یک استاد دانشگاه: برای بازیابی آب‌های زیرزمینی ۷۰ هزار سال زمان لازم است

ایران اینترنشنال: به دنبال شدت‌ گرفتن بحران آب در ایران، محمد درویش، فعال محیط‌ زیست، اعلام کرد برای احیای منابع آب زیرزمینی کشور دست‌کم ۶۵ تا ۷۰ هزار سال زمان نیاز است. هم‌زمان یک نشریه چاپ بریتانیا هشدار داد که تنها چند هفته تا «روز صفر» در تهران باقی مانده؛ روزی که آبی در شیرها نخواهد ماند.

روزنامه «اعتماد» شنبه ۱۱ مرداد در گزارشی با عنوان «۷۰ هزار سال باید صبر کرد تا آب‌های زیرزمینی برگردند» با استناد به سخنان محمد درویش، استاد دانشگاه و کارشناس محیط‌ زیست، نوشت ایران در مرحله‌ای از بیابان‌زایی است که سفره‌های آب زیرزمینی‌اش حتی با توقف برداشت نیز قابل احیا نیست.

درویش با بیان این‌که ایرانیان ۱۵۰ میلیارد مترمکعب بیشتر از آن‌چه در طول سه دهه اخیر وارد آبخوان‌ها شده، برداشت داشته‌اند، گفت این باعث فرونشست زمین در محدوده‌ای دست‌کم ۵۷ هزار کیلومتر مربعی با میزان به‌طور متوسط یک سانتی‌متر در سال شده است.

این استاد دانشگاه در گفت‌وگو با اعتماد در پاسخ به این پرسش که «یعنی هیچ‌وقت امیدوار به ترمیم آب‌های زیرزمینی نباشیم»، گفت: «چرا، می‌توانید منتظر بمانید، آن هم دست‌کم ۶۵ تا ۷۰ هزار سال دیگر. اگر این سال‌ها را صبوری کنید، می‌توانید امیدوار باشید که شرایط آب‌های زیرزمینی به وضعیت ایده‌آل خود برسد.»

به گفته درویش، شرایط امروز ایران، حاصل سال‌ها برداشت بی‌رویه و بی‌توجهی به تغذیه آبخوان‌هاست.

او وضعیت ایران را «نهایی‌ترین مرحله بیابان‌زایی» توصیف کرد و گفت زمین‌های بسیاری دیگر حتی ظرفیت ساخت‌وساز، احداث جاده یا انتقال لوله و دکل را ندارند و عملا از حیز انتفاع خارج شده‌اند.

به گفته درویش، طبق گزارش سازمان زمین‌شناسی، فرونشست سالانه در ۱۰۰ هزار کیلومتر مربع از خاک ایران به دو سانتی‌متر رسیده که در سال ۹۵ تنها ۱۱ هزار کیلومتر بوده است؛ رشدی نگران‌کننده که نشانه شتاب فزاینده بحران است.
چند هفته مانده به روز صفر
نشریه بریتانیایی «ویک» در گزارشی درباره وضع بحرانی آب در ایران نوشت تهران، پایتخت ۱۰ میلیون نفری، ممکن است تنها چند هفته با روز صفر فاصله داشته باشد.

این نشریه، روز صفر را روزی توصیف کرده که شیرهای آب در بخش‌های وسیعی از تهران، خشک و بدون آب خواهند شد.

بر اساس این گزارش، ایران در آستانه ورشکستگی آبی قرار دارد؛ بحرانی که ناشی از خشکسالی، تغییرات اقلیمی و سوءمدیریت منابع است و به گفته تحلیل‌گران، ممکن است به تهدیدی برای جمهوری اسلامی تبدیل شود.

هم‌زمان اداره آب تهران اعلام کرد به‌دلیل کم‌آبی، سرویس‌های بهداشتی عمومی را تعطیل کرده است؛ تصمیمی که زندگی روزمره کودکان، کارگران، بیماران و مسافران شهری را با دشواری‌های جدی روبه‌رو می‌کند.

مسعود پزشکیان، رییس دولت جمهوری اسلامی، ۹ مرداد با هشدار نسبت به وضعیت منابع آبی کشور اعلام کرد که ایران «در آستانه یک بحران جدی آب» قرار دارد.

او پیش از آن نیز گفته بود: «اگر تصمیم‌های فوری گرفته نشود، در آینده با وضعیتی روبه‌رو خواهیم شد که قابل حل نخواهد بود.»

نشریه ویک با اشاره به صحبت‌های مقام‌های جمهوری اسلامی، نوشت بحران کم‌آبی نه‌تنها ناشی از خشکسالی‌های پیاپی، بلکه نتیجه برداشت بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی، شیوه‌های ناکارآمد کشاورزی و مصرف کنترل‌نشده آب در شهرهاست.

کارشناسان هشدار می‌دهند در نبود برنامه‌ریزی بلندمدت و اصلاح نشدن فوری الگوهای مصرف، بحران آب نه‌ تنها می‌تواند منبعی برای اعتراضات اجتماعی باشد، بلکه ممکن است به تهدیدی جدی برای پایداری زیستی و سیاسی کشور تبدیل شود.