چرا خلیل الحیه، رهبر سیاسی و عضو ارشد حماس، برای اسرائیل یک هدف حیاتی است؟

بی بی سی: ارتش اسرائیل و سازمان امنیت شین‌بت با صدور بیانیه‌ای مسئولیت حمله هوایی به دوحه را پذیرفتند.

اسرائیل گفته است «هدف از این حمله رهبران حماس بوده» است.

طبق این بیانیه، رهبران هدف قرار گرفته «از برجسته‌ترین چهره‌های مسئول فعالیت‌های این جنبش در طول سال‌ها هستند و مسئولیت مستقیم کشتار ۷ اکتبر و هدایت عملیات نظامی علیه اسرائیل را بر عهده دارند.»

ارتش اسرائیل تأیید کرد «اقداماتی را برای کاهش خطر تلفات غیرنظامیان، از جمله استفاده از مهمات دقیق و اطلاعات تکمیلی برای شناسایی دقیق اهداف، انجام داده است.»

کانال ۱۴ اسرائیل هم به نقل از یک مقام اسرائیلی گزارش داد که ارتش، رهبری حماس در دوحه، از جمله خلیل الحیه، از رهبران حماس، را هدف قرار داده است.

حماس می‌گوید اسرائیل در حمله به دوحه که هدف از آن ترور رهبران هیئت مذاکره‌کننده این گروه در دوحه بود، شکست خورده است. این گروه گفته است پنج عضو این گروه از جمله فرزند خلیل الحیه کشته شده‌اند.

خلیل الحیه کیست؟
پس از کشته شدن یحیی سنوار، رئیس پیشین دفتر سیاسی حماس در اکتبر ۲۰۲۴، نام خلیل الحیه به عنوان یکی از گزینه‌های جانشینی او مطرح شد.

خلیل الحیه، عضو دفتر سیاسی حماس و رئیس دفتر روابط عربی و اسلامی جنبش، رهبری هیات مذاکره‌کننده درباره آخرین تحولات جنگ در نوار غزه را به عهده دارد.

خلیل الحیه پیش‌تر در فوریه ۲۰۲۵ رهبری مذاکرات آتش‌بس غزه با اسرائیل را بر عهده داشت و در گفت‌وگوهای پیش از جنگ، از جمله مذاکرات سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۴ در قاهره با طرف اسرائیلی، نقش برجسته‌ای ایفا کرده بود.

نام او از سال‌های نخست با جنبش حماس گره خورده و اکنون از برجسته‌ترین رهبران آن به شمار می‌رود. اما او کیست و ما از او چه می‌دانیم؟

تولد و تحصیلات
خلیل اسماعیل ابراهیم الحیه، معروف به ابو اسامه، در ژانویه ۱۹۶۰ در نوار غزه به دنیا آمد و به دلیل تحصیلاتش فردی محافظه‌کار شناخته می‌شود.

او مدرک کارشناسی خود را در سال ۱۹۸۳ از دانشگاه اسلامی غزه، کارشناسی ارشد را در سال ۱۹۸۹ از دانشگاه اردن و دکترای فقه اسلامی را در سال ۱۹۹۷ از دانشگاه قرآن و علوم اسلامی سودان دریافت کرد. تمامی گرایش‌های تحصیلی او در حوزه شریعت و فقه اسلامی قرار داشت.

خلیل الحیه به دلیل فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی در جامعه فلسطینی شناخته شده و پیش‌تر عضو شورای قانونگذاری فلسطین بوده است.

پیوند خلیل الحیه با جنبش حماسدیدار ۲۰ /بهمن/ ۱۴۰۳ آیت الله خامنه‌ای با هیات حماس از جمله خلیل الحیهدیدار آیت الله خامنه‌ای با محمد اسماعیل دروی، رئیس شورای رهبری حماس، خلیل الحیه، معاون رئیس دفتر سیاسی حماس و زاهر جبارین رئیس حماس در کرانه غربی در بهمن ۱۴۰۳

خلیل الحیه در جریان انتفاضه اول فلسطین در سال ۱۹۸۷ فعال بود، از بنیان‌گذاران حماس به شمار می‌آید و اکنون یکی از رهبران برجسته دفتر سیاسی این جنبش است.

الحیه در سال ۲۰۰۶ برای انتخابات شورای قانونگذاری در فهرست «اصلاح و تغییر» در غزه نامزد شد و با کسب کرسی، ریاست بلوک حماس در شورا را بر عهده گرفت. از آن زمان تاکنون هیچ انتخابات فلسطینی دیگری برگزار نشده است.

الحیه پیش‌تر نایب‌رئیس جنبش حماس در نوار غزه و رئیس دفتر رسانه‌ای آن بود.

الحیه در دهه ۱۹۹۰ سه سال را به اتهام «تروریسم» در زندان‌های اسرائیل گذراند و در همان زمان نایب‌رئیس شورای دانشجویی دانشگاه اسلامی و نایب‌رئیس جنبش اسلامی غزه (وابسته به اخوان‌المسلمین) بود.

خانه خلیل الحیه دو بار در سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۱۴ بمباران شد که به نظر می‌رسد تلاش‌هایی برای ترور او بوده و در این حملات تعدادی از اعضای خانواده‌اش کشته شدند. پس از حمله ۷ اکتبر نیز شمار دیگری از اعضای خانواده‌اش در بمباران‌های اسرائیل در غزه کشته شدند. در ماه مه ۲۰۲۵، یسرائیل کاتس، وزیر دفاع اسرائیل، تهدید به ترور خلیل الحیه کرد.

خلیل الحیه نسبت به خالد مشعل رابطه نزدیک‌تری با تهران دارد؛ او پیش از کشته شدن اسماعیل هنیه به همراه او در مراسم تحلیف رئیس‌جمهور ایران شرکت کرد، در حالی که مشعل در این مراسم غایب بود.

خلیل الحیه در سال ۲۰۲۲ رهبری هیأتی از حماس را بر عهده داشت که همراه با چند هیأت دیگر فلسطینی به دمشق رفتند تا با بشار اسد دیدار کرده و روابط با سوریه را احیا کنند. او در نوامبر ۲۰۲۳ نیز در صدر هیأتی به لبنان رفت و با دبیرکل پیشین حزب‌الله، حسن نصرالله، درباره موضوع گروگان‌ها گفت‌وگو کرد.

اخیراً توجه زیادی به فعالیت‌ها و مواضع خلیل الحیه شده است، به‌ویژه به دلیل جایگاه برجسته او در رهبری و نقش فعالش در مذاکرات منطقه‌ای، به‌خصوص پس از کشته شدن یا غیبت برجسته‌ترین رهبران حماس در جریان جنگ اخیر با اسرائیل.