موسسات سودجو از دانشجویان در ترکیه مثل آب خوردن کلاهبرداری می‌کنند
+1
رأی دهید
-7
ایران وایر:مریم دهکردیتحصیل در ترکیه به‌دلیل کیفیت مناسب آموزش و عدم نیاز به ویزا برای ایرانیان یکی از مقاصد محبوب برای کسانی است که قصد مهاجرت تحصیلی دارند. بسیاری از ایرانیان ساکن ترکیه با تغییر قوانین مهاجرتی از سال ۲۰۲۱ از ادامه تحصیل به‌عنوان روشی برای تمدید اقامت بهره می‌برند، به‌ویژه اگر توان خرید مسکن یا راه‌اندازی کسب و کار در این کشور را نداشته باشند. این شرایط برای افراد و موسسات سودجو فرصتی ایجاد کرده تا با سوءاستفاده از نداشتن اطلاعات کافی از متقاضیان کلاهبرداری کنند.
***
روش اول: تبلیغات جذاب، هزینه‌های کم
بررسی‌های «ایران‌وایر» نشان می‌دهد یکی از روش‌هایی که موسسات و افراد سودجو برای کلاهبرداری از متقاضیان تحصیلی از آن استفاده می‌کنند، تبلیغات جذاب با تمرکز بر هزینه‌های کم در صورت استفاده از خدمات آن‌ها برای پذیرش گرفتن در دانشگاه است.
تبلیغاتی همچون «ثبت‌نام دانشجویی در مقطع کارشناسی ارشد با مناسب‌ترین قیمت»، «ثبت‌نام در مقطع کارشناسی ارشد سالانه فقط دو هزار دلار» و جملاتی از این دست روزانه بارها و بارها در تلگرام و اینستاگرام به چشم می‌خورد.
یکی از موسسات آموزشی که تبلیغاتی از این دست در اینستاگرام دارد، در پاسخ به سوال ایران‌وایر درخصوص چگونگی ثبت‌نام می‌گوید: «مدارکی که لازم است ریز نمره و مدرک لیسانس شماست. ما مدارک شما را به‌همراه رشته مورد نظرتان به دانشگاه ارایه می‌کنیم، در صورتی‌که پذیرش کنند شما هزینه را مستقیما به حساب دانشگاه واریز می‌کنید.»
کارکنان این موسسه همچنین می‌گویند هزینه تحصیل سالانه در دانشگاه طرف قرارداد آن‌ها ۲۷۵۰ دلار برای همه رشته‌هاست که آن‌ها برای متقاضیان خود ۷۵۰ دلار تخفیف گرفته‌اند.
آن‌ها بر «حضور دانشجو در زمان ثبت‌نام در دانشگاه» تاکید می‌کنند و در پاسخ به این‌که هزینه ارایه خدمات چقدر است می‌گویند: «ما برای تهیه محل سکونت اعم از خوابگاه، پانسیون و خانه و همین‌طور گرفتن کارت اقامت دانشجویی در خدمت هستیم. گرفتن پذیرش دانشگاه هزینه‌ای ندارد.»
مجموعه این شرایط مطلوب به‌نظر می‌رسد، اما چرا نباید چندان به آن اعتماد کرد؟
مسوول آموزش دانشگاه توپ‌کاپی استانبول به ایران‌وایر می‌گوید: « متاسفانه سوءاستفاده در این زمینه وحشتناک است. در اغلب دانشگاه‌های ترکیه از جمله دانشگاه محل خدمت من، سالی دو نوبت دانشجو می‌پذیریم. گرفتن دانشجوی خارجی در دانشگاه‌های دولتی به نظر روسا و هیات علمی دانشگاه‌ها وابسته است، اما در دانشگاه خصوصی چون مساله پول است خیلی راحت شما همراه با مدارک معتبر مراجعه می‌کنید. هیچ شرط خاصی برای پذیرش نیست مگر این‌که متقاضیان از کرسی‌ها بیشتر باشند که در آن صورت با مصاحبه یا با توجه به نمرات مقطع لیسانس انتخاب می‌کنیم. بعد از پرداخت هزینه‌ها هم بچه‌ها می‌توانند سر کلاس حاضر شوند.»
به گفته این مقام دانشگاه توپ‌کاپی بسیاری از موسسات عموما یک فرد واسطه در دانشگاه دارند که مثلا برای سالیانه یک مبلغی توافق می‌کنند ولی از دانشجو بیشتر می‌گیرند: «مثلا در مورد گرفتن خوابگاه یا کارت اقامت دانشجویی، خود دانشگاه همه کارها را انجام می‌دهد و اگر دانشجو با دانشگاه در تماس باشد بدون پرداخت هزینه اضافی می‌تواند از امکانات رفاهی و اقامتی برخوردار شود. اغلب این موسسات شاید در گرفتن پذیرش سود چندانی نداشته باشند اما در ارایه هر خدمات کوچکی که تقریبا هیچ هزینه‌ای ندارد پول دریافت می‌کنند.»
روش دوم: سوءاستفاده از عدم تسلط به زبان ترکی
سال ۲۰۲۳ به کلیه دانشگاه‌های ترکیه ابلاغ شد که دانشجویان برای دریافت کارت اقامت نیازی نیست به اداره مهاجرت مراجعه کنند.
«هانیه»، دانشجوی مقطع کارشناسی در یکی از دانشگاه‌های آنکارا به ایران‌وایر می‌گوید: «من برای گرفتن کارت اقامت در سایت اداره مهاجرت وقت گرفتم بعد از این‌که تاریخ حضورم به من از طریق اس‌ام‌اس اعلام شد، مبلغ مورد نیاز برای دریافت اقامت را از طریق سایت «Dijital Vergi Dairesi» پرداخت کردم. مدارک مورد نیاز را همراه با فیش واریز به دانشگاه تحویل دادم و دو هفته بعد کارت اقامتم را تحویل گرفتم.»
او می‌گوید شماری از دانشجویان تازه که به زبان ترکی مسلط نیستند برای گرفتن وقت از اداره مهاجرت هم مجبور به صرف هزینه‌هایی شدهاند.
«مهری»، یکی از دانشجویان ایرانی است که دو سال قبل در رشته داروسازی در دانشگاهی خصوصی در آنکارا مشغول به تحصیل شد. او به ایران‌وایر می‌گوید: «روزی که برای ثبت‌نام به دانشگاه رفتم فهمیدم محل تشکیل کلاس‌ها از ساختمان اداری دانشگاه مجزا است. در طبقه همکف یک اتاق اداری بود که سوالات‌مان را با کارمندانش مطرح می‌کردیم. آن‌جا دو مرد جوان ایرانی هم بودند. خودشان را کارمند دانشگاه معرفی کردند و من خیلی خوشحال شدم. مدارکم را نگاه کردند و چند مورد را در خصوص تطبیق مدارک توضیح دادند و در نهایت گفتند این‌ها دردسر و برو بیا دارد اگر می‌خواهی کسی را معرفی کنیم همه را برایت انجام دهد، فلان قدر می‌گیرد. من هم قبول کردم.»
مهری یک سال اول را با دریافت برگه اشتغال به تحصیل در دانشگاه درس خواند اما وقتی اقامتش تمام شد و برای تمدید اقامت به دانشگاه مراجعه کرد فهمید مدارکی نزد دانشگاه ندارد: «آن دو نفر از دانشجویان سال آخر دانشگاه بودند. با کارمندان دانشگاه رفاقت داشتند و همین باعث شده بود در اتاق آموزش باشند. با من هم فارسی حرف زدند- احتمالا با بقیه هم همین‌طور- برای همین مسوولی که در اتاق بود، نفهمیده بود که چه کلاهی سر تازه‌واردها می‌گذارند. من وقتی برای دریافت مدارکم رفتم دیدم پوشه مدارک همان‌طوری که به آن‌ها تحویل دادم در بایگانی مانده و هیچ کاری انجام نشده بعد هم دیگر پیدایشان نکردم.»
روش سوم: وعده اقامت والدین در صورت تحصیل فرزند
دی‌ماه۱۴۰۲، یک باند کلاهبرداری از متقاضیان دانشجویی در دانشگاه‌های ترکیه دستگیر شد که اعضای آن اتباعی از ایران و ترکیه بودند. آن‌ها موفق شده بودند مجموعا حدود یک میلیون دلار از قربانیان کلاهبرداری کنند.اعضای این باند با فریب متقاضیان تحصیل در ترکیه به‌ویژه متقاضیان تحصیل در رشته‌های پزشکی از هر خانواده بین ۴۵ تا ۱۵۰ هزار دلار دریافت کرده بودند. سهراب یکی از کسانی است که ۵۰ هزار دلار برای پذیرش در رشته پزشکی در دانشگاهی در استانبول پرداخت کرده است.
او می‌گوید: « کلاهبردارها به ما گفته بودند بخشی از این پول را به روسای دانشگاه پرداخت می‌کنند و اصلا به همین دلیل است که بدون کنکور و تست و آزمون فرصت تحصیل در رشته پزشکی را پیدا می‌کنی.» چند تن از اعضای این باند پیش از این در ایران بازداشت شده بودند، اما شماری از آن‌ها به ترکیه گریخته و از داخل این کشور کار خود را ادامه دادند.
آن‌ها به دختران و پسران جوان متقاضی تحصیل در رشته پزشکی وعده می‌دادند که بدون آزمون ورودی در دانشگاه‌های معتبر شهرهای بزرگی همچون آنکارا، استانبول و ازمیر مشغول به تحصیل خواهند شد.
سهراب می‌گوید: «پدرم به این دلیل حاضر شد این هزینه را پرداخت کند چون به ما گفته بودند علاوه بر این‌که من فرصت پیدا می‌کنم پزشکی بخوانم، برای خانواده‌ام هم اقامت می‌گیرند. خیلی هم طول کشید. من در ایران رشته فیزیوتراپی قبول شدم اما ثبت‌نام نکردم، چون رویای پزشکی داشتم. یک ترم تحصیلی ترکیه را هم از دست دادم و خبری نشد هی امروز و فردا کردند و در نهایت من و پدرم وقتی به دانشگاه مراجعه کردیم فهمیدیم هیچ ثبت‌نامی برایم انجام نشده است.»
او می‌گوید: «من شانس آورده بودم که ایران مانده بودم دو سه نفری را می‌شناسم که نه‌تنها ثبت‌نام نشده بودند که حتی مجوز اقامت هم نداشتند و به‌خاطر اقامت غیرقانونی در ترکیه جریمه هم پرداخت کردند.»
پدر «سارا» و «سحر» دو سال قبل ۱۰۰ هزار دلار به این باند پرداخت کرد. او در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌های ترکیه گفته است که فرزندانش دچار شوک بزرگی شدهاند و عمرشان هدر رفته است.
«ابراهیم شاهین»، یکی از وکلای این پرونده، با بیان این‌که دادگاه کیفرخواست را پذیرفته و شاکیان منتظر اولین جلسه دادگاه هستند، گفت: «متهمان به اتهام کلاهبرداری حرفه‌ای و سازمان‌یافته محاکمه خواهند شد. با توجه به درخواست دادستان، برای متهمان بیش از ۲۰۰ سال حبس پیش‌بینی می‌شود. این پرونده هم بُعد سازمان‌یافته دارد و هم شامل کلاهبرداری حرفه‌ای است.
***
روش اول: تبلیغات جذاب، هزینه‌های کم
بررسی‌های «ایران‌وایر» نشان می‌دهد یکی از روش‌هایی که موسسات و افراد سودجو برای کلاهبرداری از متقاضیان تحصیلی از آن استفاده می‌کنند، تبلیغات جذاب با تمرکز بر هزینه‌های کم در صورت استفاده از خدمات آن‌ها برای پذیرش گرفتن در دانشگاه است.
تبلیغاتی همچون «ثبت‌نام دانشجویی در مقطع کارشناسی ارشد با مناسب‌ترین قیمت»، «ثبت‌نام در مقطع کارشناسی ارشد سالانه فقط دو هزار دلار» و جملاتی از این دست روزانه بارها و بارها در تلگرام و اینستاگرام به چشم می‌خورد.
یکی از موسسات آموزشی که تبلیغاتی از این دست در اینستاگرام دارد، در پاسخ به سوال ایران‌وایر درخصوص چگونگی ثبت‌نام می‌گوید: «مدارکی که لازم است ریز نمره و مدرک لیسانس شماست. ما مدارک شما را به‌همراه رشته مورد نظرتان به دانشگاه ارایه می‌کنیم، در صورتی‌که پذیرش کنند شما هزینه را مستقیما به حساب دانشگاه واریز می‌کنید.»
کارکنان این موسسه همچنین می‌گویند هزینه تحصیل سالانه در دانشگاه طرف قرارداد آن‌ها ۲۷۵۰ دلار برای همه رشته‌هاست که آن‌ها برای متقاضیان خود ۷۵۰ دلار تخفیف گرفته‌اند.
آن‌ها بر «حضور دانشجو در زمان ثبت‌نام در دانشگاه» تاکید می‌کنند و در پاسخ به این‌که هزینه ارایه خدمات چقدر است می‌گویند: «ما برای تهیه محل سکونت اعم از خوابگاه، پانسیون و خانه و همین‌طور گرفتن کارت اقامت دانشجویی در خدمت هستیم. گرفتن پذیرش دانشگاه هزینه‌ای ندارد.»
مجموعه این شرایط مطلوب به‌نظر می‌رسد، اما چرا نباید چندان به آن اعتماد کرد؟
مسوول آموزش دانشگاه توپ‌کاپی استانبول به ایران‌وایر می‌گوید: « متاسفانه سوءاستفاده در این زمینه وحشتناک است. در اغلب دانشگاه‌های ترکیه از جمله دانشگاه محل خدمت من، سالی دو نوبت دانشجو می‌پذیریم. گرفتن دانشجوی خارجی در دانشگاه‌های دولتی به نظر روسا و هیات علمی دانشگاه‌ها وابسته است، اما در دانشگاه خصوصی چون مساله پول است خیلی راحت شما همراه با مدارک معتبر مراجعه می‌کنید. هیچ شرط خاصی برای پذیرش نیست مگر این‌که متقاضیان از کرسی‌ها بیشتر باشند که در آن صورت با مصاحبه یا با توجه به نمرات مقطع لیسانس انتخاب می‌کنیم. بعد از پرداخت هزینه‌ها هم بچه‌ها می‌توانند سر کلاس حاضر شوند.»
به گفته این مقام دانشگاه توپ‌کاپی بسیاری از موسسات عموما یک فرد واسطه در دانشگاه دارند که مثلا برای سالیانه یک مبلغی توافق می‌کنند ولی از دانشجو بیشتر می‌گیرند: «مثلا در مورد گرفتن خوابگاه یا کارت اقامت دانشجویی، خود دانشگاه همه کارها را انجام می‌دهد و اگر دانشجو با دانشگاه در تماس باشد بدون پرداخت هزینه اضافی می‌تواند از امکانات رفاهی و اقامتی برخوردار شود. اغلب این موسسات شاید در گرفتن پذیرش سود چندانی نداشته باشند اما در ارایه هر خدمات کوچکی که تقریبا هیچ هزینه‌ای ندارد پول دریافت می‌کنند.»
روش دوم: سوءاستفاده از عدم تسلط به زبان ترکی
سال ۲۰۲۳ به کلیه دانشگاه‌های ترکیه ابلاغ شد که دانشجویان برای دریافت کارت اقامت نیازی نیست به اداره مهاجرت مراجعه کنند.
«هانیه»، دانشجوی مقطع کارشناسی در یکی از دانشگاه‌های آنکارا به ایران‌وایر می‌گوید: «من برای گرفتن کارت اقامت در سایت اداره مهاجرت وقت گرفتم بعد از این‌که تاریخ حضورم به من از طریق اس‌ام‌اس اعلام شد، مبلغ مورد نیاز برای دریافت اقامت را از طریق سایت «Dijital Vergi Dairesi» پرداخت کردم. مدارک مورد نیاز را همراه با فیش واریز به دانشگاه تحویل دادم و دو هفته بعد کارت اقامتم را تحویل گرفتم.»
او می‌گوید شماری از دانشجویان تازه که به زبان ترکی مسلط نیستند برای گرفتن وقت از اداره مهاجرت هم مجبور به صرف هزینه‌هایی شدهاند.
«مهری»، یکی از دانشجویان ایرانی است که دو سال قبل در رشته داروسازی در دانشگاهی خصوصی در آنکارا مشغول به تحصیل شد. او به ایران‌وایر می‌گوید: «روزی که برای ثبت‌نام به دانشگاه رفتم فهمیدم محل تشکیل کلاس‌ها از ساختمان اداری دانشگاه مجزا است. در طبقه همکف یک اتاق اداری بود که سوالات‌مان را با کارمندانش مطرح می‌کردیم. آن‌جا دو مرد جوان ایرانی هم بودند. خودشان را کارمند دانشگاه معرفی کردند و من خیلی خوشحال شدم. مدارکم را نگاه کردند و چند مورد را در خصوص تطبیق مدارک توضیح دادند و در نهایت گفتند این‌ها دردسر و برو بیا دارد اگر می‌خواهی کسی را معرفی کنیم همه را برایت انجام دهد، فلان قدر می‌گیرد. من هم قبول کردم.»
مهری یک سال اول را با دریافت برگه اشتغال به تحصیل در دانشگاه درس خواند اما وقتی اقامتش تمام شد و برای تمدید اقامت به دانشگاه مراجعه کرد فهمید مدارکی نزد دانشگاه ندارد: «آن دو نفر از دانشجویان سال آخر دانشگاه بودند. با کارمندان دانشگاه رفاقت داشتند و همین باعث شده بود در اتاق آموزش باشند. با من هم فارسی حرف زدند- احتمالا با بقیه هم همین‌طور- برای همین مسوولی که در اتاق بود، نفهمیده بود که چه کلاهی سر تازه‌واردها می‌گذارند. من وقتی برای دریافت مدارکم رفتم دیدم پوشه مدارک همان‌طوری که به آن‌ها تحویل دادم در بایگانی مانده و هیچ کاری انجام نشده بعد هم دیگر پیدایشان نکردم.»
روش سوم: وعده اقامت والدین در صورت تحصیل فرزند
دی‌ماه۱۴۰۲، یک باند کلاهبرداری از متقاضیان دانشجویی در دانشگاه‌های ترکیه دستگیر شد که اعضای آن اتباعی از ایران و ترکیه بودند. آن‌ها موفق شده بودند مجموعا حدود یک میلیون دلار از قربانیان کلاهبرداری کنند.اعضای این باند با فریب متقاضیان تحصیل در ترکیه به‌ویژه متقاضیان تحصیل در رشته‌های پزشکی از هر خانواده بین ۴۵ تا ۱۵۰ هزار دلار دریافت کرده بودند. سهراب یکی از کسانی است که ۵۰ هزار دلار برای پذیرش در رشته پزشکی در دانشگاهی در استانبول پرداخت کرده است.
او می‌گوید: « کلاهبردارها به ما گفته بودند بخشی از این پول را به روسای دانشگاه پرداخت می‌کنند و اصلا به همین دلیل است که بدون کنکور و تست و آزمون فرصت تحصیل در رشته پزشکی را پیدا می‌کنی.» چند تن از اعضای این باند پیش از این در ایران بازداشت شده بودند، اما شماری از آن‌ها به ترکیه گریخته و از داخل این کشور کار خود را ادامه دادند.
آن‌ها به دختران و پسران جوان متقاضی تحصیل در رشته پزشکی وعده می‌دادند که بدون آزمون ورودی در دانشگاه‌های معتبر شهرهای بزرگی همچون آنکارا، استانبول و ازمیر مشغول به تحصیل خواهند شد.
سهراب می‌گوید: «پدرم به این دلیل حاضر شد این هزینه را پرداخت کند چون به ما گفته بودند علاوه بر این‌که من فرصت پیدا می‌کنم پزشکی بخوانم، برای خانواده‌ام هم اقامت می‌گیرند. خیلی هم طول کشید. من در ایران رشته فیزیوتراپی قبول شدم اما ثبت‌نام نکردم، چون رویای پزشکی داشتم. یک ترم تحصیلی ترکیه را هم از دست دادم و خبری نشد هی امروز و فردا کردند و در نهایت من و پدرم وقتی به دانشگاه مراجعه کردیم فهمیدیم هیچ ثبت‌نامی برایم انجام نشده است.»
او می‌گوید: «من شانس آورده بودم که ایران مانده بودم دو سه نفری را می‌شناسم که نه‌تنها ثبت‌نام نشده بودند که حتی مجوز اقامت هم نداشتند و به‌خاطر اقامت غیرقانونی در ترکیه جریمه هم پرداخت کردند.»
پدر «سارا» و «سحر» دو سال قبل ۱۰۰ هزار دلار به این باند پرداخت کرد. او در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌های ترکیه گفته است که فرزندانش دچار شوک بزرگی شدهاند و عمرشان هدر رفته است.
«ابراهیم شاهین»، یکی از وکلای این پرونده، با بیان این‌که دادگاه کیفرخواست را پذیرفته و شاکیان منتظر اولین جلسه دادگاه هستند، گفت: «متهمان به اتهام کلاهبرداری حرفه‌ای و سازمان‌یافته محاکمه خواهند شد. با توجه به درخواست دادستان، برای متهمان بیش از ۲۰۰ سال حبس پیش‌بینی می‌شود. این پرونده هم بُعد سازمان‌یافته دارد و هم شامل کلاهبرداری حرفه‌ای است.