کرملین می‌گوید برنامه اتمی ایران بخشی از مذاکرات روسیه و آمریکا است

 دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین (چپ) در کنار ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیهرادیو فردا: کاخ کرملین می‌گوید برنامه اتمی جمهوری اسلامی ایران بخشی از مذاکرات روسیه و آمریکا خواهد بود.

صاحب‌نظران روس با اشاره به مشارکت استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، در مذاکرات روسیه و آمریکا پیرامون اوکراین، معتقدند مسائل اوکراین و خاورمیانه «در یک بسته» بررسی می‌شود.

دمیتری پسکوف سخنگوی کرملین، چهارشنبه ۱۵ اسفند به خبرنگاران گفت که از دید روسیه، حل تمام مسائل موجود پیرامون برنامه اتمی ایران از طریق سیاسی-دیپلماتیک «بهترین راه‌حل» است.

او افزود: «معتقدیم که چنین ظرفیتی وجود دارد، چراکه ایران شریک و همپیمان‌مان است، کشوری که ما روابط جامع و متقابلاً مفید داریم و این مناسبات را برمبنای احترام متقابل گسترش می‌دهیم».

پسکوف تأکید کرد که «مسکو آماده است تمام توان خود را به کار گیرد و واشینگتن از این موضع آگاه است».

یک روز قبل از این اظهارات سخنگوی رئیس‌جمهور روسیه، خبرگزاری بلومبرگ گزارش داده بود که دولت روسیه موافقت کرده است به دونالد ترامپ برای برقراری ارتباط با ایران درباره موضوعاتی مانند برنامه اتمی و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران «کمک» کند.

دونالد ترامپ ماه گذشته رویکرد فشار حداکثری را از سر گرفت تا تهران را به انصراف از دستیابی به سلاح اتمی وادارد. ایران همواره منکر پیگیری برنامه اتمی نظامی بوده است.

دمیتری پسکوف سخنگوی کرملین در واکنش به گزارش بلومبرگ، به طوری به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد که عده‌ای آن را به عنوان تأیید و دیگران، به عنوان تکذیب تعبیر کرده‌اند.

پس از آنکه شبکه تلویزیونی «زوزدا» متعلق به وزارت دفاع روسیه به نقل از پسکوف از مذاکرات مسکو و واشنگتن درباره برنامه اتمی ایران خبر داد، خبرگزاری تاس به استناد سخنان همین مقام روس نوشت که «خیر، چنین مذاکراتی انجام نشده». پسکوف در مصاحبه با تاس تشریح کرد: «من به طور کلی گفتم که ولادیمیر پوتین همواره بر ضرورت حل مسئله اتمی ایران به روشی مسالمت‌آمیز تأکید کرده و روسیه به عنوان همپیمان و شریک ایران آماده است که به این روند کمک کند».

پسکوف چهارشنبه طی نشست مطبوعاتی گفت: «موضوع ایران مورد بررسی قرار گرفته اما بدون جزئیات. این موضوع به طور کلی در دستور مذاکرات است».

به گزارش بلومبرگ از قول منابع روسی که نخواسته‌اند هویت‌شان فاش شود، طی تماس تلفنی ماه گذشته دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه پذیرفت در مذاکرات آمریکا و ایران «میانجیگری» کند و این موضوع دو هفته پیش در نخستین مذاکرات مقامات بلندپایه روسیه و آمریکا طی سه سال گذشته بررسی شد.

در بیانیه رسمی کرملین، برنامه اتمی ایران به عنوان یکی از محورهای تماس تلفنی روسای جمهور روسیه و آمریکا ذکر شده است.

همچنین خبرگزاری ریانوستی به نقل از یوری اوشاکوف دستیار بین‌المللی رئیس‌جمهور روسیه، گزارش داد که برنامه اتمی ایران در مذاکرات روسیه و آمریکا در ریاض «مورد توجه» قرار گرفت و طرفین توافق کردند برای بررسی جزئیات بیشتر دیداری جداگانه انجام دهند.

اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت خارجه ایران دوشنبه در نشست مطبوعاتی گفت طبیعی است که کشورها پیشنهاد کمک کنند.

هفته گذشته عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، در جریان سفر سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه به تهران مدعی شده بود که همتای روس‌اش «حاوی پیام خاصی از طرف آمریکا» نیست، اما منابع آگاه به بلومبرگ گفته‌اند آقای لاوروف طی این سفر جزئیاتی از مذاکرات با هیئت آمریکایی در عربستان سعودی را با طرف ایرانی در میان گذاشته است.

لاوروف در تهران اعلام کرد که «ضروری است که از ابزار دیپلماتیک بدون هیچ‌گونه تهدید به اعمال زور و فشار استفاده شود». او افزود که «غرب» مسئول بحران اخیر در رابطه با برنامه اتمی ایران است، و نه تهران.

لاوروف که در سال‌های اخیر همواره غرب و «به‌ویژه» آمریکا را هدف انتقادهای تند قرار داده است، در روزهای اخیر از اصطلاح «غرب» برای انتقادهای تند از اتحادیه اروپا استفاده می‌کند و در چرخشی قابل‌توجه از موضع پیشین‌‌اش، آمریکا را «نیروی سازنده» می‌خواند.

این در حالی‌ست که در سال‌های گذشته و در پی خروج دولت آمریکا از برجام طی نخستین دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، این اقدام همواره مورد سرزنش روسیه بوده است. دیپلمات‌های روس همچنین پیش از آغاز جنگ روسیه علیه اوکراین نقش فعالانه برای حفظ برجام طی مذاکرات ۱+۴ و ایران داشتند اما پس از آغاز جنگ و وضع تحریم‌های سخت علیه روسیه، این مذاکرات به دلیل مطالبات جدید مسکو عملاً به بن‌بست خورد.

در هفته‌های اخیر شاهد تحولی قابل‌توجه در روابط آمریکا و روسیه بوده‌ایم. دونالد ترامپ که وعده داده بود «یک روزه» جنگ روسیه علیه اوکراین را متوقف می‌کند، اوکراین را برای پذیرش مطالبات کرملین تحت فشار گذاشته و خواهان همکاری هرچه بیشتر با روسیه شد.

بسیاری از تحلیلگران روس بر این باورند که آمریکا خواهان گسترش تعاملات با روسیه برای «کاهش سطح روابط مسکو و پکن» است و هرچند آنها این تحول را منتفی می‌دانند اما معتقدند که روسیه از تغییر موضع آمریکا برای تقویت نقش خود در خاورمیانه استفاده خواهد کرد. صاحب‌نظران روس با اشاره به مشارکت استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، در مذاکرات روسیه و آمریکا پیرامون اوکراین معتقدند مسائل اوکراین و خاورمیانه «در یک بسته» بررسی می‌شود.

پس از آغاز جنگ روسیه علیه اوکراین و حمایت تسلیحاتی تهران از مسکو، روابط دو کشور به طور بی‌سابقه‌ای متحول شده است. به‌تازگی رؤسای جمهور روسیه و ایران معاهده بیست‌ساله برای گسترش همکاری‌های راهبردی امضا کردند.

سه‌شنبه ۱۴ اسفند، «کامرسانت» طی تحلیلی جامع مسائل پیرامون برنامه اتمی ایران، نقش روسیه را «مثبت» ارزیابی کرده بود. آنتون خلوپکوف صاحب‌نظر در امور برنامه اتمی ایران طی مصاحبه با این روزنامه روسی ابراز اطمینان کرد که «روسیه از تمام ابزارهای فنی و دیپلماتیک برخوردار است تا برای حل این مسئله میانجیگری کند، به‌ویژه که شکست دیپلماسی تاثیر منفی بر امنیت ملی روسیه نیز خواهد گذاشت». اما به گفته او، «تصمیم نهایی بر عهده واشینگتن و تهران است و اینکه آیا آمریکا و ایران چنین اراده‌ای دارند، جای سؤال دارد».

«کامرسانت» با اشاره به مخالفت صریح علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی با مذاکره با آمریکا نوشته است که مشخص نیست تهران چگونه از پیام‌های واشینگتن از طریق مسکو استقبال کند