این کارزار به‌شدت بر «آواتارها» یا حساب‌های کاربری جعلی در شبکه‌های اجتماعی متکی بود که خود را به‌عنوان شهروندان عادی ایرانی معرفی می‌کردند. پژوهشگران در داخل و خارج از اسراییل، نخستین بار این حساب‌ها را شناسایی کردند.

به گفته‌ منابعی که با TheMarker و هاآرتص صحبت کرده‌اند، پس از آغاز جنگ غزه و سفر پهلوی، این عملیات بخشی از یک پروژه‌ گسترده‌تر شد که هدف آن تاثیرگذاری بر گفتمان فضای مجازی درباره‌ ایران بود و حتی شامل کمپین‌هایی به زبان‌های انگلیسی و آلمانی نیز می‌شد.

پنج منبع آگاه تایید کرده‌اند که برای اجرای این عملیات، افراد فارسی‌زبان استخدام شدند و سه منبع گفته‌اند شخصا شاهد انتشار پیام‌های طرفدار پهلوی توسط این شبکه بوده‌اند. این کمپین شامل حساب‌های جعلی در پلتفرم‌هایی مانند «ایکس»، (توییتر سابق) و «اینستاگرام» بود و از ابزارهای هوش مصنوعی برای تولید محتوا، ساخت روایت‌های کلیدی و انتشار پیام‌ها استفاده می‌کرد. حتی تلاش‌هایی برای تقویت پست‌های گیلا گملیئل – متحد اسراییلی پهلوی و وزیر عضو حزب لیکود – نیز انجام شد.

چند تن از عوامل این پروژه گفته‌اند با این مساله راحت نبودند که کمپینی که با پول مالیات‌دهندگان اسراییلی و برای اهداف ژئوپلیتیکی طراحی شده بود، برای تبلیغ شخصی یک وزیر استفاده شود. بخش‌هایی از این شبکه و حساب‌های وابسته، پیش‌تر توسط هاآرتص افشا شده بود و محققان مستقل مانند «نیتسان یاسور» و «گیل فلدمن» نیز، نشانه‌هایی از ارتباط آن با حساب‌های طرفدار پهلوی یافته بودند.

امنابع اما تاکید کردند که این کمپین در ظاهر خارجی به‌نظر می‌رسد، اما ریشه‌ آن در داخل اسراییل است. بررسی‌های هاآرتص و TheMarker نشان داد که این پروژه شامل خرید خدمات از شرکت‌های خصوصی بود که می‌توانستند خدمات مشابهی را به مشتریان غیردولتی هم ارائه دهند.

در همین زمینه، پژوهشگران سیتیزن‌لب در دانشگاه تورنتو که تهدیدات دیجیتال مانند جاسوس‌افزار و اطلاعات نادرست را بررسی می‌کنند، شبکه‌ دوم دیگری را نیز شناسایی کردند. این شبکه‌ فارسی‌زبان طرفدار اسراییل که هم‌زمان با تحقیق هاآرتص افشا شد، شامل ده‌ها حساب جعلی بود که محتوای تولیدشده با هوش مصنوعی منتشر می‌کردند. پژوهشگران معتقدند این کمپین یا مستقیما توسط دولت اسراییل اداره می‌شود، یا پیمانکارانی آن را هدایت می‌کنند. شواهد نشان می‌داد که محتوا با عملیات نظامی اسراییل هم‌زمان بوده و حتی پیش از حمله به زندان اوین، محتوایی آماده شده بود.
 رابطه با اسراییل و واکنش‌ها در ایران
رضا پهلوی پس از پایان دبیرستان برای آموزش خلبانی به آمریکا رفت، اما خانواده‌ او در اوایل ۱۳۵۷ در پی قیام مردمی ضد شاه، مجبور به فرار از ایران شدند. پس از مرگ پدرش در قاهره، طرفداران سلطنت او را به‌عنوان جانشین تاج‌وتخت معرفی کردند. او ۴۵ سال است که از خارج ایران علیه جمهوری اسلامی سخن می‌گوید و اسراییل هم در مقطعی با او ارتباط برقرار کرده است.

«راز زیمت»، پژوهشگر موسسه مطالعات امنیت ملی در تل‌آویو، هشدار می‌دهد که اگرچه اکثر ایرانی‌ها خواهان تغییرند، اما بیشتر آن‌ها رویای «زندگی عادی» دارند، نه بازگشت سلطنت. او معتقد است پهلوی گزینه‌ اصلی مردم نیست، چون از دهه‌ ۱۹۷۰ تاکنون حتی یک‌ بار هم به ایران بازنگشته است. زیمت همچنین معتقد است که حمایت آشکار اسراییل از پهلوی اشتباه است و این کار فقط روایت آیت‌الله «علی خامنه‌ای» را تقویت می‌کند که می‌گوید اسراییل و آمریکا می‌خواهند ایران را دوباره به یک «کشور وابسته و سلطنتی» تبدیل کنند.

در همین حال، کمپین‌های شبکه‌های اجتماعی که بازگرداندن سلطنت را تبلیغ می‌کنند، رو به افزایش‌اند. پژوهشگران صدها حساب جعلی در ایکس را شناسایی کرده‌اند که پیام‌های پهلوی را بازنشر می‌کنند و از هشتگ‌هایی مانند «#رضا_پهلوی_شاه» استفاده می‌کنند. یکی از ویدیوهای هوش مصنوعی با عنوان «سال آینده در تهران آزاد» که در این فضا منتشر شد، «بنیامین نتانیاهو»، همسرش، گملیئل و پهلوی را در خیابان‌های تهران نشان می‌داد و میلیون‌ها بازدید جذب کرد.

بسیاری از این حساب‌ها در سال ۲۰۲۲ هم‌زمان با اعتراضات «حجاب» و بیش از ۱۰۰ حساب دیگر، هم‌زمان با جنگ ۱۲روزه با ایران در ژوئن۲۰۲۵ ایجاد شده‌اند.
 عملیات «شکستن زندان» و هماهنگی با حملات
پژوهشگران سیتیزن‌لب همچنین شبکه‌ای از بیش از ۵۰ حساب جعلی را شناسایی کردند که در سال ۲۰۲۳ ایجاد شده بودند و به‌طور هماهنگ فعالیت می‌کردند. این حساب‌ها به صفحه‌ای به نام «تل‌آویو – تهران» متصل بودند که ویدیوهای تولیدشده با هوش مصنوعی را منتشر می‌کرد. یکی از ویدیوها، آیت‌الله خامنه‌ای را در قالب هیتلر نشان می‌داد که از دست فرماندهانش عصبانی است.

مهم‌ترین بخش این عملیات، کمپینی بود که هم‌زمان با حمله اسراییل به زندان اوین در ۲۳ژوئن آغاز شد. حساب‌های جعلی پیش از آنکه رسانه‌های ایران از حمله خبر دهند، خبر «انفجار در اطراف زندان» را منتشر کردند تا وانمود کنند این حساب‌ها متعلق به مردم عادی هستند. کمی بعد، ویدیویی جعلی از انفجار در زندان منتشر شد که بعدها مشخص شد واقعی نبوده، اما تا آن زمان در رسانه‌های جهانی پخش شده بود.

سیتیزن‌لب باتوجه به زمان‌بندی دقیق انتشار محتوا نتیجه گرفت که این کمپین توسط اسراییل یا عوامل آن هدایت شده است. به گفته‌ پژوهشگران، هیچ گروه ثالثی بدون اطلاع قبلی از برنامه‌های ارتش اسراییل نمی‌توانست چنین محتوایی را در این بازه‌ زمانی کوتاه آماده و منتشر کند.
تحریک اعتراضات، تاکتیک‌های اطلاعاتی و نتیجه‌گیری
پس از حمله به زندان، حساب‌های جعلی مردم را به رفتن به محل برای «آزاد کردن بستگان» تشویق کردند. آن‌ها همچنین پیام‌هایی درباره‌ یورش به بانک‌ها و خروج پول منتشر کردند. در عین حال، از اعتراض‌های واقعی مردم مانند فریاد «مرگ بر خامنه‌ای» در ساعت ۸ شب نیز سواستفاده کردند تا پیام‌های خود را تقویت کنند.

برخی ویدیوها احتمالا توسط انسان ویرایش شده بودند و بیش از ۶۰ هزار بازدید داشتند. این شبکه، همچنین اخبار جعلی مانند «فرار مقامات ارشد ایرانی» و ویدیوهای دیپ‌فیک از خوانندگان معترض منتشر کرد. تحلیل‌ها نشان می‌دهد این شبکه با کانال‌های تلگرامی مرتبط بوده که مردم را به اعتراض درباره موضوعاتی مانند بحران آب، فساد و مدیریت ضعیف زیرساخت‌ها ترغیب می‌کردند.

در واقع، این روش‌ها مشابه همان تاکتیک‌هایی است که ایران نیز در جنگ اطلاعاتی علیه اسراییل استفاده می‌کند. در برخی موارد، حتی جوانان اسراییلی از طریق شبکه‌های اجتماعی توسط ایران جذب شده و مامور تهیه عکس از اهداف موشکی شده‌اند.

در پایان، پژوهشگران هشدار می‌دهند که هرچند استفاده از چنین ابزارهایی در حکومت‌های استبدادی رایج است، اما به‌کارگیری آن‌ها توسط دموکراسی‌ها می‌تواند اعتماد عمومی را از بین ببرد و مرز میان حقیقت و دروغ را مبهم کند. باوجود این، برخی از حساب‌های جعلی همچنان پیام‌های سلطنت‌طلبانه منتشر می‌کنند و بازگشت پهلوی را تبلیغ می‌کنند؛ بخشی از جنگ اطلاعاتی گسترده‌تری که میان ایران و اسراییل در جریان است.