عربستان و پاکستان پیمان دفاعی امضا کردند؛ «حمله به یکی حمله به هر دو است»

دیگر منابع رسانه‌ای عربی‌زبان هم گزارش داده‌اند که قاهره حتی آمادگی دارد حدود ۲۰ هزار نظامی خود را در قالب این ساختار اعزام کند و یک ژنرال چهارستاره مصری فرماندهی آن را بر عهده گیرد، در حالی که عربستان سعودی شریک اصلی این طرح خواهد بود.

همچنین امضای قرارداد دفاعی میان عربستان سعودی و پاکستان تنها چند ماه پس از آن رخ می‌دهد که در ماه مه سال جاری زد و خورد در نقطه صفر مرزی هند و پاکستان چند روز به طول انجامید و از دو طرف دست‌کم ۷۰ کشته بر جای گذاشت.

به نوشته خبرگزاری فرانسه، ریاض در خاموش کردن آتشی که میان هند و پاکستان، هر دو قدرت اتمی، شعله می‌کشید و از سال ۱۹۹۹ سابقه نداشت نقشی کلیدی داشت.

---------------------

اخبار مرتبط:

از وابستگی مالی تا همکاری استراتژیک: نگاهی به پیچیدگی‌های رابطه دیرینه ریاض و اسلام‌آباد
عربستان سعودی به عنوان مهد اسلام و یک قدرت اقتصادی بزرگ و پاکستان به عنوان تنها قدرت هسته‌ای جهان اسلام و یک نیروی نظامی مهم، هر دو برای یکدیگر اهمیت ویژه‌ای داشته‌اند. 

این رابطه بر اساس یک معادله متقابل بوده است: عربستان به حمایت نظامی و امنیتی پاکستان نیاز دارد و پاکستان نیز به کمک‌های مالی و اقتصادی ریاض وابسته است. با این حال، در سال‌های اخیر، دینامیک این روابط دستخوش تغییر شده و شاهد چالش‌ها و فرصت‌های جدیدی بوده‌ایم.

یکی از جنبه‌های کلیدی روابط ریاض و اسلام‌آباد، همکاری‌های اقتصادی و مالی است. عربستان سعودی همواره یکی از حامیان اصلی پاکستان در زمان بحران‌های اقتصادی بوده و با ارائه وام‌های کلان، تأمین نفت با شرایط پرداخت اقساطی و سرمایه‌گذاری‌های بزرگ، به ثبات اقتصادی این کشور کمک کرده است. 

این حمایت‌ها به ویژه در دوره‌هایی که پاکستان با کسری بودجه و ذخایر ارزی پایین دست و پنجه نرم می‌کرده، حیاتی بوده است. علاوه بر این، میلیون‌ها کارگر پاکستانی در عربستان سعودی مشغول به کار هستند که ارز قابل توجهی را به کشور خود ارسال می‌کنند و این امر نقش مهمی در تقویت اقتصاد پاکستان ایفا می‌کند. این وابستگی مالی، اهرم فشاری برای عربستان بوده که گاهی اوقات باعث بروز تنش‌هایی در روابط دو کشور شده است.

در حوزه نظامی و امنیتی، روابط دو کشور بسیار محکم و دیرینه است. ارتش پاکستان به عنوان یکی از قوی‌ترین ارتش‌های منطقه، سال‌هاست که در زمینه آموزش نظامیان سعودی، ارائه مشاوره و حتی استقرار نیرو در خاک عربستان به این کشور کمک کرده است. این همکاری‌ها نه تنها شامل آموزش‌های تخصصی می‌شود، بلکه در رزمایش‌های مشترک و همکاری‌های اطلاعاتی نیز نمود یافته است. 

این بُعد از روابط نشان‌دهنده اعتماد متقابل و اهمیت استراتژیک پاکستان برای امنیت عربستان سعودی است، به ویژه با توجه به تهدیدات منطقه‌ای که ریاض با آن‌ها مواجه است. امضای توافق‌نامه‌های دفاعی مشترک در سال‌های اخیر، نشان از تمایل دو کشور به نهادینه کردن این همکاری‌ها دارد.

با وجود این پیوندهای قوی، روابط دو کشور در سال‌های اخیر با چالش‌هایی نیز روبرو شده است. یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها، اختلاف نظر در مورد مسائل منطقه‌ای، به ویژه موضع‌گیری در قبال مسئله کشمیر و روابط عربستان با هند است. در دوران حکومت عمران خان، زمانی که او از سازمان همکاری اسلامی (OIC) به دلیل عدم حمایت قاطع از موضع پاکستان در قبال کشمیر انتقاد کرد، این روابط دچار سردی شد. 

عربستان سعودی که روابط اقتصادی و سیاسی رو به رشدی با هند دارد، تمایل چندانی به موضع‌گیری تند علیه دهلی‌نو ندارد و همین مسئله، یکی از نقاط اصطکاک اصلی بین دو کشور بوده است.

تحولات ژئوپلیتیکی در منطقه و جهان نیز بر روابط ریاض و اسلام‌آباد تأثیر گذاشته است. با روی کار آمدن رهبری جدید در عربستان و تلاش این کشور برای متنوع‌سازی اقتصاد خود (چشم‌انداز ۲۰۳۰) و همچنین نزدیکی به قدرت‌های جهانی مانند چین، پاکستان نیز به دنبال ایجاد توازن در روابط خود است. 

وابستگی روزافزون پاکستان به چین از طریق پروژه‌های بزرگی مانند کریدور اقتصادی چین-پاکستان (CPEC)، نشان‌دهنده تغییر در اولویت‌های اقتصادی اسلام‌آباد است. با این حال، پاکستان همچنان در تلاش است تا همزمان روابط خود را با عربستان سعودی و دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس حفظ و تقویت کند تا بتواند از منابع مالی و سرمایه‌گذاری‌های آن‌ها بهره‌مند شود.

در مجموع، روابط عربستان سعودی و پاکستان در سال‌های اخیر مسیری پیچیده و چندوجهی را طی کرده است. در حالی که پیوندهای تاریخی، مذهبی و امنیتی همچنان ستون فقرات این رابطه را تشکیل می‌دهند، عواملی مانند تغییرات در اولویت‌های اقتصادی، تحولات ژئوپلیتیکی و تفاوت در موضع‌گیری‌های منطقه‌ای، چالش‌هایی را پیش روی دو کشور قرار داده است. 

با این حال، هر دو کشور به خوبی از اهمیت استراتژیک این رابطه آگاه هستند و تلاش می‌کنند با وجود نوسانات، همکاری‌های خود را در حوزه‌های مختلف به ویژه اقتصادی و نظامی ادامه دهند. آینده این روابط به توانایی دو کشور در مدیریت چالش‌ها و بهره‌برداری از فرصت‌های جدید بستگی خواهد داشت.