تراژدی ۱۵خانواده‌ افغان که در راه بازگشت از ایران در آتش سوختند

بازدید خانواده شش‌نفره نبی‌زاده، ساکن تهران، از دریاچه تفریحی چیتگر در سال ۱۴۰۳بی بی سی:عالیه رجایی و یاسین رسولی
پدر، مادر، چهار کودک، پدر بزرگ و مادر بزرگ و دو دخترشان یک خانواده بزرگ ده نفری بودند که اتوبوس آن‌ها در مسیر هرات -کابل در تصادف با یک کامیون آتش گرفت و جان باختند.

آنها یکی از ۱۵ خانواده‌‌‌ مسافران افغان این اتوبوس بودند که از ایران برمی‌گشتند و در تصادف مرگبار شامگاه ۲۸ مرداد ۱۴۰۴ جان باختند.

با گذشت بیش از یک ماه از این رویداد، صحبت در مورد آن برای بازماندگان حادثه آسان نیست. بی‌بی‌سی با بازماندگان سه خانواده صحبت کرده است.

فرمهر رحیمی در گفتگو با بی‌بی‌سی گفت خانواده خواهرش «برای یک زندگی بهتر یا لااقل بخور و نمیر» به ایران رفته بودند؛ با آن که او موافق مهاجرت آن‌ها نبود.

غلامعلی سخا (نبی‌زاده) حدود یک سال پس از روی کار آمدن حکومت طالبان همراه با همسر و چهار کودکش ویزای ایران را گرفت و در اواسط سال ۱۴۰۱ به تهران رفته بود.

چهار کودک آنها، البدر ۱۲، مهوش ۱۰، حناره ۷ و عبدالرحمن ۵ ساله بودند. دو کودک دانش‌آموز به صورت غیررسمی «مستمع آزاد» در مدارس ابتدایی ایرانی درس می‌خواندند.

غلامعلی سخا که در افغانستان در ارتش خدمت کرده بود، در تهران در یک کارگاه آهنگری کار می‌کرد. پدرش غلام نبی نگهبان یک باغ بود.

خانواده نبی‌زاده «دو بار» ویزای اقامت خود را تمدید کردن، اما پس از سپری شدن مهلت اقامت قانونی، از سوی دفتر اتباع و مهاجران خارجی ایران به آن‌ها گفته شد که باید ایران را ترک کنند. به گفته آقای رحیمی آن‌ها «ناگزیر شدند» که به افغانستان برگردند.
غلام علی سخا (نبی‌زاده) در بازدید از موزه کاخ نیاوران در تهرانآقای رحیمی می‌گوید غلام نبی، پدر بزرگ خانواده همراه با مادر بزرگ و دو دخترشان نیز در آخرین دقایق پیش از حرکت، تلاش کردند تا از اتوبوس شماره پنج به اتوبوس شماره هفت جابجا شوند تا همه خانواده یک‌جا باشند. یک خانواده چهار نفری دیگر موافقت کرد که جای خود را به آن‌ها بدهند تا در کنارهم سفر کنند.

آن خانواده اگرچه نامشان در فهرست اولیه جان باختگان آمده بود، با اتوبوس دیگر سالم به مقصد رسیدند.

او می‌گوید وقتی برای تحویل گرفتن جنازه‌های سوخته آن‌ها به شفاخانه سردار داود خان در کابل رفت، قابل شناسایی نبودند.

«یکی از خواهرهای غلام نبی، باردار بود که پزشکان از طریق او این خانواده را شناسایی کردند.»

فرمهر رحیمی می‌گوید: «ما متاسفانه ده نفر را از دست دادیم.»

آنها در قریه شترجنگل ولسوالی دوشی ولایت بغلان به خاک سپرده شدند.
امسال «دو میلیون» افغان باید برگردند
در این تصادف مرگبار ۱۵ خانواده جان باختند که در میان آنها ۱۷ کودک بودند. حادثه در غروب سه‌شنبه ۲۸ مرداد ۱۴۰۴ (۱۹ آگست ۲۰۲۵) رخ داد.

وزارت کشور حکومت طالبان، تعداد کشته‌های حادثه اتوبوس مسافربری حامل مهاجران را «۷۹ نفر» اعلام کرد که شامل رانندگان اتوبوس، کامیون و دو سرنشین یک موتورسیکلت هم بودند.

به گفته عبدالمتین قانع، سخنگوی وزارت کشور طالبان سرنشینان این اتوبوس عمدتا «مهاجران افغان اخراج شده» از ایران بودند.
بقایای اتوبوس شماره هفت در روز بعد از تصادف در مسیر هرات-کابلایران مصصم است که اخراج اجباری افغان‌ها از ایران را ادامه دهد. وزیر کشور طالبان از ایران خواسته است این اخراج‌ها «با رعایت کرامت انسانی و حفظ حرمت همسایگان انجام شود.»

به گزارش تسنیم، اسکندر مومنی، وزیر کشور ایران در ۲۷ مرداد ۱۴۰۴ در این ارتباط گفت: «در گام نخست بازگشت حدود دو میلیون نفر از اتباع غیرمجاز که بدون مدارک قانونی وارد کشور شده‌اند در دستور کار است. در حال حاضر بیش از شش میلیون نفر از اتباع افغانستان در ایران حضور دارند.»
«همه زندگی‌ام از بین رفت»شفیقه و سه کودکش در شهر قم ایرانمحمدعلی میرزایی از شهرستان میرامور دایکندی چهار سال در شهر قم ایران کارگر ساختمانی بود تا این که سال گذشته همسرش شفیقه همراه با سه کودکشان به او پیوستند.

او می‌گوید: «همه زندگی‌ام از بین رفت.»

آقای میرزایی در گفتگو با بی‌بی‌سی گفت که همسر و سه کودکش در آن اتوبوس در آتش سوختند. خود او پیش‌تر در ۱۷ تیر توسط پلیس ایران دستگیر و رد مرز شد.

او گفت که پس از آن بارها تلاش کرد که به ایران برگردد اما ناکام ماند. بنابراین همسر و کودکانش نیز راهی افغانستان شدند. شفیقه، ۳۱ ساله بود، کودکانشان جواد ۱۲ ساله و دو دخترش هفت و سه ساله بودند که در این حادثه جان باختند.

محمدعلی میرزایی می‌گوید اجساد آن‌ها قابل شناسایی نبودند و تنها با کمک شماره صندلی‌های اتوبوس توانستند هویت آنها را مشخص کنند.

دُرمحمد محمدی، مرد ۵۱ ساله‌ از ولایت پروان، شهرستان سالنگ افغانستان، حدود چهار سال پیش برای کار به ایران مهاجرت کرده بود. او در این مدت به‌عنوان نگهبان یک ساختمان تجاری در تهران مشغول کار بود.

او و گل‌افروز، همسر ۴۸ ساله‌اش، و دخترشان مریم محمدی ۲۳ ساله، در این حادثه جان خود را از دست دادند.

محمد اسلم محمدی، برادر دُرمحمد محمدی در گفت‌وگو با بی‌بی‌سی گفت که به خاطر پایان مهلت اقامت آن‌ها، تصمیم به برگشت به کشورشان گرفتند و قرار بود هر دو خانواده دو برادر باهم برگردند.

اما خانواده محمد اسلم محمدی نتوانست با آن‌ها همراه شود و از این حادثه جان سالم به در بردند.
دُرمحمد، همسرش گل‌افروز و دخترشان مریمدُرمحمد محمدی در تهران نگهبان یک ساختمان تجاری بودجدول ۱۵ خانواده‌ای که در حادثه تصادف هرات کشته شدند.قربانیان از استان‌های کابل، کندز، کاپیسا، غزنی، دایکندی، بغلان و پروان بودند.

اجساد آنها به کابل انتقال یافتند.

شماری از نزدیکان قربانیان به خبرنگار بی‌بی‌سی در بیمارستان سردار محمد داود در کابل گفته‌اند که اجساد عزیزان آن‌ها به دلیل سوختگی شدید قابل شناسایی نبوده است.

تصادفات مرگبار در جاده‌های افغانستان بی‌پیشینه نیس، اما این حادثه یک تراژدی بود.

حکومت طالبان هنوز در مورد دلیل حادثه اظهار نظری نکرده است.

بی‌احتیاطی رانندگان از جمله سبقت‌های غیرمجاز، سرعت غیرمجاز، مصرف موادمخدر و استفاده از تلفن همراه هنگام رانندگی، از جمله عوامل اصلی این سوانح عنوان شده‌اند.

علاوه بر این، وضعیت نامناسب جاده‌ها، تخریب مسیرها بر اثر انفجارهای کنار جاده‌ای، نبود علائم کافی راهنمایی و عدم رعایت قوانین ترافیکی، نقش چشم‌گیری در افزایش شمار این حوادث دارند.