اعتراض افغان‌ها در کرمان به بسته شدن حساب‌های بانکی‌شان

عکس آرشیوی؛ بانک سپه در کرمانبی بی سی: شریف ولید
شماری از اتباع افغانستان مقیم استان کرمان با فرستادن عکس، ویدیو و پیام‌ صوتی به بی‌بی‌سی از «مسدود» شدن حساب‌های بانکی‌شان در این استان خبر داده‌اند. در این ویدیوها شماری افغان‌ها در مقابل برخی از بانک‌های استان کرمان دیده می‌شوند که با مسئولان جر و بحث می‌کنند و دلائل مسدود شدن حساب‌های بانکی‌شان را سوال می‌کنند.

یکی از آنها به بی‌بی‌سی گفت: «بعد از ماجرای قطع شدن سیم کارت‌های اتباع، اکنون چند روزی است که یک طرح جدید به اجرا آمده است که طبق آن همه حساب‌های بانکی مهاجران افغان را می‌بندند و وقتی که اتباع به بانک‌ها برای رفع مسدودیت مراجعه می‌کنند، آنها را به اداره امور مالیاتی ارجاع می‌دهند.»

برخی از مخاطبان به بی‌بی‌سی گفتند که اداره‌های محلی مالیات گفته‌اند از زمانیکه «اتباع» در بانک‌ حساب باز کرده‌اند باید «۴۰ در صد مالیات بپردازند.»

بیشترین اتباع افغانستان ساکن در ایران کارگر ساده هستند که با حساب بانکی اجاره و قبض آب و برق خود را می‌پردازند.

آنها می‌گویند اداره مالیات از آنها خواسته مالیات‌ چندین سال را بپردازند تا حساب‌های‌شان دوباره باز شود.

این افراد می‌گویند برای کارگران ساده از «کف ۱۵۰ میلیون تومان و برای کسانی که تراکنش بالا داشته‌اند مالیات‌های میلیاردی درخواست می‌شود.»

اجرای این طرح به گفته آنها از استان کرمان آغاز شده است.
تجمع اتباع افغانستان مهاجر در برابر اداره مالیات کرمان و بحث با مسولانافغان‌های مقیم ایران در صفحات شبکه‌های اجتماعی می‌پرسند: «سوال این است که چرا این‌گونه طرح‌ها بدون اطلاع قبلی درباره شروع آن، حالا اجرا می‌شود که (این) زندگی مهاجرین را کاملا مختل می‌سازد، اگر می‌خواهند مالیات بگیرند، بیایند برای اتباع، کد مالیاتی صادر کنند.»

آنها می‌گویند افغان‌ها با این طرح جدید «دیگر قادر به دریافت وجه نقد نخواهند بود تا امورات امرار معاش روزمره‌ خود و خانواده خود را بگذرانند» و از حکومت ایران می‌خواهند که «قبل از اجرای این طرح و قبل از مسدود کردن حساب‌های فرصتی برای ارائه اظهارنامه مالیاتی برای حساب مهاجرین بدهند و در صورت عدم ارائه‌ اظهارنامه مالیاتی به مراکز مالیاتی، اقدام به مسدودسازی حساب‌ها و کارت‌های بانکی کنند.»

برخی افغان گفته‌اند که با وجود مراجعه به اداره‌های مالیات به نگرانی‌های‌شان توجهی نشده و هر چند برای حل مشکلات خود به دفتر کمیساریای سازمان ملل در امور مهاجرین هم مراجعه کرده‌اند اما همچنان بی‌سرنوشت و بی‌پاسخ مانده‌اند.

یک کاربر افغان نوشت: «برای همه ما مالیات بالای ۵۰۰ میلیون (تومان) بریده‌اند، خدا بالا سر هست، پول نان خشک نداریم. من کارگر، تو حسابم کلا ۷۰ میلیون تومن بوده، ۶۳۰ میلیون مالیات برام بریده‌اند. هیچ پیگیری هم نمی‌کنند اداره مالیات فقط می‌گوید پرداخت کنید، اگر نکنید باید از کشور برید بیرون.»

کاربر دیگری هم گفت: « اصلا به ما خبر ندادن که می خواهیم مالیات بگیریم، ما کارگر ساختمانی هستیم اصلا به ما نگفته بودند.»

افغان‌ها و پناهجویان افغان در ایران می‌گویند که داستان دسترسی آن‌ها به خدمات بانکی از مشکلات همیشگی است. آن‌ها می‌گویند بانک‌ها کارت استفاده از خدمات بانکی را به بسیاری نمی‌دهند و آنها مجبورند پرداخت‌های خود را با پول نقد و یا از طریق افراد ثالث انجام بدهند.

یک مهاجر افغان پیشتر به بی‌بی‌سی گفته بود: «سی سال است در ایرانم. متولد ایرانم و ساکن ایرانم. جمهوری اسلامی به جای اینکه بعد از سی سال تابعیت به افغان‌ها بدهد، حساب‌های بانکی را کلا بسته. بانک تجارت، سپه، ملی و ملت، همه (حساب‌ها) را بسته‌اند.»

او افزود: «اصلا هیچ کار نمی‌شود کرد. فقط باید بمیری.»

به گفته برخی از مهاجران افغان در ایران، برخورد زشت متصدیان، مسدود شدن ناگهانی و بدون اطلاع قبلی حساب‌ها، رویه‌های متناقض در اجرای قوانین، باز نکردن حساب جاری برای مهاجران، ندادن دستگاه کارت‌خوان، محدودیت در برداشت از حساب، ندادن دسته چک، اجبار مهاجران به باز کردن حساب به نام یک ایرانی، اجبار مهاجران به حمل پول نقد زیاد و افزایش خطر سرقت و زورگیری از جمله مشکلاتی است که سال‌هاست در ایران با آن مواجه‌اند.

آنها می‌گویند ظرف سال‌های گذشته، مصوبات گوناگونی در رابطه‌ با خدمات بانکی برای مهاجران افغان در جهت محدودسازی و قانون‌گریزی بوده‌ است.

از آن‌جا که درصد بالایی از این دست اتباع افغانستان سالیان طولانی است که در ایران ساکن‌اند و کسب‌وکاری راه‌اندازی کرده‌اند، نیاز آنان به خدمات متنوع سیستم بانکی زیاد است.

دولت ایران به صاحبان کارخانه‌ها، مغازه‌ها و مالکان خانه‌های استیجاری دستور داده است تا «اتباع غیرمجاز» را به کار نگمارند و به آن‌ها خانه اجاره ندهند.

ایران می ‌گوید دو میلیون مهاجر و پناهجوی بدون مدرک را تا پایان سال جاری خورشیدی به افغانستان برمی‌گرداند.