خامنه‌ای علی لاریجانی را به عنوان نماینده خود در شورای عالی امنیت منصوب کرد

العربیه: علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی روز پنج‌شنبه در حکمی علی لاریجانی را به عنوان نماینده خود در شورای عالی امنیت ملی ایران منصوب کرد.

علی لاریجانی روز قبل رسما توسط مسعود پزشکیان به عنوان دبیر این شورا برگزیده شده بود. او که در چند ماه اخیر نقش موثری در سیاست ایران یافته است پس از برقراری آتش‌بس بین ایران و اسرائیل به عنوان فرستاده ویژه رئیس‌جمهور به مسکو و دیدار پوتین رفته بود.

گمانه‌زنی‌ها درباره انتصاب لاریجانی به دبیری شورای عالی امنیت ملی از آن زمان افزایش یافته بود. لاریجانی پیش‌تر از مرداد ۱۳۸۴ تا مهر ۱۳۸۶ دبیر این شورا بود که در پی تشدید اختلافات با محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور وقت از این سمت استعفا داد.

علی لاریجانی یکی از مردان ثابت در قدرت در چهار دهه اخیر در ایران بوده و در دهه شصت از فرماندهان سپاه پاسداران بود و به همراه برادران خود سمت‌هایی در حکومت ایران داشته است. با این حال رابطه او با خامنه‌ای در طول چهار دهه گذشته سبب شده است تا در سمت‌های مختلفی از وزارت فرهنگ و ارشاد تا ریاست صدا و سیما، مجلس، مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورای عالی امنیت ملی و مشاور رهبر مشغول به کار شود.

علی خامنه‌ای حتی پس از رد صلاحیت لاریجانی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ در سخنرانی خود از «ظلم و جفا» نسبت به خانواده لاریجانی سخن به میان آورد اما شورای نگهبان از تایید صلاحیت او خودداری کرد و بعدها نامه‌ای منتسب به این شورا منتشر شد که به دلایل سیاسی، مالی و همچنین تحصیل نزدیکان او در آمریکا و بریتانیا برای رد صلاحیت او اشاره شده بود. لاریجانی در انتخابات سال گذشته ریاست جمهوری نیز به عنوان نامزد ثبت‌نام کرد و باردیگر توسط شورای نگهبان رد صلاحیت شد.

شورای عالی امنیت ملی در حال حاضر علاوه بر روسای سه قوه، شامل وزرای دفاع، کشور، اطلاعات، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، رئیس سازمان برنامه و بودجه، فرمانده کل سپاه پاسداران و فرمانده ارتش و نمایندگان رهبر جمهوری اسلامی است. با این حال در جلسات این شورا سایر فرماندهان نظامی و امنیتی از جمله فرمانده اطلاعات سپاه پاسداران و همچنین مسئولانی که موضوع جلسه به حوزه کار آنها مربوط است شرکت می‌کنند.

علی لاریجانی جانشین علی اکبر احمدیان شده که تا پیش از این دبیر این شورا بود و یکی از دو نماینده خامنه‌ای در این شورا است، سعید جلیلی نماینده دیگر رهبر جمهوری اسلامی، قدیمی‌ترین عضو این شورا است که از سال ۱۳۸۷ به این سمت منصوب شده است.

خامنه‌ای، علی اکبر احمدیان از فرماندهان نیروی دریایی سپاه پاسداران را به سمت نمایندگی خود در شورای دفاع منصوب کرده است. این شورا وظیفه تعیین و اجرای سیاست‌های دفاعی کشور را برعهده دارد و روسای سه قوه، دو نماینده رهبر، وزیر اطلاعات، رئیس ستادکل نیروهای مسلح و فرمانده سپاه پاسداران و ارتش و فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا عضو آن هستند. قرارگاه خاتم‌الانبیا که در جنگ ۱۲ روزه هدف حملات اسرائیل قرار گرفت و دو فرمانده آن یکی پس از دیگری توسط اسرائیل کشته و ترور شدند، مهمترین مرکز نظامی ایران است که وظیفه آن طراحی، اجرا و نظارت بر عملیات نظامی است، هماهنگی دفاع از پایتخت نیز درکنار قرارگاه ثارالله از وظایف جانبی این قرارگاه است.

علی شمخانی نیز به عنوان نماینده خامنه‌ای به این شورا معرفی شده است. شمخانی نیز از فرماندهان سپاه پاسداران، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و مشاور خامنه‌ای است که قبلا سابقه حضور در شورای عالی امنیت ملی را نیز داشته است. اسرائیل در جریان جنگ ۱۲ روزه به منزل او حمله کرد و با وجود آن‌که اخبار اولیه رسانه‌های نزدیک به سپاه پاسداران حاکی از جراحات سخت او بود، مدتی بعد او در یک مصاحبه در تلویزیون ایران شرکت کرد و گفت جراحات او چندان زیاد نیست.

شورای دفاع در سالهای نخست حکومت جمهوری اسلامی زیر نظر رهبر و با عضویت نخست‌وزیر و رئیس‌جمهورو فرماندهان نیروهای مسلح و وزیر دفاع تشکیل شد ولی پس از پایان جنگ و بازنگری در قانون اساسی در سال ۱۳۶۸ منحل شد. پس از حمله اسرائیل که به کشته شدن فرماندهان نظامی و امنیتی و همچنین هدف قرار گرفتن پایگاه‌های نظامی اصلی ایران منجر شد، حکومت ایران بار دیگر شورای دفاع را تشکیل داده است.

انتصاب علی لاریجانی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی و نماینده خامنه‌ای در آن در رسانه‌های داخلی ایران به عنوان تحرک بیشتر در مورد امنیت داخلی و همچنین تغییر سیاست‌های امنیتی کشورپس از جنگ ۱۲ روزه تلقی شده است. روزنامه «هم‌میهن» لاریجانی را «کهنه‌کار و با تجربه» توصیف کرده و آن را «نشانه‌ای از تقویت تفکر ‎اعتدال و عقلانیت» خوانده است.