آیا به‌زودی مردان هم می‌توانند بچه‌دار شوند؟

یک تیم پژوهشی در ژاپن موفق شده موش‌هایی با دو پدر و بدون مادر پرورش دهد (عکس از آرشیو)
دویچه وله: یک تیم پژوهشی در ژاپن موش‌هایی با دو پدر و بدون مادر پرورش داده است. به گفته دانشمندان زوج‌های نابارور ممکن است در آینده فرزندانی با ژن‌های خود داشته باشند و دیگر به اهدای تخمک یا اسپرم وابسته نباشند.

دانشمندان ژاپنی می‌گویند موفق ‌شده‌اند موش‌هایی با دو پدر و بدون مادر پرورش دهند. به گفته آن‌ها زوج‌های نابارور ممکن است در آینده فرزندانی با ژن‌های خود داشته باشند و دیگر به اهدای تخمک یا اسپرم وابسته نباشند.

انسان‌ها روزبه‌روز بیشتر عمر می‌کنند و بسیاری از زوج‌ها برنامه‌ریزی برای تشکیل خانواده و فرزندآوری را به تعویق می‌اندازند، گاه تا زمانی که دیگر خیلی دیر شده، زیرا باروری طبق معمول از ۳۰ سالگی به بعد کاهش می‌یابد.

روش موسوم به "گامت‌زایی در محیط آزمایشگاهی" (IVG) این پتانسیل را دارد که آزادی بیشتری در زمینه زمان‌بندی تمایل به داشتن فرزند فراهم آورد. اما این تنها دستاور این روش نیست. در صورت موفقیت این روش در انسان، افراد از یک ‌جنس نیز می‌توانند بچه‌دار شوند.

گامت‌زایی در محیط آزمایشگاهی، روشی است که در آن از سلول‌های بنیادی در آزمایشگاه، گامت‌ها (سلول‌های جنسی مانند تخمک و اسپرم) تولید می‌شود. در سال ۲۰۲۳، کاتسوهیکو هایاشی، پژوهشگر ژاپنی و همکارانش در اوزاکا برای نخستین بار موفق شدند موش‌هایی با دو پدر و بدون مادر پرورش دهند.

به‌طور ساده، این پژوهشگران ژاپنی چنین عمل کردند: ابتدا سلول‌های پوستی موش‌های نر را به سلول‌های بنیادی موسوم به سلول‌های بنیادی پرتوان تبدیل کردند. سلول‌های بنیادی پرتوان به سلول‌هایی گفته می‌شود که هنوز توانایی‌های رشدی گوناگونی دارند. آن‌ها سپس کروموزوم Y را از این سلول‌ها حذف کردند تا بتوانند در گام بعدی آن‌ها را به سلول تخمک تبدیل کنند.

تا کنون این روش تنها روی موش‌ها به‌کار گرفته شده و احتمالا هنوز چند سال زمان لازم است تا بتوان آن را با اطمینان روی انسان اعمال کرد. با این حال، حتی اکنون هم پرسش‌های اخلاقی در این زمینه مطرح می‌شوند. آیا "گامت‌زایی در محیط آزمایشگاهی" به معنای "پایان خانواده هسته‌ای" متشکل از مرد، زن و فرزندان آن‌هاست؟

برخی از پژوهشگران می‌گویند که ساختار خانواده به فرم کنونی آن در اصل محصول "انقلاب نوسنگی" است. به گفته آ‌ن‌ها، در آن دوران مردان می‌خواستند زمین‌های خود را تنها به فرزندان خود واگذار کنند، و این تنها زمانی ممکن بود که با یک زن باکره رابطه جنسی داشته باشند. از این رو ازدواج اساسا یک معامله ملکی بود تا اطمینان حاصل شود که مالکیت از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود..

با این حال، این به معنای آن نیست که مدل خانواده "دگرجنس‌گرا" قرار است به‌سرعت از بین برود. پژوهشگران می‌گویند این که با هر فناوری جدیدی، نگرانی‌هایی نیز پدید می‌آید طبیعی است. این موضوع درباره لقاح مصنوعی (IVF) هم پیش آمد.

اما امیدهای زیادی وجود دارد که این روش بتواند روزی در درمان ناباروری و در تحقیقات پایه در حوزه پزشکی تولیدمثل به کار گرفته شود.

برخی از استارتاپ‌ها مدعی‌اند که این فناوری به‌زودی برای انسان نیز در دسترس خواهد بود. اما برخی پژوهشگران محتاط‌‌‌ترند. برخی نیز می‌گویند که از نظر سطح فناوری، احتمالا در ده سال آینده خواهیم توانست از سلول‌های بنیادی، سلول‌های تخمک‌مانند برای تولیدمثل به‌دست آوریم. اما این مسئله به قوانین، بحث‌های اخلاقی و شرایط هر کشور بستگی دارد.

از این رو احتمالا هنوز چند سال زمان باقی مانده تا "IVG" همچون "IVF" به‌طور عمومی در دسترس قرار گیرد. افزون بر این، هر کشور باید پیش از آن، پرسش‌های حقوقی خود را مشخص کند. اما اگر پژوهش‌های مربوط به IVG همچنان با چنین سرعتی پیش بروند، این فناوری می‌تواند پزشکی تولیدمثل را به‌طور چشمگیری متحول کند و به والدین بیشتری امکان دهد تا صاحب فرزندانی با ژن‌های خود شوند.
+3
رأی دهید
-6

نظر شما چیست؟
جهت درج دیدگاه خود می بایست در سایت عضو شده و لوگین نمایید.