قدم بعدی نتانیاهو پس از جنگ با ایران چیست؟

یورونیوز: رفتار اخیر نخست‌وزیر اسرائیل پس از حمله به ایران کاملا متفاوت با دوره ۲۰ ماه گذشته پس از حمله حماس در اکتبر ۲۰۲۳ است که طبق آمار رسمی جان ۱۲۰۰ اسرائیلی را گرفت و بدترین تلفات یهودیان از زمان هولوکاست بود.

در حالی که آقای نتانیاهو، نخست‌وزیر ۷۵ ساله اسرائیل درجریان جنگ غزه، عمدتا از برگزاری کنفرانس‌های خبری خودداری کرده و تقریبا تمام حضورهای غیررسمی خود در انظار عمومی را محدود کرده بود؛ اما پس از آغاز جنگ با ایران، حضوری پررنگ در صحنه داشت؛ بطوریکه تقریبا هر روز کنفرانس خبری برگزار می‌کرد، از محل اصابت موشک‌های ایرانی بازدید می‌کرد و حتی در میان تشویق هوادارانش به یک فلافل‌فروشی رفت.

روزنامه بریتانیایی فایننشیال تایمز با پرداختن به این موضوع نوشت که آقای نتانیاهو تلاش دارد با بهره‌گیری از حمایت‌های داخلی برآمده از جنگ ۱۲ روزه با ایران، موقعیت بحث‌برانگیز خود در مقام نخست‌وزیری را تقویت کند.

وی در طول چهار دهه حضورش در عرصه سیاست که نیمی از آن را در مقام نخست‌وزیری گذرانده، همواره درباره خطرات جدی جمهوری اسلامی ایران هشدار داده است. او اکنون، در حالی که مدعی است برنامه هسته‌ای ایران را نابود کرده، تلاش می‌کند بیشترین بهره را از این موقعیت ببرد.

نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند که جنگ اسرائیل علیه ایران که با حمله غافلگیرکننده اسرائیل در ۱۳ ژوئن (۲۳ خرداد) آغاز شد و با بمباران تأسیسات هسته‌ای ایران توسط آمریکا به اوج رسید؛ از حمایت بیش از ۸۰ درصد یهودیان اسرائیلی برخوردار بوده است؛ اکثریتی قاطع که معتقدند اسرائیل به‌طور قاطع پیروز شده است.

آقای نتانیاهو همچنین تحسین گسترده‌ای از سوی متحدش یعنی دونالد ترامپ، رئیس ‌جمهوری آمریکا نیز دریافت کرد؛ کسی که این هفته نخست‌وزیر اسرائیل را «قهرمان» و «سلحشور» خواند و خواستار لغو پرونده فساد او در نزد محاکم قضایی اسرائیل شد.
گام بعدی نتانیاهو چه خواهد بود؟
برای ناظران در داخل اسرائیل و در سطح بین‌المللی، پرسش اصلی اکنون این است که آقای نتانیاهو در گام بعدی چه خواهد کرد.

او پیش‌تر از فرصت به‌وجودآمده پس از جنگ برای احیای طرح‌های متوقف‌شده‌اش در جهت امضای توافق‌نامه‌های صلح جدید با کشورهای عربی سخن گفته است؛ امری که به‌گفته کارشناسان، احتمالاً مستلزم پایان دادن به جنگ مناقشه‌برانگیز در غزه خواهد بود.

این موج تبلیغاتی باعث شده تا برخی از تحلیل‌گران و نظرسنجی‌ها گمانه‌زنی کنند که آقای نتانیاهو ممکن است بخواهد از این شرایط بهره‌برداری کرده و انتخابات زودهنگام برگزار کند.

او در یکی از کنفرانس‌های خبری اخیر خود، در پاسخ به سؤال درباره‌ی احتمال شرکت مجدد در انتخابات گفت: «من اینجا به یک مأموریت آمده‌ام. هنوز کارهای زیادی دارم و تا زمانی که فکر کنم می‌توانم آن‌ها را انجام دهم، به کارم ادامه می‌دهم. اما این موضوع به یک عامل در نظام سیاسی ما بستگی دارد: مردم.»

با این حال، افرادی که با تفکر سیاسی آقای نتانیاهو آشنا هستند، احتمال برگزاری انتخابات زودهنگام را کم‌اهمیت جلوه داده‌اند و می‌گویند این گزینه همچنان دور از انتظار است.

اما رفتار اخیر نخست‌وزیر کاملاً با گوشه‌گیری او در ۲۰ ماه گذشته پس از حمله حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ که طبق آمار رسمی جان ۱۲۰۰ نفر را گرفت و بدترین تلفات یهودیان از زمان هولوکاست بود، متفاوت است. در بخش‌های زیادی از این درگیری، نتانیاهو عمدتاً از برگزاری کنفرانس‌های خبری خودداری کرده و تقریباً تمام حضورهای غیررسمی خود در انظار عمومی را محدود کرده بود.

با این حال، نشاط و اعتمادبه‌نفس اخیر نتانیاهو نمی‌تواند نارضایتی عمیق از دوران نخست‌وزیری‌اش را پنهان کند. گرچه او و حزب لیکود در نظرسنجی‌های اخیر مقداری از حمایت عمومی را بازیافته‌اند، اما ائتلاف حاکم او که شامل احزاب تندرو و افراطی مذهبی است، همچنان فاصله زیادی با اپوزیسیون دارد.

در صدر چالش‌هایی که نتانیاهو با آن روبه‌روست، یافتن راه‌حلی برای جنگ ویرانگر اسرائیل در غزه قرار دارد.

نتانیاهو تحت فشار متحدان تندرو خود، وعده داده که این عملیات را که به گفته منابع بهداشتی محلی تاکنون بیش از ۵۰ هزار فلسطینی را به کام مرگ کشانده، تا نابودی کامل این گروه شبه‌نظامی حماس متوقف نخواهد کرد.

با این حال، نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند که اکثریت اسرائیلی‌ها از توافق برای آزادی ۵۰ گروگان باقی‌مانده در نوار غزه که گفته می‌شود ۲۰ نفر از آن‌ها همچنان زنده هستند؛ حمایت می‌کنند، حتی اگر این توافق به معنای پایان جنگ باشد.

تنها چند ساعت پس از اعلام آتش‌بس با ایران در این هفته، کشته شدن هفت سرباز اسرائیلی در غزه، بار دیگر هزینه‌های سنگین این جنگ را به مردم اسرائیل یادآوری کرد.

انتخابات سراسری اسرائیل قرار است در پاییز ۲۰۲۶ برگزار شود، اما بیشتر تحلیل‌گران معتقدند که به‌دلیل فشارهای بودجه‌ای و عوامل دیگر، احتمالاً این انتخابات به بهار جلو انداخته خواهد شد.

اما برخی از افراد نزدیک به نتانیاهو معتقدند که او پس از عملیات علیه ایران، اکنون فضای سیاسی و اعتمادبه‌نفس بیشتری دارد تا شرایط خود را برای توافق جدیدی با حماس برای برقراری آتش‌بس در برابر آزادی گروگان‌ها تعدیل کند؛ توافقی که می‌تواند به پایان جنگ غزه منجر شود.
«توافق بزرگ» یا رفتن به زندان
این موضوع به نوبه خود ممکن است زمینه را برای احیای «توافق بزرگ» به رهبری آمریکا فراهم کند؛ توافقی که شامل عادی‌سازی روابط با عربستان سعودی و احتمالاً دیگر کشورهای عربی و مسلمان خواهد بود که هدف دیرینه نتانیاهو است.

اما تحلیل‌گران می‌گویند که انجام چنین امتیازدهی‌هایی احتمالاً به بهای از دست دادن حمایت متحدان تندرو نتانیاهو، مانند وزیر دارایی، بتسالل اسموتریچ، و وزیر امنیت داخلی، ایتامار بن‌گویر، تمام خواهد شد و ممکن است او را ناگزیر به برگزاری انتخابات زودهنگام کند.

ساده‌ترین گزینه برای نخست‌وزیر ممکن است حفظ ائتلاف فعلی‌اش و صبر کردن تا پایان تعطیلات تابستانی پارلمان در اکتبر باشد.

نتانیاهو همچنین با موضوع حل‌نشده دادگاه فساد مالی خود روبه‌روست؛ پرونده‌ای که بیش از پنج سال پیش با اتهامات تقلب، رشوه و سوءاستفاده از اعتماد عمومی آغاز شد؛ اتهاماتی که او همگی را رد می‌کند.

تحلیل‌گران انتظار ندارند این روند قضایی که در صورت محکومیت می‌تواند به زندان رفتن نتانیاهو بینجامد، به این زودی‌ها به پایان برسد.
تجمع اعتراضی مقابل سفارت اسرائیل در آتن یونان در ماه مه ۲۰۲۵به گزارش رسانه‌های اسرائیلی، مذاکرات پشت‌پرده درباره احتمال دستیابی به توافق قضایی در پرونده فساد نتانیاهو دوباره از سر گرفته شده است؛ اما مانع اصلی همچنان مخالفت او با کناره‌گیری از عرصه سیاست، به‌عنوان بخشی از توافق باقی مانده است.

با این‌حال، برخی از چهره‌های سیاسی اسرائیل اکنون به‌صورت علنی درباره گزینه بازنشسته شدن نتانیاهو صحبت می‌کنند که پیش‌تر تنها به‌صورت زمزمه مطرح می‌شد.