فاجعه بی‌آبی در تهران به روایت یک ویدیو: صف‌ برای خرید دبه در مولوی!

به تازگی ویدیویی از صف طولانی خرید دبه‌های پلاستیکی در خیابان مولوی تهران در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست شده و بازتاب زیادی داشته است.

این صحنه عجیب که توجه کاربران فضای مجازی را جلب کرده، به یکی از پیامدهای ملموس بحران آب در پایتخت و سایر شهرهای کشور اشاره دارد؛ بحرانی که حالا بازار فروش دبه، پمپ و مخزن آب را نیز تحت‌تأثیر قرار داده است.

در ماه‌های اخیر، به دنبال افت محسوس فشار آب در مناطق مختلف تهران و دیگر شهرها، میزان تقاضا برای خرید مخزن، پمپ و دبه‌های ذخیره‌سازی آب به شکل کم‌سابقه‌ای افزایش یافته و همین امر، باعث جهش قیمت‌ها و تنوع مدل‌ها در بازار شده است.

این وضعیت نگران‌کننده، زندگی روزمره شهروندان را به شدت تحت تأثیر قرار داده و راهکارهای اضطراری برای مقابله با کم‌آبی را به یک ضرورت تبدیل کرده است. در پی این بحران، تقاضا برای تجهیزات ذخیره‌سازی و تقویت فشار آب به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش یافته است؛ از مخازن بزرگ گرفته تا پمپ‌های تقویت فشار و حتی دبه‌های کوچک برای مصارف خانگی، همگی به کالاهایی پرطرفدار تبدیل شده‌اند.

فاجعه بی‌آبی در تهران به روایت یک ویدیو: صف‌ برای خرید دبه در مولوی! pic.twitter.com/jlTYWsJiqO

— Iranian UK (@IranianUk) July 27, 2025

این افزایش ناگهانی در تقاضا، بازار تجهیزات آب را به آشفتگی کشانده است. گزارش‌ها حاکی از جهش قابل توجه قیمت‌ها در این بخش هستند. برخی فروشندگان از فرصت سوءاستفاده کرده و قیمت‌ها را به شکل غیرمنطقی بالا برده‌اند. علاوه بر افزایش قیمت، تنوع مدل‌ها و ظرفیت‌های مختلف مخازن و پمپ‌ها نیز در بازار بیشتر شده است تا پاسخگوی نیازهای گوناگون مشتریان باشد. این وضعیت، انتخاب را برای شهروندان دشوارتر کرده و نیاز به تحقیق و آگاهی بیشتر پیش از خرید را ضروری ساخته است.

کارشناسان معتقدند که دلایل متعددی در کاهش فشار و قطعی آب نقش دارند. تغییرات اقلیمی، کاهش بارش‌ها و خشکسالی‌های پیاپی از مهم‌ترین عوامل طبیعی هستند. در کنار آن، فرسودگی زیرساخت‌های آبرسانی، هدررفت بالای آب در شبکه توزیع، و مصرف بی‌رویه در بخش‌های مختلف، مشکلات را تشدید کرده است. مسئولان وزارت نیرو بارها بر لزوم مدیریت مصرف آب و اجرای طرح‌های اصلاح و توسعه شبکه آبرسانی تأکید کرده‌اند، اما به نظر می‌رسد این اقدامات هنوز نتایج ملموسی در پی نداشته‌اند.

افزایش تقاضا برای خرید مخازن و پمپ‌های آب، پیامدهای گسترده‌تری نیز به دنبال دارد. این وضعیت نه تنها هزینه‌های اضافی بر دوش خانوارها می‌گذارد، بلکه می‌تواند مشکلات زیست‌محیطی و بهداشتی نیز ایجاد کند؛ ذخیره‌سازی نامناسب آب ممکن است به آلودگی منجر شود. این شرایط، ضرورت برنامه‌ریزی بلندمدت و سرمایه‌گذاری جدی در حوزه آب را بیش از پیش آشکار می‌سازد تا از تبدیل شدن این معضل به یک بحران جدی‌تر در آینده جلوگیری شود.

بحران آب در تهران و سایر کلانشهرها، تنها به کمبود فیزیکی آب محدود نمی‌شود؛ زیرساخت‌های فرسوده و قدیمی شبکه آبرسانی نیز سهم بزرگی در این مشکل دارند. بخش قابل توجهی از لوله‌کشی‌های شهری سال‌هاست که نوسازی نشده‌اند و همین امر منجر به هدررفت وسیع آب از طریق نشتی‌ها و شکستگی‌ها می‌شود. برآوردها نشان می‌دهد که درصد بالایی از آب تولیدی، حتی پیش از رسیدن به دست مصرف‌کننده، از این طریق از بین می‌رود. ترمیم و بازسازی این زیرساخت‌ها نیازمند سرمایه‌گذاری‌های عظیم و برنامه‌ریزی بلندمدت است که در شرایط کنونی اقتصادی کشور، با چالش‌های جدی روبروست.

علاوه بر مشکلات ساختاری، فرهنگ مصرف آب در میان شهروندان نیز نیازمند بازنگری جدی است. با وجود هشدارها و اطلاع‌رسانی‌ها، هنوز هم الگوی مصرف آب در بخش خانگی و صنعتی با استانداردهای جهانی فاصله زیادی دارد. شستشوی خودرو، آبیاری فضای سبز، و استفاده بی‌رویه از آب در حمام و سرویس‌های بهداشتی، همگی به افزایش مصرف منجر می‌شوند. نهادهای مسئول بر لزوم آموزش عمومی و ترویج فرهنگ صرفه‌جویی تأکید دارند، اما تا زمانی که این آموزش‌ها به یک باور عمومی و عمل روزمره تبدیل نشود، مقابله با بحران آب با دشواری روبرو خواهد بود. سیاست‌گذاری‌های تشویقی و تنبیهی نیز می‌تواند در این زمینه نقش مؤثری ایفا کند.

پیامدهای این بحران تنها به جنبه‌های اقتصادی و زیرساختی محدود نمی‌شود، بلکه ابعاد اجتماعی و روان‌شناختی نیز دارد. نگرانی از قطعی آب، کاهش بهداشت عمومی و افزایش هزینه‌ها، فشار روانی زیادی بر خانواده‌ها وارد می‌کند. همچنین، نابرابری در دسترسی به آب و توزیع ناعادلانه آن، می‌تواند به مشکلات اجتماعی و نارضایتی‌های محلی منجر شود. برای حل این بحران پیچیده، رویکردی جامع و چندجانبه شامل سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، توسعه منابع آبی پایدار، مدیریت هوشمند مصرف، و مشارکت عمومی ضروری است تا بتوان پایداری آب در مناطق شهری ایران را تضمین کرد.