وزیر خارجه فنلاند اقدام صداوسیما در تار کردن پاهایش را بازتابی از وضعیت زنان ایران خواند

ایران اینترنشنال: الینا والتونن، وزیر خارجه فنلاند، اقدام صداوسیمای جمهوری اسلامی در تار کردن پاهایش هنگام پخش دیدار با عباس عراقچی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل را «غم‌انگیز» خواند و گفت این موضوع بازتابی از وضعیت زنان در ایران است.

والتونن در گفت‌وگو با روزنامه هلسینکین‌سانومات افزود: «همکار سوئدی‌ام ویدیو را برایم فرستاد. واکنش اولم خنده بود اما بلافاصله گفتم غم‌انگیز هم هست.»

او تاکید کرد پوشش خود را بر اساس مخاطب تغییر نمی‌دهد و از حضور در رویدادهایی که مستلزم پوشاندن صورت یا مو است خودداری می‌کند.

وزیر خارجه فنلاند گفت در همه دیدارها با مقام‌های جمهوری اسلامی از جمله این هفته، مسئله حقوق زنان را مطرح کرده است.
واکنش حزب ائتلاف ملی فنلاند
حزب ائتلاف ملی فنلاند که والتونن نماینده آن است نیز این اقدام را «نمونه غم‌انگیز پایمال شدن حقوق زنان» توصیف کرد.

این حزب در اینستاگرام نوشت: «این اقدام یادآور این است که زنان در جهان همچنان کنترل و از دیده شدن حذف می‌شوند. هر زن حق مطلق دارد که دیده شود، شنیده شود و آزادانه زندگی کند.»

صداوسیمای جمهوری اسلامی هنگام پخش دیدار عراقچی با مقام‌های زن اروپایی، پاهای وزیر خارجه بریتانیا و وزیر خارجه سوئد را هم تار کرد.

این اقدام صداوسیمای جمهوری اسلامی در رسانه‌های داخل ایران نیز بازتاب داشت و برخی رسانه‌ها آن را «سانسور ناشیانه» صداوسیما توصیف کردند.
پیشینه طولانی سانسور زنان در صداوسیما
این اولین بار نیست که صداوسیما به سانسور زنان اقدام می‌کند و این رسانه حکومتی در سال‌های گذشته همواره تلاش کرده بدن زنان را در برنامه‌های مختلف از جمله فیلم‌های سینمایی، مستند و مسابقات ورزشی سانسور کند.

مرداد ۱۴۰۳، شبکه سوم سیمای جمهوری اسلامی از رقابت فرزانه فصیحی، دونده زن ایرانی، در المپیک پاریس، مهم‌ترین رویداد ورزشی جهان،تنها تصویری از لحظه درج نتیجه نهایی مسابقه را نمایش داد و خود رقابت را سانسور کرد.

کاربری در ایکس در واکنش به این اتفاق، با درج تصویری از لحظه پخش شده در شبکه سوم سیمای جمهوری اسلامی، نوشت: «از مسابقه قایقرانی فاطمه مجلل هم فقط یه سری صحنه آهسته از نمای دور نشون دادن! با این همه بها دادن، انتظار موفقیت هم دارن از زنان ورزشکار!»

سیمای جمهوری اسلامی در هنگام پخش مسابقه فاطمه مجلل، ملی‌پوش قایقرانی ایران، به‌جای پخش تصاویر شرکت‌کنندگان، به پخش صحنه‌های آرشیوی اقدام کرد.

عزت‌الله ضرغامی، رییس سابق سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی، سال ۱۳۹۶ در جریان یک مصاحبه با پایگاه خبری انتخاب، از سانسور لباس بازیگران زن فیلم‌های خارجی در دوره مدیریتش دفاع کرد و پوشاندن آن‌ها با آباژور و افزودن لباس‌ به بدن ایشان را یک «‌کار فناورانه بسیار خوب» خواند.

--------------------

 

اخبار مرتبط:
تیغ سانسور بر گردن و آستین: رسانه ملی چگونه تصویر زن ایرانی را وصله‌پینه می‌کند؟

۱. پدیده سانسور لباس؛ مرزهای پوشش و ممیزی
سانسور پوشش بازیگران زن در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، پدیده‌ای دیرینه و چالش‌برانگیز است که فراتر از یک اصلاح ساده فنی، بازتابی از جدال عمیق ایدئولوژیک بر سر حضور و تصویر زن در فضای عمومی و رسانه‌ای است. 

تلویزیون ایران، به عنوان یک رسانه‌ی رسمی و پرنفوذ، با اعمال دقیق‌ترین و سخت‌گیرانه‌ترین موازین در مورد نوع و اندازه پوشش، حتی رنگ و طرح لباس، در پی آن است که تصویری «مطابق با ارزش‌ها» از زن ارائه دهد. این ممیزی‌ها اغلب به شکلی اغراق‌آمیز انجام می‌شود؛ از محو کردن بخش‌هایی از گردن و دست‌ها گرفته تا تغییر کامل لباس با استفاده از فناوری‌های دیجیتال. این روند، بینندگان را با تصاویری مواجه می‌کند که به وضوح غیرواقعی و وصله‌پینه شده به نظر می‌رسند و اصالت هنری و بصری آثار را مخدوش می‌سازند.

۲. تأثیر بر صنعت فیلم و سریال و تضعیف وجهه هنری
این سیاست‌های سخت‌گیرانه، تأثیر مستقیمی بر صنعت فیلم و سریال‌سازی داخلی و بین‌المللی می‌گذارد. بسیاری از تولیدات سینمایی داخلی که در فضایی کمی بازتر ساخته شده‌اند، هنگام ورود به قاب تلویزیون دچار دگردیسی‌های عجیب و غریب می‌شوند. این امر نه تنها زحمات طراحان لباس و کارگردان را نادیده می‌گیرد، بلکه گاهی اوقات حتی به تغییر غیرمنطقی در سیر داستان می‌انجامد. 

از طرفی دیگر، هنگام پخش فیلم‌های خارجی، میزان بالای سانسور و تغییر لباس یا حتی پوشاندن یقه بازیگران خارجی که در کشورهای خود با پوششی عادی ظاهر شده‌اند، باعث تمسخر و تضعیف وجهه حرفه‌ای صدا و سیما می‌شود. این اقدامات، رسانه ملی را از استاندارد‌های جهانی فاصله داده و مخاطب را به سمت کانال‌های ماهواره‌ای و پلتفرم‌های بدون فیلتر سوق می‌دهد.

۳. دوگانگی و تناقض در تعریف از «زن مسلمان»
یکی از انتقادات اصلی به سانسور لباس، ایجاد یک دوگانگی و تناقض جدی در نمایش زن در اجتماع و رسانه است. در حالی که صدا و سیما تلاش می‌کند زنان را با لباسی کاملاً پوشیده، محجوب و دور از جلوه‌گری نشان دهد، در بطن جامعه، نحوه پوشش زنان ایرانی، به‌ویژه در پایتخت و شهرهای بزرگ، تفاوت فاحشی با این تصویر دارد. 

این گسست و فاصله عمیق بین «واقعیت جامعه» و «تصویر مطلوب رسانه»، باعث می‌شود که بخش عظیمی از مخاطبان، این تصویر را باور نکنند و آن را نمایشی غیرواقعی و تحمیلی تلقی نمایند. این تناقض در نهایت به کاهش تأثیرگذاری فرهنگی و آموزشی رسانه ملی می‌انجامد، زیرا مخاطب حس می‌کند در حال تماشای یک دنیای خیالی و ساختگی است که با زندگی روزمره‌اش هیچ ارتباطی ندارد.

۴. بار روانی و حرفه‌ای بر دوش بازیگران زن
بازیگران زن در این میان، در یک شرایط دشوار حرفه‌ای و روانی قرار می‌گیرند. آن‌ها باید در محیط‌های کاری مختلف (سینما، تلویزیون، تئاتر) خود را با موازین متفاوتی تطبیق دهند. هنگام بازی در سریال‌های تلویزیونی، بازیگر زن باید از ابتدا خود را با محدودیت‌های شدید ممیزی تنظیم کند؛ محدودیت‌هایی که گاهی خلاقیت و حق انتخاب هنری را از او سلب می‌کند. 

علاوه بر این، پس از اتمام تولید، دیدن تصویر خود با دستکاری‌های دیجیتالی عجیب و غریب، که اغلب با هدف از بین بردن ظرافت‌های لباس و بدن او صورت گرفته، می‌تواند تجربه‌ای ناخوشایند باشد و حتی به زیر سوال رفتن زیبایی و جذابیت بصری نقش توسط مخاطب منجر شود.

۵. هزینه‌های پنهان و آشکار سانسور دیجیتال
اجرای این حجم از ممیزی‌های لباس، به‌خصوص در دهه‌های اخیر که فناوری‌های گرافیکی پیشرفت کرده‌اند، هزینه‌های پنهان و آشکار زیادی را بر صدا و سیما تحمیل می‌کند. تیم‌های متعددی باید صرفاً برای انجام عملیات «روتوش لباس» و «مات کردن یقه و دست‌ها» استخدام شوند. این فرآیند زمان‌بر و گران‌قیمت است و انرژی و بودجه‌ای را که می‌توانست صرف ارتقای کیفیت محتوا و فیلمنامه شود، هدر می‌دهد. 

این در حالی است که نتیجه نهایی این تلاش پرهزینه، اغلب یک تصویر ناشیانه، غیرطبیعی و از نظر فنی ضعیف است که نه‌تنها هدف ایدئولوژیک خود را محقق نمی‌سازد، بلکه به سوژه‌ای برای انتقاد و طنز در فضای مجازی تبدیل می‌شود.

۶. راهکار برون‌رفت: اعتماد، انعطاف و جذب مخاطب
راهکار برون‌رفت از این چرخه سانسورهای غیرمنطقی، در گرو بازنگری عمیق در سیاست‌های کلان رسانه‌ای و ایجاد اعتماد متقابل بین رسانه، هنرمندان و جامعه است. صدا و سیما می‌تواند به جای تمرکز وسواس‌گونه بر چند سانتیمتر پوشش، انرژی خود را بر ارتقای محتوای فاخر، فیلمنامه‌های قوی و قصه‌هایی متمرکز کند که دغدغه‌های واقعی مردم را بازتاب می‌دهند. 

انعطاف منطقی در پوشش، به‌ویژه در نمایش زندگی‌های عادی و نمایش لباس‌های متعارف و نجیب، می‌تواند به جذب دوباره مخاطب و کاهش فاصله بین رسانه و واقعیت‌های جامعه کمک شایانی کند. در نهایت، با درک این موضوع که «پوشش» تنها یک لایه ظاهری است و اهمیت «محتوا» و «ارزش‌های اخلاقی» درونی بسیار فراتر می‌رود، می‌توان به سمت تصویری صادقانه‌تر و مؤثرتر از زن ایرانی در رسانه حرکت کرد.