تلاش برای مبادله الیزابت سورکوف با یک «عضو زندانی سپاه پاسداران» در عراق

بی بی سی: گزارش‌ها از عراق حاکی از آن است که برای آزادی یک پژوهشگر روس-اسرائیلی که دو سال پیش در بغداد ربوده شده بود، توافقی در جریان است.

مقام‌های امنیتی عراق می‌گویند که الیزابت سورکوف ممکن است با محمدرضا نوری معروف به ابوعباس، یک ایرانی عضو سپاه پاسداران که در عراق به جرم قتل یک شهروند آمریکایی زندانی است، مبادله شود.

منابع امنیتی عراق که به دلیل حساس بودن موضوع نخواستند نامشان فاش شود، به خبرگزاری فرانسه گفتند که این توافق به تأیید ایالات متحده بستگی دارد.

خانم سورکوف در مارس ۲۰۲۳ هنگامی که برای بخشی از تحقیقات دکترای خود در دانشگاه پرینستون به عراق سفر کرده بود، در بغداد ربوده شد.

هیچ گروهی مسئولیت این آدم‌ربایی را بر عهده نگرفته است، اما اسرائیل، شبه‌نظامیان قدرتمند کتائب حزب‌الله عراق را متهم به این گروگان‌گیری کرده است.

این گروه شبه‌نظامی شیعه تحت حمایت ایران، بخشی از نیروهای شبه‌نظامی قدرتمند حشد شعبی عراق است.

دو سال پیش این گروه در بیانیه‌ مبهمی تلویحا این اتهام را رد کرد و گفت که برای «مشخص شدن سرنوشت» پژوهشگر ناپدید شده تلاش می‌کند.

یکی از منابع امنیتی عراق گفت: «آمریکایی‌ها هنوز با یکی از شرایط، یعنی آزادی ایرانی که به جرم قتل یک شهروند آمریکایی در بازداشت است، موافقت نکرده‌اند.»
محمدرضا نوری از اعضای سپاه پاسداران با نام مستعار «ابوعباس» در عراق فعالیت می‌کرده استعراق هم متحد مهم ایران و هم شریک استراتژیک ایالات متحده است و سال‌هاست که برای تعامل بین این دو کشور تلاش می‌کند.

این ایرانی و چهار عراقی دیگر به جرم قتل استیون تروئل، غیرنظامی آمریکایی در عراق به حبس ابد محکوم شدند. آقای تروئل در آبان/نوامبر ۱۴۰۱ در بغداد به ضرب گلوله به قتل رسید.

در دسامبر سال گذشته میلادی، وزارت دادگستری آمریکا اعلام کرد که علیه «محمدرضا نوری، افسر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با نام مستعار ابوعباس، شکواییه‌ای را به اتهام آمریت او در این قتل»، مطرح کرده است.

به گفته رسانه‌های ایران آقای نوری در فروردین ۱۴۰۲ توسط نیروهای آمریکایی در منطقه زیونه بغداد دستگیر شده و دادگاهی در عراق او را به جرم قتل این شهروند آمریکایی به «حبس ابد به دلیل انگیزه شخصی» محکوم کرده است.

خانم سورکوف، که احتمالاً با گذرنامه روسی خود به بغداد سفر کرده بود به عنوان بخشی از تحصیلات دکترای خود در عراق به سر می‌برد.

بر اساس گزارش رسانه‌های اسرائیل، او در سن چهار سالگی به همراه خانواده خود از شهر سن پترزبورگ روسیه به اسرائیل مهاجرت کرد.

خانم سورکوف یکی از اعضای اندیشکده مؤسسه نیولاینز در واشنگتن و یکی از همکاران مجله وابسته به آن است.

مجله نیو لاینز روز ۵ ژوئیه دو سال پیش در گزارشی نوشت که او به مؤسسه گفته بود که دیگر نمی‌خواهد کار میدانی انجام دهد و برای اتمام پایان‌نامه خود به پرینستون بازخواهد گشت.

منابع امنیتی و دیپلماتیک به خبرگزاری فرانسه گفتند که «احتمال انتقال او به ایران» را رد نمی‌کنند.

در زمان ربوده‌شدن خانم سورکوف، ایران در باره او اظهارنظر رسمی نکرد، هرچند یک حساب کاربری محبوب تلگرامی طرفدار سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به تمسخر گفت: «صهیونیست‌ها می‌ترسند که کتائب حزب‌الله الیزابت سورکوف را به ایران تحویل داده باشد.»

در نوامبر ۲۰۲۳، کانال تلویزیونی عراقی الربیع اولین ویدیوی گروگان‌گیری سورکوف را از زمان ربوده شدنش پخش کرد.

خبرگزاری فرانسه نمی‌تواند به طور مستقل صحت این فیلم را تأیید کند یا مشخص کند که آیا او در آن آزادانه صحبت کرده یا تحت اجبار بوده است.

در ۱۷ ژوئیه ۲۰۲۳، اعضای کمیته فلسطینی‌های زندانی در مقابل دفتر کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در شهر غزه تجمعی برگزار کردند و از دولت عراق خواستند که نام زندانی‌های آنها را در اسرائیل در فهرست تبادل با الیزابت سورکوف، بگنجاند.