اعلام آتش‌بس در غزه «قریب‌الوقوع» است؛ بن‌گویر تهدید به استعفا کرد

بی بی سی: مذاکره‌کنندگان می‌گویند گفتگوها برای آتش‌بس در غزه در «مرحله نهایی» است و «به‌زودی» اعلام می‌شود. مصطفی برغوثی از سیاستمداران فلسطینی به بی‌بی‌سی گفت که حماس با مفاد این توافق، موافقت کرده است. در همین حال، ایتمار بن‌گویر، وزیر امنیت ملی در دولت ائتلافی بنیامین نتانیاهو، این توافق را «غیرقابل قبول» خواند و تهدید به استعفا کرد.

ماجد انصاری، سخنگوی وزارت خارجه قطر، در یک نشست خبری گفت در مقایسه با ماه‌های گذشته توافق اکنون از هر زمانی نزدیک‌تر است و مذاکره‌کنندگان توانسته‌اند «اختلافات اساسی» را حل کنند.

مذاکرات برای آتش‌بس در غزه و آزادی گروگان‌ها با حضور نمایندگان قطر و مصر در دوحه پایتخت قطر ادامه دارد. نمایندگان جو بایدن و دونالد ترامپ هم حضور دارند و با هم «هماهنگ» هستند.

مصطفی برغوثی دبیرکل جنبش ابتکار ملی فلسطین که اکنون در رام‌الله است روز سه‌شنبه به بی‌بی‌سی گفت که حماس با این توافق موافقت کرده است.

او گفت اگر بنیامین نتانیاهو می‌خواست، این توافق می‌توانست ماه‌ها پیش به نتیجه برسد و ادامه داد که «این توافق تقریبا مشابه همانی است که در ماه ژوئیه پیشنهاد شد، و نتانیاهو (نخست‌وزیر) بود که اجازه نداد اجرایی شود.»

گفته می‌شود میانجیگران مذاکرات آتش‌بس در غزه، ساعاتی پس از نیمه‌شب، پیش‌نویس توافق «نهایی» را در اختیار نمایندگان اسرائیل و حماس قرار دادند.

در اتفاقی نادر، نمایندگان اسرائیل و حماس، به طور همزمان، درون ساختمان محل مذاکرات در دوحه حضور دارند. اگرچه آنها همچنان رودرو و مستقیم مذاکره نمی‌کنند. پیشتر اما آنها در ساختمان‌هایی جداگانه حضور می‌یافتند.

نمایندگان موساد و شین بت، سازمان‌های امنیتی اسرائیل، نیز اکنون در دوحه به سر می‌برند.

درحالی که حتی برخی از جزئیات توافق منتشر شده است اعضای تندرو دولت بنیامین نتانیاهو هر چه شدیدتر به توافق اعتراض می‌کند. ایتمار بن‌گویر، وزیر امنیت ملی، این توافق را «تسلیم در برابر حماس» توصیف کرد و از بتسالل اسموتریچ، وزیر دارایی که او هم از چهره‌‎های راست افراطی است، خواست علیه این توافق با او همکاری کند:

«توافقی که در حال تنظیم است در واقع توافق تسلیم به حماس است. من از بتسالل اسموتریچ می‌خواهم به من بپیوندد و ضد این توافق با من همکاری کند. [حزب] اوتزما یهودیت به تنهایی این قدرت را ندارد که جلوی توافق را بگیرد، اما با هم، ما می‌توانیم نخست‌وزیر را مطلع کنیم که اگر این توافق پذیرفته شود از دولت استعفا خواهیم داد.»

اگر هر دوی آنها استعفا دهند دولت ائتلافی آقای نتانیاهو ممکن است سقوط کند.

آقای اسموتریچ دیروز به این توافق اعتراض کرد اما نگفت که استعفا می‌دهد. بیشتر اعضای کابینه با آتش‌بس چندمرحله‌ای موافقند.
از جزئیات آتش‌بس چه می‌دانیم؟
رشدی ابوالعوف، خبرنگار غزه بی‌بی‌سی، می‌گوید این توافق سه مرحله دارد و در روز نخست آن، حماس سه گروگان را آزاد می‌کند و ارتش اسرائیل از مناطق پرجمعیت غزه بیرون می‌رود.

هفت روز بعد، حماس چهار گروگان دیگر را آزاد می‌کند و اسرائیل به آوارگان فلسطینی در جنوب غزه اجازه می‌دهد به محل سکونت خود در شمال غزه برگردند، اما تنها از طریق جاده ساحلی و با پای پیاده.

خودروها و گاری‌ها و کامیون‌ها همگی باید از یک گذرگاه در مجاورت جاده صلاح‌الدین و از درون یک دستگاه عکسبرداری با اشعه ایکس که ماموران امنیتی مصر و قطر کنترلش می‌کنند، عبور کنند.

بر اساس این توافق، نیروهای اسرائیلی در گذرگاه فیلادلفی (در مرز غزه و مصر) باقی می‌مانند و یک نوار ۸۰۰ متری حائل در مرز جنوبی و شمالی را طی مرحله اول توافق کنترل خواهند کرد که ۴۲ روز طول می‌کشد.

اسرائیل همچنین موافقت کرده است یک هزار زندانی فلسطینی را آزاد کند که ۱۹۰ نفرشان به حبس‌های ۱۵ سال یا بالاتر محکوم شده‌اند. در مقابل، حماس ۳۴ گروگان را آزاد خواهد کرد.

مذاکرات برای مرحله دوم و سوم آتش‌بس هم قرار است در شانزدهمین روز آتش‌بس آغاز شود.
توافق قریب‌الوقوع است اما قطعی نیست
پل آدامز، خبرنگار بین‌الملل بی‌بی‌سی
به نظر می‌رسد توافق برای پایان جنگ غزه از هر زمان دیگری نزدیک‌تر است.

ماجد انصاری، سخنگوی وزارت خارجه قطر، سه‌شنبه گفت: «مسائل بنیادین حل و فصل شده‌اند که این نشانه بسیار مثبتی است.»

او اما یک هشدار مهم داد: «این لزوما به معنای تحقق توافق نیست.»

این تصور وجود دارد که بارها در این نقطه قرار گرفته‌ایم، آخرین بار درست پیش از کریسمس.

گمان می‌رود باید با کمی تردید به روزهای آینده نگاه کنیم؛ حتی اگر خطوط کلی یک توافق آشکار شوند. دلایل زیادی وجود دارد که ممکن است این روند همچنان به شکست بیانجامد.

آقای انصاری گفت: «دو طرف هنوز ممکن است در جزئیات غرق شوند. کوچک‌ترین جزئیات می‌تواند کل فرآیند را با مشکل مواجه کند.»

به‌عنوان مثال، یک خبرنگار پرسید که آیا بازگرداندن جسد یحیی سنوار، رهبر حماس، بخشی از این توافق خواهد بود؟

یک پهپاد اسرائیلی در اواسط اکتبر از آخرین لحظات زندگی یحیی سنوار فیلمبرداری کرده بود. آقای سنوار اندکی بعد بر اثر شلیک نیروهای اسرائیلی کشته شد.

ماجد انصاری به این سوال پاسخ نداد.

اما یک نکته کوچک این گمان را ایجاد می‌کند که دستیابی به توافق قریب‌الوقوع است.

برای اولین بار در ۱۵ ماه گذشته گفته می‌شود که مذاکره‌کنندگان اسرائیل و حماس زیر یک سقف هستند. این گفتگوها هرگز رودررو نبوده است، اما این نزدیک‌ترین تماس دو طرف در تمام مدت مذاکرات سخت و طولانی بوده است.

مقامات قطری و آمریکایی همچنان نقش حیاتی به عنوان میانجی‌ ایفا می‌کنند.

زمانی یک مقام سابق موساد به من گفت هیئت‌هایی که در مذاکرات پایان جنگ‌های قبلی غزه شرکت داشتند، گاهی در ساختمان‌هایی مستقر می‌شدند که در دو طرف خیابان و روبروی هم بودند.

با این حال حتی اگر توافقی حاصل شود، انتظار دست‌دادن دو طرف را نداشته باشید.

اما مجاورت فیزیکی از کاهش تدریجی اختلافات حکایت دارد.