تهران شهر بی‌دفاع؛ تهران بدون پناهگاه و بدون آژیر خطر در آتش جنگ سوخت تا به آتش‌بس رسید

یورونیوز: هنوز ساعتی از اعلام آتش بس نگذشته بود که وزیر دفاع اسراییل ایران را به نقض آتش‌بس متهم کرد و گفت که دستور داده تا مواضع رژیم در قلب تهران هدف گرفته شود. هر چند ایران ادعای اسرائیل را تکذیب کرده اما این مانع کم‌شدن نگرانی مردم عادی نمی‌شود، قربانیان اصلی جنگ که می‌خواهند به زندگی عادی خود بر‌گردند.

ایران بیش از ۱۰ روز است که زیر آتش حملات اسرائیل قرار دارد. به گفته مقامات بیش از ۱۰۰۰ نقطه در کل کشور و ۲۰۰ نقطه در تهران مورد هدف قرار گرفته است. با وجود تشدید حملات که شامل مناطق مسکونی نیز می‌شود، هنوز در ایران آژیر خطر به صدا در نیامد. در حالی که ظرف ۲۴ ساعت گذشته حملات در تهران تشدید شد و در پایان آن ترامپ از قبول آتش‌بس جنگ ۱۲ روزه خبر داد.

مردم شرایط جنگی را احساس کرده‌اند، بسیاری از تهران به شهرهای اطراف کوچ کرده‌اند، اما عدم تعطیلی برخی از بخش‌های خصوصی و دولتی موجب شده تعدادی از شهروندان به تهران باز گردند. این بازگشت هم‌زمان شد با تشدید حملات اسرائیل به نقاط مختلف تهران. حالا تعدادی از شهروندان تصمیم گرفته‌اند بار دیگر از شهر خارج شوند. البته این جمله را اضافه می‌کنند: «اگر زنده بمانیم.»

«هنوز زنده‌ایم»

عبارت «هنوز زنده‌ایم» اسیو مک‌کوئین در فیلم پاپیون، مدام در زبان ایرانیان و میان استوری‌هایی که در اینستاگرام می‌گذارند، می‌چرخد. عبارتی که در عین حال که دردناک است، خوشحال‌کننده است که جان سالم به درد برده‌اند.

روناک، ۱۷ ساله در تمام مدتی که اسرائیل به ایران حمله کرده است، در تهران مانده، او می‌گوید: «باورم نمی‌شود در این مدت کم، بتوانم تفاوت بین پدافند و موشک را تشخیص دهم.»  ‌او از آژیر خطر و آژیر جنگ چیزی نمی‌داند و می‌پرسد: «مگر ایران آژیر جنگ دارد؟» روناک از نسلی است که جنگ ایران و عراق را تجربه نکرده است و نمی‌داند وضعیت قرمز و سفید یعنی چه.

جواد موگویی، مستندسازی است که در حوزه جنگ کار کرده و از نظر اعتقاداتی، نزدیک به حاکمیت محسوب می‌شود. به گفته او تاکتیک جنگی ایران تغییر کرده و تعداد موشک‌های کمی را در ساعات مختلف به نقاط مختلف اسرائیل پرتاب می‌کند تا به صورت مداوم آژیر خطر به صدا در بیاید. او این شیوه را نوعی جنگ روانی و فرسایشی می‌داند.

با توجه به این اظهارات، احتمالا ایران به همین دلیل همچنان شرایط جنگی را به رسمیت نشناخته و هشداری برای حفاظت از جان مردم نمی‌دهد.

شیرین، کوله‌پشتی لباس و کمک‌های اولیه‌اش را کنار در خروجی گذاشته است. تمام روز و شب یکشنبه، منتظر بوده که یکی از موشک‌هایی که صدایش را می‌شنیده، برسرش آوار شود. او یکی از آنهایی است که می‌گوید: «اگر زنده بمانم، آخر هفته دوباره تهران را ترک می‌کنم.» او می‌گوید که فقط مردم از شرایط جنگی حرف می‌زنند رسانه‌ها و دولت، موضوع را به درگیری و تجاوز تقلیل داده‌اند، چرا که اگر لفظ «جنگ» به کار گرفته شود، باید شرایط را اضطراری اعلام کنند.

خانه‌های تهران کوچه به کوچه ویران می‌شود

در طول هشت سال جنگ، مدام مارش جنگی به صدا در می‌آمد. یاسمن، می‌گوید که حتی در سال‌های جنگ، درگیری و جنگ را از تلویزیون می‌دیدیم، اما حالا دیگر جنگ فیلم نیست و ساختمان‌های جلوی چشممان فرو می‌ریزد و موشک‌ها روی خانه‌ها فرود می‌آیند. ثمین روز شنبه به تهران بازگشت. او پل سوم بلوار ابوذر زندگی می‌کند که در حملات یکشنبه هدف موشک‌های اسرائیل قرار گرفته است. اسرائیل اعلام کرد که پایگاه بسیج منطقه را هدف قرار داده اما، ثمین می‌گوید که به چشم دیده است که دو ساختمان مسکونی در این حمله فرو ریخته‌اند. حالا قرار است دوباره از تهران خارج شوند. به گفته مقامات اسرائیلی، حملات شب و روز دوشنبه به تهران یکی از شدیدترین حملات به  پایتخت بوده است. این در حالی بود که تعدادی از شهروندان به تهران بازگشته بودند.

بامداد سه‌شنبه، زمانی که حملات اسرائیل به اوج خود رسیده بود، ترامپ اعلام کرد که دو طرف درگیر جنگ آتش‌بس را پذیرفتند و ظرف ۶ ساعت آینده اجرایی خواهد شد و جنگ ۱۲ روزه پایان می‌یابد. آتش‌بس در شرایطی اعلام شد که تهران زیر شدیدترین آتش بود و به گفته محمد، شهر برای اولین بار بمباران شد. مناطق غرب تهران اعم از چیتگر، مهرآباد و شمال شرق تهران زیرحمله قرار داشتند. به گفته مصطفی، ساعت ۳.۳۰ بامداد، برق منطقه غرب تهران نیز قطع شد. تعدادی از شهروندان تهرانی به یورونیوز می‌گویند که شدت حملات بامداد سه‌شنبه، ظرف ۱۲ روز جنگ بی‌سابقه بوده و جمعیت کثیری از مردم به خیابان آمده‌اند. در همین حال، عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران در شبکه ایکس خود اعلام کرد که توافقی انجام نشده، اما در صورت توقف حملات، ایران نیز پاسخی نخواهد داد.

اوین؛ زندانی و زندانبان زیر آتش

یکی از اهداف‌ حملات یکشنبه، زندان اوین بود. از زمان شروع جنگ، خانواده‌های زندانیان به خصوص زندانیان سیاسی که در شبکه‌های اجتماعی فعال‌اند، درخواست آزادی آنها را داشتند، اما جمهوری اسلامی آنها را آزاد نکرد. حمله یکشنبه موجب خشم خانواده‌ها از ایران و اسرائیل به طور هم‌زمان شد. در این حملات که گفته می‌شود در اصلی و سردر زندان هدف حمله قرار گرفته، مشخص نیست چند نفر آسیب دیده‌اند. ساعاتی پس از این حمله، جمعی از زندانیان زندان اوین در بیانیه‌ای اعلام کردند: «در حمله دوشنبه ۲ تیرماه، بخش‌هایی از ساختمان‌های اداری، بهداری و دفتر انتظامی دادسرای زندان به‌شدت تخریب شد. بخشی از بند چهار فرو ریخته، شیشه‌ها شکسته، و به دلیل هجوم زندانیان به طبقه پایین برای نجات جان خود، تعدادی زخمی شده‌اند. بهداری زندان عملاً نابود شده است.» در این بیانیه تاکید شده مسوولان زندان از اعزام مجروحان به بیرون خودداری می‌کنند و در همین حال، نیروهای امنیتی و گارد زندان با حضور گسترده در داخل بندها، به‌جای کمک‌رسانی، فضا را به‌شدت امنیتی و سرکوبگرانه کرده‌اند.

آنها در این بیانیه گفته‌اند: «ما، زندانیان در محاصره و بی‌پناه، اعلام می‌کنیم: نه در برابر بمباران جایی برای فرار داشتیم، نه در برابر جنایت سازمان‌یافته‌ای که سال‌هاست جان و کرامت ما را زیر چکمه نگه داشته است. ما زخمی هستیم، تهدید شده‌ایم، و هر لحظه ممکن است جان‌مان را از دست بدهیم.»

کودکان خیابان پناه و پناهگاهی ندارند

وضعیت سرپرستی کودکان کار و خیابان به صورت دقیق مشخص نیست. بخشی از آنها خانواده دارند و بازوی اقتصادی آن محسوب می‌شوند و تعدادی تحت مدیریت باندهای خاص کار می‌کنند. در هر دو صورت، آنها از نظر اقتصادی تحت فشار قرار گرفته‌اند، چرا که بخش قابل توجهی از جمعیت تهران در روزهای اخیر از شهر خارج شده‌اند. حالا آنها حتی در تامین حداقل‌های زندگی‌شان که می‌توان نان خالی باشد، ناتوانند. از سوی دیگر بخشی از آنها در خانه‌ها و یا اماکنی زندگی می‌کنند که سرپناهی مستحکمی محسوب نمی‌شود. در همین ایام، نهادهای امنیتی، حسین میربهاری، یکی از بنیان‌گذران جمعیت دفاع از کودکان کار و خیابان را بازداشت کرده‌اند.

فیلترشکن‌ها اصلا وصل نمی‌شود

در حالی که بسیاری از بازارها بسته است و اقتصاد قفل شده است، بازار کسب و کار وی‌پی‌ان فروشان داغ است. دسترسی به اینترنت به شدت سخت شده است و از آن سخت‌تر وصل شدن به شبکه‌های اجتماعی دشوار است. مهدی ظرف سه روز سه وی‌پی‌ان متفاوت خریده است و هر بار آی‌پی آن بلاک شده و مجبور به خرید دوباره شده است.

اعلان قبل از جمله؛ ژست بشردوستانه اسرائیل یا جنگ روانی؟

در حالی که ایرانیان دسترسی محدودی به شبکه‌های اجتماعی دارند، ارتش اسرائیل اعلام می‌کند که قرار است منطقه‌ای خاص را هدف قرار دهد و از مردم می‌خواهد که منطقه را تخلیه کنند. آخرین نطقه‌، منطقه ۷ تهران است که محدوده‌ای از میدان امام حسین، خیابان شریعتی، عضدی، خیابان گرگان و پل چوبی و چند خیابان دیگر است که جزو پرتراکم‌ترین مناطق تهران محسوب می‌شود. مهیا، این اعلامیه را یک ژست واهی بشردوستانه می‌داند. او می‌گوید: «اکنون طوری در حال حمله به تهران هستند که بعید است از شهر چیزی باقی بماند و زیر این آتش مردم بی‌گناه جان می‌دهند.»

او می‌گوید که ما هیچ بهره‌ای از غنی‌سازی نبردیم و سال‌ها به بهانه آن اقتصادمان تضعیف شد و حالا جنگ آن نصیب ما شده است. او و خانواده‌شان از زمان شروع جنگ لحظه‌ای آرامش نداشته‌اند و از شدت اضطراب نمی‌توانند بخوابند.

در جواب حملات بامداد یکشنبه آمریکا به تاسیسات هسته‌ای فردو، نطنز و اصفهان، ایران برخی از پادگان‌های امریکا که مستقر در قطر بودند را هدف حمله قرار داد. اگرچه در رسانه‌ها اعلام شد که ایران پیشتر خبر این حملات را به آمریکا داده بود. این حملات زمانی انجام شد که موشک‌های اسرائیلی نیز همچنان با شدت در حال حمله به ایران و به طور خاص تهران است. تعدادی از شهروندان ایرانی که با یورونیوز صحبت کرده‌اند، از شرایط موجود به تنگ آمده و خواستار توقف و قطع فوری جنگ هستند.