جمهوری اسلامی در درگیری با اسرائیل چه گزینه‌هایی دارد؟
+3
رأی دهید
-2
حتی در حالی که ایران حملات خود را علیه اسرائیل انجام می‌دهد، در حال سنجش گزینه‌های نظامی و دیپلماتیک خود است.الجزیره - نویسنده: درسا جباری
ایران اکنون سه روز حملات اسرائیل را تحمل کرده است که منجر به کشته شدن بیش از ۲۴۰ ایرانی از جمله چندین نفر از رهبران نظامی آن شده است.
اما پاسخ خودش به گونه‌ای بوده است که اسرائیل هرگز مجبور به تجربه آن نبوده است – موشک‌های ایرانی خسارات ویرانگری در بزرگترین شهرهای اسرائیل – از جمله تل آویو و حیفا – وارد کرده‌اند.
میزان خسارتی که هر دو طرف وارد کرده‌اند – و در بسیاری از موارد دقیقاً چه سایت‌هایی مورد اصابت قرار گرفته‌اند – نامشخص است، و به دست آوردن حقایق دقیق به دلیل جنگ اطلاعاتی که همراه با درگیری نظامی بوده است، دشوار است.
همچنین دشوار است که بدانیم هر دو طرف چقدر موشک و مهمات در انبارهای خود دارند و اسرائیل و ایران تا چه مدت می‌توانند این نبرد را ادامه دهند.
آنچه می‌دانیم این است که ایران دارای بزرگترین برنامه موشکی در خاورمیانه است که هزاران موشک بالستیک با بردها و سرعت‌های مختلف در دسترس دارد. با نرخ فعلی، ایران احتمالاً می‌تواند برای هفته‌ها به حملات خود علیه اسرائیل ادامه دهد – زمانی کافی برای اسرائیل تا خسارات قابل توجهی را تجربه کند، که جمعیت آن پس از سال‌ها فقط در معرض حملات گروه‌های مسلح ضعیف‌تر در نوار غزه، لبنان و یمن قرار گرفتن، به آن عادت ندارد.
ایران همچنین در حال آشکار کردن این است که موشک‌های پیشرفته‌تر آن چقدر می‌توانند مؤثر باشند. موشک حاج قاسم که برای اولین بار روز یکشنبه علیه اسرائیل استفاده شد، توانست از سامانه‌های پدافند هوایی اسرائیل فرار کند، و فیلم‌های منتشر شده از اسرائیل به وضوح تفاوت در قدرت و سرعت را در مقایسه با موشک‌های قدیمی‌تری که ایران در حملات قبلی خود استفاده کرده بود، نشان می‌دهد.
البته، ایران مقدار نامحدودی از این موشک‌های پیشرفته‌تر را ندارد و در نهایت باید در استفاده از آنها صرفه‌جویی کند، اما همراه با موشک‌های استانداردتر و هزاران پهپاد، ایران توانایی نظامی کافی برای وارد کردن خسارت به اسرائیل را دارد – و کسانی را که معتقدند ایران توانایی ادامه نبرد را در کوتاه مدت ندارد، متحیر می‌کند.
اجتناب از نبرد با آمریکا
گنبد آهنین اسرائیل به شدت توسط حملات موشکی ایران مورد آزمایش قرار گرفته است، اما توانسته است به متحد اصلی خود، ایالات متحده، برای کمک در رهگیری حملات تکیه کند.
ایالات متحده، به رهبری رئیس جمهور دونالد ترامپ، اما تأکید کرده است که در درگیری کنونی بین اسرائیل و ایران طرف نیست و تهدید کرده است که اگر ایران به منافع ایالات متحده در منطقه، که شامل پایگاه‌های نظامی پراکنده در سراسر خاورمیانه است، حمله کند، عواقب آن شدید خواهد بود.
برای ایران، هرگونه حمله به پایگاه‌ها یا پرسنل ایالات متحده بدترین سناریویی است که می‌خواهد از آن اجتناب کند. آیت الله علی خامنه‌ای، رهبر ایران، معمولاً اقدامات محتاطانه‌ای انجام داده است و خواهان درگیری مستقیم با ایالات متحده نخواهد بود، یا به واشنگتن بهانه‌ای برای افزودن قدرت نظامی تهاجمی خود به اسرائیل نخواهد داد.
یک حمله مشترک اسرائیل و آمریکا احتمالاً توانایی از بین بردن محافظت‌شده‌ترین سایت‌های هسته‌ای ایران را خواهد داشت و موقعیت بسیار قوی‌تری به اسرائیلی‌ها خواهد داد.
همچنین احتمالاً حملاتی علیه پایگاه‌های ایالات متحده واقع در کشورهایی – مانند کویت، قطر، عربستان سعودی و ترکیه – که دشمن مستقیم ایران نیستند، صورت خواهد گرفت و تهران نمی‌خواهد آنها را وارد درگیری کند. این کشورها همچنین برای ایران به عنوان واسطه‌های بالقوه ارزشمند هستند.
اما ایران گزینه‌های دیگری نیز دارد. این کشور بارها تهدید کرده است که تنگه هرمز را که بین خود و عمان قرار دارد، می‌بندد و بلافاصله انتقال میلیون‌ها بشکه نفت در روز را متوقف می‌کند. کارشناسان معتقدند قیمت نفت – که قبلاً به طور مختصر در روز جمعه به بالاترین حد ۷۸ دلار در هر بشکه رسید و سپس کاهش یافت – در صورت وقوع این اتفاق احتمالاً از ۱۰۰ دلار بالاتر خواهد رفت.
بستن تنگه هرمز یک برگ برنده قوی است که ایرانیان دارند و در کوتاه مدت در صورت ادامه درگیری یک امکان است.راه‌حل‌های خروج
اما در نهایت ایران به دنبال راه‌حلی برای پایان دادن به درگیری خواهد بود که پتانسیل تشدید به یک جنگ منطقه‌ای علیه دو قدرت هسته‌ای – اسرائیل و ایالات متحده – را دارد و خسارات بی‌شماری به اقتصاد خود وارد می‌کند، با احتمال ناآرامی‌های داخلی به عنوان نتیجه.
ایران همچنین می‌داند که در حالی که اسرائیل نیز محدودیت‌های خود را در میزان نبردی که می‌تواند تحمل کند، خواهد داشت، حمایت ایالات متحده به آن توانایی بازسازی ذخایر مهمات را آسان‌تر از ایران می‌دهد.
دولت ایران قبلاً روشن کرده است که اگر اسرائیل حملات خود را متوقف کند، متقابلاً عمل خواهد کرد و مایل به بازگشت به مذاکرات هسته‌ای با ایالات متحده است. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، روز یکشنبه گفت: "به محض توقف این حملات [اسرائیل]، ما طبیعتاً متقابل عمل خواهیم کرد."
این، با این حال، بستگی به ایالات متحده و رئیس جمهور غیرقابل پیش‌بینی آن دارد. ترامپ باید به اسرائیل و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر، فشار بیاورد تا متوقف شوند، و مشخص نیست که آیا رئیس جمهور ایالات متحده مایل به انجام این کار است یا خیر.
سخنان ترامپ در مورد این درگیری دائماً در حال تغییر است. از یک سو، او بارها خواستار پایان دادن به جنگ شده است، در حالی که در همان زمان ایران را تهدید می‌کند.
ایران همچنین می‌داند که ترامپ کسی نیست که بتوان به او اعتماد کرد یا به او تکیه کرد. ایالات متحده در فریب‌کاری قبل از حمله اسرائیل در هفته گذشته دخیل بود، با آمریکایی‌ها که به این بهانه ادامه می‌دادند که مذاکرات هسته‌ای با ایران روز یکشنبه ادامه خواهد یافت، با وجود اینکه مخفیانه می‌دانستند اسرائیل قصد حمله دارد.
با این حال، یک توافق با میانجیگری آمریکا محتمل‌ترین گزینه‌ای است که ایران برای مهار اسرائیل و پایان دادن به درگیری دارد که قدرت ایران را نشان داده است، اما حفظ آن برای این کشور به طور فزاینده‌ای دشوار خواهد بود.
ایران اکنون سه روز حملات اسرائیل را تحمل کرده است که منجر به کشته شدن بیش از ۲۴۰ ایرانی از جمله چندین نفر از رهبران نظامی آن شده است.
اما پاسخ خودش به گونه‌ای بوده است که اسرائیل هرگز مجبور به تجربه آن نبوده است – موشک‌های ایرانی خسارات ویرانگری در بزرگترین شهرهای اسرائیل – از جمله تل آویو و حیفا – وارد کرده‌اند.
میزان خسارتی که هر دو طرف وارد کرده‌اند – و در بسیاری از موارد دقیقاً چه سایت‌هایی مورد اصابت قرار گرفته‌اند – نامشخص است، و به دست آوردن حقایق دقیق به دلیل جنگ اطلاعاتی که همراه با درگیری نظامی بوده است، دشوار است.
همچنین دشوار است که بدانیم هر دو طرف چقدر موشک و مهمات در انبارهای خود دارند و اسرائیل و ایران تا چه مدت می‌توانند این نبرد را ادامه دهند.
آنچه می‌دانیم این است که ایران دارای بزرگترین برنامه موشکی در خاورمیانه است که هزاران موشک بالستیک با بردها و سرعت‌های مختلف در دسترس دارد. با نرخ فعلی، ایران احتمالاً می‌تواند برای هفته‌ها به حملات خود علیه اسرائیل ادامه دهد – زمانی کافی برای اسرائیل تا خسارات قابل توجهی را تجربه کند، که جمعیت آن پس از سال‌ها فقط در معرض حملات گروه‌های مسلح ضعیف‌تر در نوار غزه، لبنان و یمن قرار گرفتن، به آن عادت ندارد.
ایران همچنین در حال آشکار کردن این است که موشک‌های پیشرفته‌تر آن چقدر می‌توانند مؤثر باشند. موشک حاج قاسم که برای اولین بار روز یکشنبه علیه اسرائیل استفاده شد، توانست از سامانه‌های پدافند هوایی اسرائیل فرار کند، و فیلم‌های منتشر شده از اسرائیل به وضوح تفاوت در قدرت و سرعت را در مقایسه با موشک‌های قدیمی‌تری که ایران در حملات قبلی خود استفاده کرده بود، نشان می‌دهد.
البته، ایران مقدار نامحدودی از این موشک‌های پیشرفته‌تر را ندارد و در نهایت باید در استفاده از آنها صرفه‌جویی کند، اما همراه با موشک‌های استانداردتر و هزاران پهپاد، ایران توانایی نظامی کافی برای وارد کردن خسارت به اسرائیل را دارد – و کسانی را که معتقدند ایران توانایی ادامه نبرد را در کوتاه مدت ندارد، متحیر می‌کند.
اجتناب از نبرد با آمریکا
گنبد آهنین اسرائیل به شدت توسط حملات موشکی ایران مورد آزمایش قرار گرفته است، اما توانسته است به متحد اصلی خود، ایالات متحده، برای کمک در رهگیری حملات تکیه کند.
ایالات متحده، به رهبری رئیس جمهور دونالد ترامپ، اما تأکید کرده است که در درگیری کنونی بین اسرائیل و ایران طرف نیست و تهدید کرده است که اگر ایران به منافع ایالات متحده در منطقه، که شامل پایگاه‌های نظامی پراکنده در سراسر خاورمیانه است، حمله کند، عواقب آن شدید خواهد بود.
برای ایران، هرگونه حمله به پایگاه‌ها یا پرسنل ایالات متحده بدترین سناریویی است که می‌خواهد از آن اجتناب کند. آیت الله علی خامنه‌ای، رهبر ایران، معمولاً اقدامات محتاطانه‌ای انجام داده است و خواهان درگیری مستقیم با ایالات متحده نخواهد بود، یا به واشنگتن بهانه‌ای برای افزودن قدرت نظامی تهاجمی خود به اسرائیل نخواهد داد.
یک حمله مشترک اسرائیل و آمریکا احتمالاً توانایی از بین بردن محافظت‌شده‌ترین سایت‌های هسته‌ای ایران را خواهد داشت و موقعیت بسیار قوی‌تری به اسرائیلی‌ها خواهد داد.
همچنین احتمالاً حملاتی علیه پایگاه‌های ایالات متحده واقع در کشورهایی – مانند کویت، قطر، عربستان سعودی و ترکیه – که دشمن مستقیم ایران نیستند، صورت خواهد گرفت و تهران نمی‌خواهد آنها را وارد درگیری کند. این کشورها همچنین برای ایران به عنوان واسطه‌های بالقوه ارزشمند هستند.
اما ایران گزینه‌های دیگری نیز دارد. این کشور بارها تهدید کرده است که تنگه هرمز را که بین خود و عمان قرار دارد، می‌بندد و بلافاصله انتقال میلیون‌ها بشکه نفت در روز را متوقف می‌کند. کارشناسان معتقدند قیمت نفت – که قبلاً به طور مختصر در روز جمعه به بالاترین حد ۷۸ دلار در هر بشکه رسید و سپس کاهش یافت – در صورت وقوع این اتفاق احتمالاً از ۱۰۰ دلار بالاتر خواهد رفت.
بستن تنگه هرمز یک برگ برنده قوی است که ایرانیان دارند و در کوتاه مدت در صورت ادامه درگیری یک امکان است.راه‌حل‌های خروج
اما در نهایت ایران به دنبال راه‌حلی برای پایان دادن به درگیری خواهد بود که پتانسیل تشدید به یک جنگ منطقه‌ای علیه دو قدرت هسته‌ای – اسرائیل و ایالات متحده – را دارد و خسارات بی‌شماری به اقتصاد خود وارد می‌کند، با احتمال ناآرامی‌های داخلی به عنوان نتیجه.
ایران همچنین می‌داند که در حالی که اسرائیل نیز محدودیت‌های خود را در میزان نبردی که می‌تواند تحمل کند، خواهد داشت، حمایت ایالات متحده به آن توانایی بازسازی ذخایر مهمات را آسان‌تر از ایران می‌دهد.
دولت ایران قبلاً روشن کرده است که اگر اسرائیل حملات خود را متوقف کند، متقابلاً عمل خواهد کرد و مایل به بازگشت به مذاکرات هسته‌ای با ایالات متحده است. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، روز یکشنبه گفت: "به محض توقف این حملات [اسرائیل]، ما طبیعتاً متقابل عمل خواهیم کرد."
این، با این حال، بستگی به ایالات متحده و رئیس جمهور غیرقابل پیش‌بینی آن دارد. ترامپ باید به اسرائیل و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر، فشار بیاورد تا متوقف شوند، و مشخص نیست که آیا رئیس جمهور ایالات متحده مایل به انجام این کار است یا خیر.
سخنان ترامپ در مورد این درگیری دائماً در حال تغییر است. از یک سو، او بارها خواستار پایان دادن به جنگ شده است، در حالی که در همان زمان ایران را تهدید می‌کند.
ایران همچنین می‌داند که ترامپ کسی نیست که بتوان به او اعتماد کرد یا به او تکیه کرد. ایالات متحده در فریب‌کاری قبل از حمله اسرائیل در هفته گذشته دخیل بود، با آمریکایی‌ها که به این بهانه ادامه می‌دادند که مذاکرات هسته‌ای با ایران روز یکشنبه ادامه خواهد یافت، با وجود اینکه مخفیانه می‌دانستند اسرائیل قصد حمله دارد.
با این حال، یک توافق با میانجیگری آمریکا محتمل‌ترین گزینه‌ای است که ایران برای مهار اسرائیل و پایان دادن به درگیری دارد که قدرت ایران را نشان داده است، اما حفظ آن برای این کشور به طور فزاینده‌ای دشوار خواهد بود.